هشدار وزیر نیرو درباره وضعیت آب

مهر: حمید چیت‌چیان در سخنرانی پیش از خطبه های نماز جمعه تهران با ارائه گزارشی از وضعیت آب و برق، گفت: تولیدات صنعت و آب و برق دو کالای ارزنده، بسیار مهم و حیاتی است که تامین آن در سراسر کشور برعهده وزارت نیرو قرار دارد. وزیر نیرو اظهار داشت: آب و برق نه فقط در رفاه و آسایش مردم نقش بسیار اساسی دارد بلکه این دو خدمت از ارکان و زیرساخت های اساسی توسعه اقتصادی در هر کشوری محسوب می شود. چیت‌چیان با اشاره به اینکه فعالیت های صنعتی، کشاورزی و خدماتی نیازمند خدمات آب و برق است، افزود: کوچکترین خدشه در تامین این دو خدمت لطمات بزرگی به شئون اقتصادی و اجتماعی هر کشوری وارد می کند. وی ادامه داد: در سال های پس از انقلاب پیشرفت های بسیار بزرگی در تامین این دو خدمت بر کشور صورت گرفت و سرمایه های بزرگی نیز به انجام رسید و به صورت کلی کشور در فناوری های مرتبط آب و برق به پایه خودکفایی رسیده است. وزیر نیرو تاکید کرد: احداث بزرگترین سدها و نیروگاه ها در مرحله طراحی و اجرا و در نهایت بهره‌برداری توسط شرکت های ایرانی انجام می شود. چیت‌چیان اظهار داشت: در بخش برق بیش از 30 میلیون مشترک تحت پوشش شبکه برق قرار دارد و در حال حاضر 460 واحد بزرگ نیروگاهی نیز در کشور فعال است. وی ظرفیت نصب شده تولید برق کشور را 71 هزار و 400 مگاوات اعلام کرد و افزود: رتبه ایران در این بخش چهاردهم جهان است. وزیر نیرو ادامه داد: در بخش آب بیش از 340 سد توسط وزارت نیرو احداث شده و 129 سد نیز در حال حاضر در دست احداث است و توسط سدهایی که تاکنون به بهره برداری رسیده بیش از 33 میلیارد متر مکعب آب در هر سال تنظیم می شود و در اختیار بخش شرب، صنعت و کشاورزی قرار می‌گیرد. چیت‌چیان تصریح کرد: 18 میلیون مشترک آبی شامل 23 میلیون واحد تحت پوشش آب شهری و روستایی کشور قرار دارد و می توان گفت در حال حاضر هیچ روستا و شهری در کشور نیست که تحت شمول خدمات آب و برق قرار نگرفته باشد. وی میزان سرمایه گذاری صورت گرفته در بخش برق را بیش از 200 هزار میلیارد تومان و سرمایه‌گذاری بخش آب را نیز بیش از 100 هزار میلیارد تومان در تاسیسات آبی اعلام کرد و گفت: در بسیاری از کشورهای دنیا کشاورزی به صورت دیم است، اما در ایران از نظر سطح زیرکشت آبی رتبه چهارم دنیا را بعد از چین، هند و آمریکا داریم. وزیر نیرو با تاکید بر اینکه بالغ بر 8.2 میلیون هکتار اراضی کشاورزی آبی در کشور داریم، افزود: کشور ما از نظر منابع انرژی و تجدید شونده بسیار غنی بوده و سرمایه گذاری زیادی نیز صورت گرفته، اما از نظر منابع آبی کشور ما فقیر است. چیت‌چیان با طرح این سوال که آیا کافی است با تکیه بر ظرفیت های خوب در بخش عرضه و تامین آب و برق به مصرف بی توجه باشیم؟، ادامه داد: آیا نحوه مصرف ما درست است؟ آیا امکان ندارد از آب و برق بهترین استفاده را ببریم و از هدررفت جلوگیری کنیم؟ وی خاطر نشان کرد: در تمام دنیا این مساله روشن شده اگر کشوری 40 درصد از منابع آب تجدید شونده خود را مصرف کند آن کشور در حالت پایدار است، اظهار داشت: در کشور ما متاسفانه 80 درصد منابع تجدید شونده آب استفاده می شود و این موضوع مشکلات بسیار حادی را برای کشور ایجاد کرده است. وزیر نیرو خشک شدن تالاب ها و دریاچه ارومیه را از علائم مصرف بسیار زیاد منابع آب دانست و افزود: علامت دوم مصرف بی رویه آب در ایران پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی است به نحوی که قبلا در 20 متری به آب می رسیدیم ولی امروز در 300 متری و در برخی جاها نیز تا 500 متر چاه حفر می‌کنیم تا به آب برسیم. چیت‌چیان با اشاره به اینکه از مجموع 609 دشت کشور، 298 دشت دارای بیلان منفی منابع آب زیرزمینی است، گفت: بررسی وضعیت 46 ساله منابع آب رودخانه ها نیز نشان می دهد که در حال حاضر در این بخش نیز 50 درصد کاهش اتفاق افتاده و برخی از رودخانه ها مانند زاینده رود در اصفهان نیز خشک شده است. وی به افزایش مصرف آب و از سویی خشکسالی و تغییرات اقلیم اشاره کرد و ادامه داد: میزان سرانه آب تجدید شونده به ازای هر نفر از 4 هزار متر مکعب 35 سال پیش به یک‌هزار و 600 متر مکعب در حال حاضر کاهش یافته است. وزیر نیرو مصرف آب در کشور ما را در مقایسه با سایر کشورها بسیار بالا دانست و اظهار داشت: مصرف آب شهری به ازای هر نفر در روز 250 لیتر است در حالی که در کشوری مانند آلمان این میزان 159 لیتر است که نشان می دهد در ایران 1.5 برابر آلمان آب مصرف می کنیم که در واقع باید گفت هدر می دهیم. چیت‌چیان در بخش دیگری از گزارش خود به مصرف 92 درصد کل منابع آب کشور در بخش کشاورزی پرداخت و بیان داشت: در لیبی راندمان آب کشاورزی 60 درصد، در هند 54 درصد، در مصر 53 درصد، در سوریه 45 درصد، اما در ایران 33 درصد است و در ایران به ازای هر هکتار برنج‌کاری در سال 25 هزار متر مکعب آب مصرف می شود و این میزان در دنیا 15 هزار متر مکعب است. وی مصرف آب به ازای هر هکتار تولید چغندرقند و ذرت را در دنیا 10 هزار و 600 متر مکعب اعلام کرد و گفت: این میزان در ایران 16 هزار متر مکعب است. وزیر نیرو با تاکید بر اینکه در حفاظت کیفی منابع آب نیز مشکلاتی داریم، اظهار داشت: فاضلاب های صنعتی و کودهای شیمیایی به همراه پساب کشاورزی وارد منابع آب می شود و منابع آبی کشور روز به روز آلوده تر شده و این یک زنگ خطر جدی برای حیات آینده کشور است. چیت‌چیان با بیان اینکه در عرضه و تامین آب و برق سرمایه گذاری شده ولی شیوه مصرف ما مطابق قواعد منطقی کار نیست، تصریح کرد: ما بیش از حد مصرف می کنیم و مصرف انرژی در ایران همراه با اسراف است، اما تعالی اسلام، آیات قرآن، احادیث پیشوایان معصوم(ع) و شیوه زندگی بزرگان دین گواه بر این است که اسراف در اسلام مذموم است و خداوند ما را از اسراف نهی کرده است، حتی اگر منابع فراوان داشته باشیم چه رسد به اینکه ایران با کمبود منابع آب نیز مواجه باشد. وی به تاکیدات مقام معظم رهبری بر رعایت الگوی مصرف و مدیریت آن، رشد بهره وری و افزایش تولید داخلی اشاره کرد و ادامه داد: اگر راندمان آب کشاورزی بهتر نشود نیاز به واردات منابع غذایی هر روز بیشتر می شود بنابراین چاره ای جز این نداریم که در مصرف آب و انرژی صرفه جویی کنیم. وزیر نیرو اصلاح الگوی آبیاری و استفاده از شیوه های آبیاری تحت فشار به جای روش های غرقابی را مورد تاکید قرار داد و گفت: اصلاح الگوی کشت و توسعه کشت گلخانه ای می تواند در تولید محصولات کشاورزی و همچنین کاهش مصرف آب تاثیرگذار باشد. چیت‌چیان با انتقاد از کشت برنج در مناطق مرکز و جنوب کشور خاطر نشان کرد: در شمال کشور برنج‌کاری خوب است، ولی وقتی در مرکز و جنوب ایران یک هکتار برنج‌کاری می کنیم به آن معنا است که کشاورزی را از کشت 2 هکتار غلات محروم کرده ایم. وی جلوگیری از سرازیر شدن ضایعات و فاضلاب های شهری و کشاورزی به منابع آب را مورد اشاره قرار داد و بیان داشت: استفاده از شیرها و سردوش های کم مصرف آب و جداسازی سامانه آب شرب از بهداشتی و تفکیک تامین آب مورد نیاز فضای سبز شهرها و مصارف صنعتی از شرب را از راهکارهای کاهش مصرف آب در کشور برشمرد. وزیر نیرو با تاکید بر اینکه در دنیا تا 7 بار بازچرخانی در مصارف آب صنعتی صورت می گیرد، گفت: در بخش برق نیز سالیانه 8 درصد مصارف کشور افزایش می یابد که این موضوع در دنیا بی سابقه است و مشترکان باید در تمام ساعات شبانه روز به ویژه 11 تا 15 و 20 تا 23 شب مراقبت بیشتری به عمل بیاورند.