وام‌ مسکن سرمایه‌داران را پولدارتر می‌کند

رکود خرید و فروش مسکن این روزها همچنان ادامه دارد و حتی برخلاف سالهای گذشته که وام مسکن افزایش می‌یافت و جو روانی آن باعث افزایش قیمت و رونق خرید و فروش می‌شد، این روزها بازار مسکن هیچ واکنشی نشان نداده است. اما بازار وام مسکن همچنان بسیار داغ است. برخلاف آنچه که قرار بود تنها بانک مسکن عهده دار وام خرید خانه باشد می بینیم که بانک های دیگر و حتی موسسات مالی و اعتباری با سود بسیار بالایی در این مورد به خریداران تسهیلات ارائه می دهند. در این باره ابراهیم رزاقی استاد بازنشسته اقتصاد در گفتگو با «فردا» با اشاره به جنبه سوء اجتماعی و اقتصادی افزایش وام های مسکن اظهار کرد: این مسئله دو جنبه دارد. جنبه اجتماعی و اقتصادی. در جنبه اجتماعی، افراد برای خانه دار شدن بدهکار می شوند و قسط های سنگینی می دهند ولی با این وجود این وام ها را می گیرند و اگر چه می دانند که چه آثار منفی را در زندگی شان دارد اما منافعی را در آن در نظر می گیرند که در بحث انتظارات تورمی آمده است. وی افزود: آنها منتظر گرانی خانه هستند و حاضرند این گرانی و سود بالای بانک ها را برای گرفتن تسهیلات به جان بخرند. زیرا اطمینان دارند که قیمت خانه بالا می رود و ضرر که نمی کنند هیچ سود سرشاری نیز نصیبشان می شود. 60 درصد درآمد در ایران، برای اجاره به کار می رود و این فضاها نشان دهنده ناامنی اجتماعی است؛ یعنی افراد امنیت زیستی ندارند و فرد تنها برای تامین مسکن کار می کند. این استاد دانشگاه تاکید کرد:این وام ها به کسانی تعلق می گیرد که دارای حداقل پس انداز هستند و کسانی که این حداقل را ندارند نمی توانند از این تسهیلات استفاده کنند و باز به نفع طبقاتی است که رقم حداقلی پس انداز را دارند. کسانی که امکانات بالایی نیز دارند از این وام ها استقبال می کنند و خوشحال خواهند شد که از این امکانات استفاده کنند تا با خرید مسکن سرمایه انباشته کنند و سودآوری برایشان داشته باشند. رزاقی با انتقاد از عملکرد مسئولین در این باره عنوان می کند: می گویند 4 میلیون جوان ازدواج نمی کنند زیرا خانه و مسکن ندارند برای حل این مشکل وام مسکن را افزایش می دهند اما نمی دانند که با این تدابیر فقط یک عده کمی از این جوانان خانه دار می شوند و باقی این وام ها برای سرمایه دار تر شدن ثروتمندان به کار می رود. این جور خانه دار شدن غیر عادی است و تفاوت طبقاتی را ایجاد می کند. وی با اشاره به بعد اقتصادی این مساله خاطرنشان کرد: باید بررسی کرد که چرا وام های خرید مسکن را افزایش می دهند؟ دولت دلیل خود را رکورد خرید و فروش مسکن عنوان می کند. فکر می کند که اگر وام را افزایش دهد بازار رونق می گیرد. متاسفانه مسئولین اقتصادی ما که سیاست های لیبرالی را اعمال می کنند نمی دانند که حل مشکل مسکن با افزایش وام و در اختیار قرار دادن نقدینگی در دستان مردم نیست. مسئولین از سیاست های اقتصاد لیبرالی نیز فقط آن قسمتی را که دوست دارند اجرایی می کنند و نمی روند ببینند همین کشورهای سرمایه داری که از آنها الگو می گیرند چطور مردم را خانه دار می کنند. این کارشناس اقتصاد یادآور شد: دولت مدام وام ها را در بانک های گوناگون افزایش می دهد نظارتی هم به آنها ندارد غافل از این است که دولت وام بیشتر می‌دهد برای خرید خانه کسانی که این وام ها را می گیرند به این امید که سودآوری بیشتری داشته باشند و قیمت به نحوی بالا می رود که در حد قدرت خرید طبقه متوسطه رو به ضعیف و اقشار کم درآمد نیست. وی با اشاره به اینکه افزایش وام مسکن، افزایش قیمت خانه را نیز در پی خواهد داشت نیز گفت: این شرایط فقط به نفع کسانی است که می توانند از فضای افزایش قیمتی سود ببرند و کسانی که امید دارند قیمت خانه بالاتر می رود. نتیحه این می شود قیمت خانه به قدری افزایش می یابد که میلیون ها خانه خالی می ماند و دولت با این افزایش وام به این حرکت احتکاری دامن می زند. وی ادامه داد: یکی از دلایلی که خانه خالی زیاد است و متقاضی کم، این است که تا قیمت بالا می رود کسی اقدام به خرید و فروش نمی کند و رکود ایجاد می شود در این رکود خرید و فروشی صورت نمی گیرد فقط به تعداد خانه های خالی افزوده می شود. در کشورهای سرمایه داری وقتی کسی خانه خرید و فروش می کند میزان تورم را از آن کم می کنند و بقیه را تا 80 درصد مالیات می گیرند به این دلیل که سودآوری ایجاد نشود و پول وارد بحش مسکن نشود. مانند ایران که حجم عظیمی از سرمایه در بحش مسکن انباشته شده اند. رزاقی تاکید کرد: کشور ما با آمریکا متفاوت است که هشتاد درصد قیمت خرید خانه را وام می دهد در آنجا تورم به شکلی که در ایران است وجود ندارد و دولت اجازه نمی دهد که حباب مسکن بترکد و قیمت ها پایین بیاید. این استاد دانشگاه ضمن هشدار نسبت به وضعیت فعلی مسکن گفت: دولت به نیازهای کسانی که می خواهند پولدار شوند بیشتر پاسخ می دهد و از این راه امکانات مالی‌شان را افزایش می دهد. در این حالت به مستاجران اجحاف می شود و مانع بزرگی برای صنعت و کشاورزی است. این کارشناس اقتصادی در پایان تاکید کرد: دولت باید خانه های سازمانی، برای کارگران و اقشار کم درآمد بسازد و تولید کنندگان را پشتیبانی کند. به انبوه سازان اجازه دهد خانه های سازمانی و یا در بحث ایجاد مسکن هایی مانند مسکن مهر البته با کیفیت خیلی بالاتر شرکت کنند تا قشر کم درآمد نیز صاحب خانه شود.