پشت پرده دعوت عربستان از ظریف چیست؟/ برد مطلق ایران در منازعه خاورمیانه چگونه رقم خورد؟

سرویس سیاسی «فردا»: روزنامه ˈواشنگتن پستˈ به نقل از صاحبنظران سیاسی، اقدام عربستان در دعوت از ˈمحمدجواد ظریفˈ وزیر امور خارجه ایران برای سفر به ریاض را ˈقبول واقعیات منطقهˈ و ˈنه صرفا تلاشی برای رفع اختلافات فیمابینˈ ارزیابی کرد. ˈلیز اسلایˈ و ˈارنستو لاندوˈ نویسندگان این مطلب افزوده اند: کشور پادشاهی عربستان با چشم انداز ذوب کردن یخ روابطش با ایران و در شرایطی که مذاکرات هسته ای ایران به نقطه عطف خود رسیده، از وزیر امور خارجه ایران برای سفر به عربستان دعوت به عمل آورده است. ˈسعود الفیصلˈ وزیر امور خارجه عربستان اعلام کرد که ریاض آماده میزبانی از وزیر امور خارجه ایران در هر زمانی است که مد نظر تهران باشد. فیصل اعلام کرد: ˈعربستان آماده استقبال از ظریف است. ما با آنها صحبت خواهیم کرد و امیدواریم ایران هم جزیی از تلاش ها برای هرچه باثبات تر ساختن منطقه باشدˈ. واشنگتن پست افزود: یک ماه قبل علائمی از جانب دو کشور ظاهر شد که حکایت از آن داشت که این دو قدرت رقیب به سمت کاستن از تنش های منطقه ای از جمله جنگ سوریه، اختلافات و درگیری ها در عراق، لبنان، بحرین و یمن پیش می روند. روزنامه آمریکایی افزوده است: هنوز نمی توان به صراحت پیش بینی کرد که آیا این اقدام غیرمنتظره عربستان، نویدبخش نزدیکی وسیعتر میان دو کشور خواهد بود یا نه. ایران هنوز به این دعوت پاسخ نداده و تاریخی هم برای آن مشخص نشده است. از تابستان گذشته که ˈحسن روحانیˈ سمت ریاست جمهوری را در ایران به عهده گرفت، این کشور در جهت رفع خصومت ها میان ایران و اعراب حاشیه خلیج فارس پیش می رود. عامل دیگر نگرانی پادشاهی عربستان از این بابت است که در این مقطع که روابط تهران با غرب و همچنین با بسیاری از همسایگان عربستان رو به گسترش است، عربستان بی یار و یاور و منزوی بماند. اعتقاد صاحبنظران سیاسی غربی و عربستانی بر این است که این حرکت عربستان در دعوت از وزیر امور خارجه ایران، در حقیقت به نوعی پذیرفتن واقعیات موجود منطقه است و نه صرفا تلاش برای یافتن راه حلی برای اختلافات فیمابین . ˈعبدالله العسکرˈ رئیس ˈکمیته روابط خارجیˈ ˈمجلس شورای مشورتیˈ عربستان گفت:ˈما واقع بین هستیم. ایران همسایه ماست و نمی توانیم از حیث جغرافیایی با آن وارد جنگ شویم. اما این به معنای آن هم نیست که ما با سیاست های آنها موافقیمˈ. ˈمصطفی العانیˈ یک کارشناس عرب در دبی هم گفت: ˈبه نظر نمی رسد ریاض بدون آنکه خاطرش از بابت اعطای پاره ای امتیازات حداقل در یکی از موضوعات مورد اختلاف از جانب ایران آسوده باشد، راضی به استقبال از یک مقام ایرانی شده باشدˈ . العانی ادامه داد: ˈدر طرف ایرانی هم همین فرض صادق است. وزیر خارجه ایران فقط برای بوسیدن گونه های طرف عربستانی به ریاض نمی آید. سعودی ها قبل از ارسال دعوتنامه از بابت این قضیه اطمینان حاصل کرده اند و در این زمینه لاف نمی زنند ˈ. از قبل، پاره ای از موارد توافق فیمابین مشخص شده و از جمله این موارد، لبنان است.منازعات سیاسی لبنان در ماجرای انتخاب یک نامزد مورد توافق عام برای ریاست جمهوری است. سفیر عربستان در لبنان اخیرا به دنبال یک غیبت طولانی مدت به لبنان بازگشت و به مذاکرات انتخاب کاندیدای مورد توافق همه جناح ها و دسته بندی های سیاسی پیوست. ˈحسن روحانیˈ رییس جمهوری ایران و ˈعبدالله بن عبدالعزیزˈ پادشاه عربستان سابقه تعاملات شخصی با یکدیگر دارند که مربوط به سال 2005 است . در آن دوران هیچیک از این دو در پست های کنونی شان قرار نداشتند. یک دیپلمات غربی در ریاض نیز گفت: بعید به نظر می رسد توافق گسترده ای به این زودی میان دو کشور حاصل شود. دو کشور نقاط امنی را برای تعامل اولیه پیدا خواهند کرد، اما ما شاهد یک معامله بزرگ که به ثبات خاورمیانه بیانجامد، نخواهیم بود.امریکا از دعوت عربستان از وزیر امور خارجه ایران برای سفر به ریاض استقبال کرده است. تقریبا همزمان با این اقدام ریاض، ˈچاک هیگلˈ وزیر دفاع آمریکا راهی عربستان شد تا به کشورهای شکاک حاشیه خلیج فارس اطمینان دهد که واشنگتن با وجود پیشروی در مسیر توافق با ایران، اما همچنان پشتیبان آنهاست. ˈجان کریˈ وزیر امور خارجه امریکا هم اعلام کرد که گرچه امریکا نقشی در این دعوت نداشت، اما عربستان را تشویق به آن کرد و از این اقدام ریاض استقبال می کند. کری در یک کنفرانس خبری با حضور وزیر امور خارجه ایتالیا در واشنگتن گفت: ˈما از این که می بینیم دوست خوب ما سعودی ها تعاملی با دیپلماسی دارند و مصمم اند در حد امکان با این روش به حل مسائل منطقه اهتمام ورزند، بسیار خوشحالیمˈ. کری تاکید کرد: ˈسعودی ها اصولا به طور سنتی میلی به رابطه برقرار کردن ندارند، اما این مساله به خود آنها مربوط می شودˈ. عربستان از مخالفان سرسخت توافق هسته ای ایران است و آن را عامل تقویت جایگاه ایران در منطقه به قیمت از دست رفتن هیمنه عربستان می داند.ریاض همچنین از رویکرد سست امریکا در قبال جنگ سوریه ناراضی است. امریکایی ها سفر هیگل به عربستان را بی ارتباط با آغاز دور جدید گفت وگوهای هسته ای با ایران می دانند.