فساد «یقه بسته سفیدها با تسبیح دانه درشت» را چگونه باید درمان کرد؟
زنجانی با حمایت چه کسانی چنین سطحی از اتهامات فساد را داشته است؟ کدام نهاد و فرد از وی حمایت و کار سازی کرده است؟ به چه دلیل خود را بسیجی اقتصادی نامیده است؟ چطور جرئت کرده است پول بانک مرکزی و وزرات نفت را هم بالا بکشد؟ چرا برخی افراد و رسانه های موجه نیز از وی حمایت می کردند؟ چرا برخی سکوت کردند؟ چرا قوه قضائیه با تاخیر معنادار وی را دستگیر می کند؟
سرویس سیاسی «فردا»،محسن مهدیان: بابک زنجانی بالاخره دستگیر شد. حجم اتهامات مالی زنجانی بی سابقه است. اینکه قوه قضائیه باید قاطع و سریع به این پرونده رسیدگی کند بجای خود قابل تذکر است؛ اما نگاه این یادداشت به ابعادی دیگر از این پرونده است. زمان بازداشت بابک زنجانی بهانه خوبی است. یک سوال؟ چرا بابک زنجانی انقدر با تاخیر دستگیر شد؟ ماجرا تخلفات زنجانی با اسناد تکان دهنده از یک سال و نیم پیش در رسانه ها مطرح بوده است. بخشی از نهادهای نظارتی از چندین ماه پیش نسبت به تخلفات این فرد تذکر دادند. نمایندگان مجلس و برخی دیگر از شخصیت های سیاسی بارها و بارها نسبت به حجم اتهامات وی هشدار دادند. دولت جدید در بدو امر در اقدامی بی سابقه نسبت به بدهی دو میلیارد دلاری این فرد با نام و نشان افشاگری کرد. از تاریخ افشاگری ربیعی و زنگنه چندین ماه می گذرد. چرا انقدر با تاخیر دستگیر شد؟ زنجانی در مصاحبه ای گفته بود من بسیجی اقتصادی هستم. چه چیز باعث شد چنین لقبی را به خود دهد؟ به این فهم ماجرا زنجانی را باید در همین دو گزاره خبری تحلیل کرد. بسیجی اقتصادی بودن زنجانی و تاخیر معنادار در دستگیری اش. ایندو بهم مرتبط اند. چه عاملی
باعث می شود که فردی با این سطح از تخلفات بتواند آزاد باشد. با رسانه ها گفت وگو کند و از زحمات و ایثارگری خود بگوید. دار و دسته دولت قبلی برای دفاع وی هم نفس با جریان سرمایه داری در کشور سنگ تمام بزارد و برخی از از مدعیان مبارزه با فساد در قبال تخلفات این فرد سکوت کنند. زنجانی را نباید یک فرد دید. زنجانی یک باند مافیایی ساده هم نیست. زنجانی باند مافیایی است که بدون تردید یک سر در قدرت دارد. آنهم قدرتی که تصور می کند مصونیت آهنین دارد. جز این بود چنین سطح از فسادی شکل نمی گرفت. فساد ناشی از سرمایه داری یقه سفیدها نه؛ بلکه سرمایده داری یقه بسته سفید ها بسیار پیچیده و تو در تو است و تنها در زنجانی ها خلاصه نمیشود. رسیدگی به این پرونده اگر در زنجانی منحصر شود راه را برای فساد های دیگر باز می کند. تنها ریسک فساد را بالا می برد و در نتیجه رقم دلالی مافیا و سود ناشی از عملیات فساد افزایش می یابد. از این موارد سابقا هم وجود داشته است. اغلب پرونده های بزرگ با حمایت نهادهای پرقدرت شکل گرفته است اما تنها عامل فساد بی آبرو شده است نه منشا فساد. هنوز فراموش نکردیم که فساد منصور آریا با حمايت ويژه فلان نماینده مجلس و
وزیر وقت صنعت و بازرگانی و دفتر رئیس جمهور و غیره شکل گرفت. زنجانی با حمایت چه کسانی چنین سطحی از اتهامات فساد را داشته است؟ کدام نهاد و فرد از وی حمایت و کار سازی کرده است؟ به چه دلیل خود را بسیجی اقتصادی نامیده است؟ چطور جرئت کرده است پول بانک مرکزی و وزرات نفت را هم بالا بکشد؟ چرا برخی افراد و رسانه های موجه نیز از وی حمایت می کردند؟ چرا برخی سکوت کردند؟ چرا قوه قضائیه با تاخیر معنادار وی را دستگیر می کند؟ ریشه فساد زنجانی ها را باید در فساد یقه سفید ها دید. آنهم یقه بسته سفید ها . کسانی که می توانند با ظاهر سازی و ریا کاری و نزدیک شدن به بدنه قدرت مصونیت آهنین برای خود بسازند. ماجرا را غیر این تحلیل کنیم پرونده را به بی راهه بردیم. فساد یقه بسته های سفید نوعی خاص از فساد است که خاص کشور ماست. وقتی ریا و نفاق و ظاهرسازی قدرت می آورد و قدرت نیز فساد. عنوان بسیجی اقتصادی زنجانی بجای عناوین مشابهی چون ژنرال اقتصادی یا قهرمان اقتصادی و یا غیره به اندازه کافی گویای این نوع فساد خاص در کشور ماست. از همین حیث جامعه ما دچار یک بیماری جدی به نام آدم شویی است. در بسیاری از کشور ها از جمله ایران با پدیده پول
شویی مواجهیم. پول شوئی رد فساد را از بین می برد. اما در ایران به دهها دلیل از جمله فساد یقه بسته های سفید، با آدم شویی مواجهیم. آدم شوئی فرآیندی است که در آن مفسد اقتصادی با ظاهرسازی و با هاله تقدسی که به خود می گیرد از نظارت و برخورد قضائی مصون می ماند. در چنین فرآیندی بسیاری از نهادها و افراد و رسانه ها در ساخت چنین چهره موجهی سهم دارند.در مواردی هم این آدم شویی به شکل غیر مستقیم صورت می گیرد. مثل گزارش های رپرتاژ گونه رسانه ملی از شرکت هواپیمائی بابک زنجانی که به صورت یک برنامه مجزا و با مشارکت دفتر اقتصادی رسانه ملی در بهترین ساعت از شب روی آنتن می رفت. فساد " یقه بسته سفید ها با تسبیح دانه درشت" همان ظاهرسازی برای مشروعیت بخشیدن به رانتخواری بیحد و اندازه در سرمایه داری قبیله ای است. این جریان همواره در قدرت است. این افراد برای هر دولتی جذابیت دارند. برای سازندگی تکنوکرات می شوند. برای اصلاحات دموکرات و برای مهرورزها شبه حجتیه ای و این روزها هم میانه رو شدند. در هر دولتی با هر گرایشی نقشآفرینی میکند. یک پای ثابت قدرت هستند و قدرت نیز سر سفره آنهاست. افراد وابسته به اینها نیز کسانی هستند که تعلق
رانتی وصف ناپذیری دارند و البته از همین منبع قدرت نیز روزی لقب لژیونر بخش خصوصی و موتور محرکه اصل ۴۴ را میگیرند و روزی هم برای دور زدن تحریمها «بنتن و مردعنکبوتی» میشوند و از سوی یقه بسته سفید ها سمت بسیجی اقتصادی می گیرند و با همین القاب نیز از هر نوع بازرسی و حسابرسی میرهد. چه کسانی به دنبال آدم شویی زنجانی بودند. آدم سازان و آدم شویان این پرونده مهمتر از آدم فاسد هستند.
دیدگاه تان را بنویسید