بهای خاویار چقدر است؟

بازار خبر: خاویار را در معرفی رسمی اش به عنوان تخم ماهیان خاویاری و از گرانترین غذاهای جهان توصیف می کنند و در ادامه حتما این گزاره بیان می شود که «دریای خزر به عنوان بزرگ‌ترین منبع ماهیان خاویاری در جهان بیش از 90 درصد خاویار جهان را تأمین می‌کند.» فیل‌ماهی یا بلوگا، تاس‌ماهی روسی یا چالباش، تاس‌ماهی ایرانی یا قره‌برون، ماهی شیب و ماهی ازون‌برون یا سوروگا، گونه‌های اصلی ماهیان خاویاری دریای خزر هستند. "لطفش این است که «مروارید سیاه» در همه جا پیدا نمی شود و در بازارهای جهانی هم با نام ایران شناخته می شود. از معدود محصولاتی است که نیاز به هیچ بازاریابی و تبلیغ هم ندارد. خود مشتریان برای خرید از سراسر جهان صف می کشند." البته این موضوع تا چند سال قبل کاملا صدق می کرد اما اکنون قضیه کمی فرق می کند. خاویار روزگاری بهترین و پرسود ترین صادرات و سوغات ایران به شمار می رفت ولی چند سالی است که صادراتش در حال آب رفتن است و متاسفانه مدتی است به خاطر کاهش تولید خاویار دریای خزر، برخی کشورها مانند چین پایشان به این بازار باز شده و با استفاده از برند معروف خاویار دریای خزر، در بازارهای جهانی سودآوری می کنند. طبق معمول کارشناسان معتقدند عملا نتوانسته ایم میراث دار با ارزشی برای این محصول با ارزش دریای خزر باشیم و تا موقعی که ما نتوانیم، دیگران به بهترین نحو از این موضوع استفاده می کنند. به گفته متخصصان، چین، آمریکا و فرانسه از جمله کشورهایی هستند که با ضعف ایران در تولید خاویار، به دنبال گرفتن بازار این محصول در جهان هستند. ارسلان قاسمی مدیرعامل اتحادیه سراسری شرکتهای تعاونی تکثیر و پرورش میگو، ماهی و آبزیان هم در جدیدترین اظهار نظر خود تاکید کرده است که چینی ها با دانش بومی ایران موفق به تولید 100 تن خاوریار پرورشی شده اند! وی می افزاید: تولید خاویار دریایی ما در 15 سال گذشته از سالانه 300 تن به 3 تن کاهش پیدا کرده و تولید خاویار پرورشی ایران هم طی 8 سال گذشته حدود 30 کیلو بوده!! در حالی که چینی ها سالانه حدود 100 تن تولید خاویار پروشی داشته اند. قاسمی در عین حال معتقد است دانش فنی این کار به طور انحصاری در اختیار ایران است ولی چینی ها مقداری از این دانش را توسط ایرانی ها و همچنین با کمک روسیه یاد گرفته اند ولی آن را بومی کرده اند. در این میان طبق معمول بهانه هایی برای کاهش تولید خاویار ایران خاویار مطرح می شود؛ بهانه هایی مانند عدم حمایت دولت یا ضعف نظارت بر سواحل و چشم پوشی از صید غیرمجاز. در اصل موضوع هیچ تفاوتی به وجود نمی آید زیرا نتیجه آن رونق صید قاچاق ماهیان خاویاری و لطمه به ذخایر طبیعی این ماهیان شده است. خاویاری که روزی می گفتند می تواند جایگزینی مناسب برای صادرات نفت باشد و در سالیان نه چندان دور بیش از 300 تن از این محصول گران قیمت از ایران صادر می شد، حال به مرز نابودی رسیده و سالانه حدود یک تن از آن به خارج صادر می شود.. بهروز کاکاوند مدیرعامل صندوق توسعه صادرات آبزیان ایران در گفتگوی خود با صبحانه، تنها راه علاج را در نظارت صحیح شیلات و واگذاری تصدی گری به بخش خصوصی می داند و می گوید: عذر بدتر از گناهی که برخی مسئولین در جلسات مختلف می آورند این است که مثلا ما بنزین نداریم که قایقهای بخش حراست در دریا فعال باشند! وی ادامه می دهد: از سالها پیش مکاتبه و رایزنی کرده ایم که کارها را به بخش خصوصی واگذار کنید و خودتان هم نظارت داشته باشید. ما هم تعهد می دهیم آن 30 تن خاویار را که قبلا توسط خود صیادان و بخش خصوصی انجام می شد را به عنوان حداقل تولید حفظ کنیم و سپس آن را افزایش دهیم. با این کار جلوی قاچاق خاویار هم گرفته می شود. مدیرعامل صندوق توسعه صادرات آبزیان ایران یادآور شد: کسی که باید جوابگوی صید باشد و کارها را انجام دهد صیادان هستند ولی متاسفانه تنها کسانی که از هیچ چیز خبر ندارند همین صیادانند. معلوم نیست چه کسی در این مملکت خاویار صید می کند و چه کسی صادر می کند؟ الان هم که آقایان باید پاسخگو باشند کسی پیدا نمی شود. مدیرعامل صندوق توسعه صادرات آبزیان در ادامه یادآور می شود که همین الان اگر خاویار در دستمان باشد، از آمریکا و کانادا و بیش از 100 کشور مشتری داریم ولی چیزی برای عرضه نیست. وقتی هم مشتریان جهانی متوجه شوند اجناس قلابی با برند خاویار دریای خزر در بازار عرضه می شود، دیگر به خاویار ایران هم اطمینان نمی کنند. آن وقت اگر ما وضعیت تولید خاویار پرورشی و خاویار دریایی خود را هم سروسامان بدهیم دیگر بازاری در اختیار نخواهیم داشت چون بازار جهانی اعتماد خودش را به خاویار ایران از دست داده است. مروارید سیاه ایرانی هنوز لوکس ترین خوراکی طبیعی دنیا است اما یادمان باشد اگر چینی ها مثل فرش و پسته توانستند در تولید انبوه این سرمایه هم برای ایران یک رقیب جدی اما کم کیفیت باشند، ممکن است در این بازار هم مهندسی معکوسشان جواب بدهد. * قیمت خاویار چقدر است؟ خاویار ایران یکی از گرانترین غذای دنیا و البته یکی از خوشمزه ترین و انرژی زا ترین غذاها در دنیاست.گران ترین خاویار که معروف به خاویار بلوگا است به رنگ سیاه نیست بلکه همانند الماس روشن است که به آن الماس ایرانی می گویند. برای خرید هر کیلو آن باید چیزی بیش از 5000$ پرداخت کرد. 25 % از چربی خاویار کلسترول و 75 % آن لستین تشکیل میدهد. پروتئین موجود در خاویار متشکل از اسیدهای آمینه آرژنین ، هیستامین ، ایزولوسین ، لیزین و میتونین است و گفته می شود این نوع خاویار کمتر به صورت اصل در داخل کشور پیدا می شود اما برخی قیمت های موجود در فضای مجازی نشان می دهد که هم‌اکنون قیمت هر کیلوگرم خاویار 2 میلیون و 900 هزار تومان است تا 4 میلیون و 120 هزار تومان است.