آمریکا برای آل سعود چه خوابی دیده است؟!/ سرنوشت قطر در انتظار عربستان

سرویس بین الملل«فردا»: روزنامه الحدث در مقاله ای تحت عنوان " بررسی نقش آمریکا در تحولات جاری در قطر و امکان تعمیم آن به دیگر کشورهای عربی" از طرح آمریکا برای دور زدن آل سعود خبر داد و نوشت:

دائما در سیاستهای عربستان سعودی اشخاصی وجود دارند که همواره به دولتمردان آل سعود نجوا کنان تفهیم می کنند که تعامل با آمریکا به طریقه حکومت ایران بسیار سودمند است؛ که این موضوع خود به تازگی حاکی از اوج ایجاد اختلاف میان آمریکا و عربستان سعودی است.

چنین اختلافی سوالات بسیاری را پیرامون امکان فسخ و تعلیق روابط میان دو طرف پدیدار می سازد. با این حال باید پرسید که آیا دولتمردان آل سعود خواهند توانست که به چنین رفتاری ادامه دهند یا اینکه در صورت ادامه، تاوان سنگین چنین تصمیمات اشتباهی را خواهند پرداخت؟

در این راستا گزارشی از جانب منابع واشنگتن مبنی بر اسباب نامعین اختلاف میان رهبران آمریکایی و آل سعود فاش شده است که در آن آمده است:

«درست است که دولتمردان آل سعود به دلیل گشایش روابط دولت اوباما با جمهوری اسلامی ایران و نیز عدم اعمال گزینه نظامی علیه نظام سوریه خشمگینند، اما به نظر می رسد که تنش بی سابقه آل سعود نسبت به سیاستهای واشنگتن ریشه در عوامل داخلی حکومت آل سعود دارد ». در این گزارش به این نکته اشاره شده که عاملی که آل سعود را به چنین وخامت و تیرگی در رفتار خود نسبت به سیاستهای واشنگتن واداشته،‌تصمیم آمریکا درخصوص ایجاد تغییراتی غیر محسوس در ساختار نظام آل سعود است. در این میان همواره ترس آن می رود که هرگونه تغییری در آینده این کشور منجر به شعله ور شدن نزاع میان اطیاف و جناح های مختلفی شود که در کمین یکدیگر نشسته اند.

مبرهن است که پس از آنکه دولتمردان آمریکایی حمد بن خلیفه آل ثانی و نخست وزیر وی حمد بن جاسم را از قدرت کنار گذاشتند، از آل سعود خواستند که تغییری بنیادین در ساختار نظام ایجاد کنند تا بدین طریق قانون اساسی جدیدی را در نظام سعودی بنیان نهند. در آغاز دولتمردان آمریکایی درخواست های خود را در خصوص تغییر نظام و آزادی بیان و عام برای مردم به ویژه زنان و نیز آزادی زندانیان سیاسی اعلام کردند اما گویا گوشهایی شنوا از جانب آل سعود نیافتند؛ به ویژه که این امر با تغییر و اصلاح طریقه تعامل آمریکا با پرونده سوریه و ایران همراه شد. در این گزارش آمده که آل سعود گمان کردند در صورت اتخاذ مواضع خصمانه همچون عدم سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، نپذیرفتن کرسی شورای امنیت به عنوان عضو غیر دائم، اتخاذ رفتاری غافلگیر کننده در ازای مسأله فلسطین، عدم مشاکت در کنفران ژنو 2 و نیز عدم تعیین زمان جهت استقبال از اخضر ابراهیمی نماینده ویژه سازمان ملل می تواند به اصطلاح عرصه را بر آمریکا تنگ کنند.

این گزارش به این موضوع اشاره می کند که نخستین علائم و نشانه های چنین تصمیمی از جانب دولتمردان آمریکایی در قبال عربستان سعودی در موضوع افغانستان خود را نشان داد؛ یعنی زمانی که آل سعود به تازگی مبلغ پانصد میلیون دلار را به حکومت افغانستان جهت بازسازی مدارس و نیز بافت آموزشی این کشور اختصاص داد که پس از فشار دولت آمریکا بر حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان این امر جهت توسعه زیرساختهای این کشور مبدل شد؛ و زمانی که آل سعود علت این کار را جویا شد،‌پاسخ تند و غافلگیر کننده آمریکا این بود که رویکردهایی که شما به دنبال آنید، همان است که سبب افزایش و ایجاد تروریسم در هر منطقه می شود.

حال باید پرسید که آیا امر به معنای تغییر اساسی در سیاست خارجه آمریکا است؟

یک مسئول لبنانی که به تازگی از واشنگتن بازگشته می گوید که یکی از اعضاء پیشین مجلس سنای آمریکا سناتور جورج جان میشل در یکی از نشست های خصوصی ابراز داشته که «دولت آمریکا به بسیاری از هم پیمانان اروپایی و نیز کشورهای خاورمیانه و دیگر مناطق این پیغام را رسانده که بایستی در سیاستها و روابط خارجی خود تجدید نظر کند و این امر به دلیل دستاوردها و رویکردهای سیاسی و اقتصادی این کشور مربوط می شود که بارزترین آنها اکتشاف مخازن نفت صخره ای است که در دهه های آینده سبب می شود که این کشور در عرصه جهانی حاکمیت کند». میشل در ارزیابی سیاست کشورش می گوید: ما با تصمیم خود در قبال اشغال افغانستان، عراق و حمایت از اخوان المسلمین جهت حکمرانی در کشورهای عربی اشتباه کردیم و دخالت در اوضاع سوریه اوج این اشتباه بود؛ از هم اکنون تا سال 2050 خطری سرتاسر جهان را تهدید می کند و آن حضور اصول گرایی افراطی است که از هم اکنون ابعاد این خطر را می توانیم احساس کنیم و باید در مقابل آن با تلاش جهانی مقابله کنیم که حتی روسیه و چین نیز از آن مستثنی نیستند. دولتمردان آمریکایی در نهایت به این نتیجه دست می یابند که آل سعود در هرجا به دنبال مکانی است که از خلال آن شرایط خود را در منطقه به نوعی بهبود بخشد، از این رو هرگز در لبنان نیز به دنبال ترک مخاصمات خود نیستند،‌ بلکه همواره آتش فتنه و درگیری را شعله ورتر می سازند؛ و از آنجا که به دنبال پذیرش گفتگو و نیز گشایش دروازه های مجلس نمایندگان لبنان نیستند، همواره حزب الله را به ایجاد فتنه و درگیری در طرابلس متهم می سازند و آن را مسئول تیرگی اوضاع صیدا، عین الحلوه و بقاع می دانند.

در عین حال منابع لبنانی همواره به این نکته اشاره می کنند که اهتمام خاص و ویژه رسانه های تبلیغاتی وابسته به جریان " المستقبل " که در راستای مواضع ترکی فیصل رئیس پیشین دستگاه اطلاعاتی امنیتی عربستان سعودی گام بر می دارند، که از جانب این رسانه ها پیشتر به شعله ور شدن جنگ و درگیری داخلی در لبنان اشاره شده بود، در مقایسه با دیگر موسسات حامی آن نشانه ای بس خطرناک و بی سابقه است.