نوبل چه زنانی را نادیده گرفت؟

خبر آنلاین: امسال پس از چهار سال یک نویسنده زن برنده نوبل ادبیات شد. آلیس مونرو که به گفته آکادمی نوبل «استاد داستان کوتاه معاصر» است نوبل ادبیات امسال را به خانه می‌برد اما جایزه بردن او این سوال را پیش می‌آورد که چرا نویسندگان زن بسیار کمی برنده این جایزه شده‌اند. اولین جایزه نوبل ادبیات در سال 1901 اهدا شد و از آن زمان تا کنون 110 نویسنده یا شاعر برنده این جایزه شده‌اند. در تاریخ صد و اندی ساله نوبل ادبیات تنها 13 نویسنده یا شاعر زن برنده جایزه نوبل ادبیات شده‌اند. برخی از این نویسندگان حالا فوت کرده‌اند و طبق قوانین نوبل دیگر بخت بردن این جایزه را ندارند و می‌شود گفت که نوبل «سعادت» اهدای جایزه به این نویسندگان بزرگ را از دست داده است. یکی از شاعران بزرگ زن که این جایزه را نگرفت ایزابل بیشاپ (1911 - 1979) آمریکایی بود که اشعار «زمستان سخت»، «مسئله سفر» و «شمال و جنوب» او بسیار معروف هستند. دوروتی پارکر (1893 - 1967) نویسنده داستان‌های کوتاه و شاعر آمریکایی یکی دیگر از نویسندگان مهم بود که نوبل به او اعتنایی نکرد. او منتقد تئاتر نشریه «ونتی فر» و منتقد تئاتر و کتاب «نیویورکر» هم بود و از میان آثارش می‌شود به «ناله‌های زندگان» و «مرگ و مالیات» اشاره کرد. آکادمی نوبل هرگز خودش را برای اهدا نکردن نوبل ادبیات به سیلویا پلات نخواهد بخشید. شاید خودکشی نابهنگام پلات شاعر هم مزید بر علت باشد اما اصرار آکادمی نوبل به اهدای جایزه به نویسندگان مسن (میانگین سنی نویسندگان برنده نوبل 64 سال است) باعث شده نویسندگان متعددی مثل پلات بخت بردن نوبل ادبیات را از دست بدهند. ادیت وارتون (1862 - 1937) یکی دیگر از بزرگان رمان‌نویسی است. او آثار ماندگاری مثل «عصر معصومیت» را نوشته و برنده جایزه پولیتزر هم شهد، اما انگار آکادمی نوبل چندان علاقه‌ای به رمان‌های او با شخصیت‌های زن جذابش نداشت. آکادمی نوبل برای جایزه ندادن به ویرجینیا وولف چه بهانه‌ای دارد؟ وولف هم نویسنده تاثیرگذار بود و هم آثارش در تاریخ ادبیات ماندگار شدند و هم از طرفی آثارش مثل «خانم دالووی»، «امواج» و «به سوی فانوس دریایی» مرزهای ادبیات را درنوردیده‌اند و وارد بحث‌های زنان و جامعه شناسی و روانشناسی شده‌اند. وولف سال 1941 خودکشی کرد، و آکادمی نوبل 40 سال برای اهدای جایزه به او وقت داشت، چرا این کار انجام نشد؟ هیچکس نمی‌داند. یکی دیگر از رمان‌نویس‌های بزرگ که نوبل او را نادیده گرفت دافنه دوموریه (1907 - 1989) بود. نویسنده آثار ماندگاری مثل «ربه‌کا»، «پرندگان» و «حالا نگاه نکن». آثار گوتیک او بر بسیاری از نویسندگان پس از دوموریه تاثیر گذاشت. سینما بیش از نوبل به این نویسنده اهمیت داد و سه فیلمی که براساس سه کتاب بالا ساخته شد همگی جز آثار کلاسیک سینما محسوب می‌شوند. با این حال وقت هنوز برای نوبل دیر نشده است، هنوز هم هستند نویسندگان زنی که شاید بهترین گزینه برای نوبل ادبیات نباشند اما با این حال آثار قابل اعتنایی در چند سال اخیر نوشته‌اند؛ ایزابلا آلنده، مارگارت آتوود، هیلاری منتل و آسیه جبار چند تن از این نویسندگان هستند. باید منتظر ماند و دید نوبل به آنها توجهی می‌کند یا نه؟