«مرگ بر آمریکا» شعار دولتی نیست ،شعار مردم است/نباید درباره رابطه با آمریکا ذوق زده شویم

سرویس سیاسی«فردا»: روزنامه آرمان از رسانه های هواردار دولت و اصلاح طلبان در گفتگویی با عماد افروغ درباره «چرایی شعار مرگ بر آمریکا» به بحث نشسته است. متن کامل این پرسش و پاسخ از نظرتان می گذرد.

امروز بحث رابطه با آمریکا در بین تحلیلگران گرم است. دلیل «مرگ بر آمریکا» به لحاظ جامعه‌شناسی سیاسی چیست؟ برای اینکه بدانیم پیشینه شعار مرگ بر آمریکا چیست لازم است در ابتدای امر صورت مساله را به صورت تاریخی روشن کنیم. کودتایی که در سال 1299 با حمایت انگلیسی‌ها در کشور انجام شد، خط بطلانی بود بر تلاش مردم ایران در جهت برقرار کردن دموکراسی و مشروطه‌خواهی، در آن مقطع. با انجام این کودتا و حوداث پس از آن تمام دستاورد‌های مشروطه بر باد رفت. به مرور زمان دولت انگلستان جایش را به آمریکا می‌دهد، دولت آمریکا به اعتراف خودش در جریان کودتای 28 مرداد سال 32 نقش عمده‌ای در سرنگونی دولت مصدق ایفا می کند . درحالی که دولت دکتر مصدق اصولاً دولت تندرویی طبق تعریف آمریکا محسوب نمی‌شد و اقدامی هم علیه دولت آمریکا انجام نداد.

رفتار مصدق هم با دولت آمریکا خوب بود؛ شعار مرگ بر آمریکا هم نمی‌داد اما ساقط شد. به دنبال آن یک رژیم مستبد و وابسته را روی کار آوردند، دولت روی کارآمده بعد از کودتای 28 مرداد یک دولت کاملا وابسته به آمریکا بود. برخورد خونین با یک اعتراض دانشجویی در آذر 32 در آستانه ورود معاون رئیس‌جمهور آمریکا به ایران، سر آغاز برخوردهای غیر انسانی و ددمنشانه رژیم وابسته پهلوی است. سرکوب قیام مردم به رهبری امام خمینی(ره) در 15 خرداد 42 و پس از آن، زندانی کردن و شکنجه جوانان آزادی خواه این زاد بوم، نماد دیگری از استبداد خشن رژیم وابسته با اتکا به آمریکا است. مقابله با انقلاب اسلامی، پناه دادن به شاه در حمایتی آشکار از سیاست های او، تبدیل سفارت آمریکا به محلی برای تبلیغات و جاسوسی علیه انقلاب، راه اندازی و حمایت های بی دریغ از کودتاهای پی در پی در کشور، تحمیل جنگ تمام عیار علیه یک ملت شریف و آزادی خواه، تحریم های فزاینده پس از قطع رابطه یک طرفه از سوی خود آمریکا، به ویژه تحریم های هسته ای ضد انسانی به رغم پیوستن ما به NPT و حق قانونی دانش هسته ای، نمودهایی دیگری از تعدیات آمریکا در این کشور است، حالا من از شما می‌پرسم چرا ما مرگ بر آمریکا می‌گوییم؟ در واقع پرسش اصلی این است که چرا مرگ بر آمریکا نگوییم؟ مرگ بر آمریکا اعتراض به همه تبعیض‌ها و برخورد‌هایی است که آمریکا در طول تاریخ با مردم ایران داشته است. شعار مرگ بر آمریکا به عقیده من یک شعار دولتی نیست بلکه یک شعار مردمی محسوب می‌شود . فکر نمی‌کنید شرایط امروز با گذشته فرق کرده است؟ مثلا یک زمانی ما شعار مرگ بر شوروی هم داشتیم اما مدتی بعد این شعار حذف شد . شعار مرگ بر آمریکا کمترین اقدامی است که می‌توانیم در اعتراض به اجحاف‌هایی که آمریکا به ما روا داشته است، داشته باشیم. به عقیده من شعار مرگ بر آمریکا یک شعار دولتی محسوب نمی‌شود یک شعار مردمی است. این حداقل مقاومتی است که مردم می‌توانند مقابل آمریکا داشته باشند. در مورد شعار مرگ بر شوروی هم مردم این شعار را خود به خود حذف کردند، چون این کشور در تمامیت خود روبه اضمحلال بود و دلیلی برای تکرار این شعار وجود نداشت، مردم با تیزهوشی خود این شعار را حذف کردند . شعار مرگ بر آمریکا در چه صورتی حذف می‌شود؟ وقتی این شعار از حیز انتفاع خارج می‌شود، که آمریکا واقعاً در سیاست خارجی خود با ایران وارد یک تعامل جدید شود، یعنی اینکه برخلاف گذشته دیگر رابطه‌اش را با ایران براساس رابطه گرگ و میش تنظیم نکند. تا وقتی که رابطه آمریکا براساس رابطه گرگ و میش، غیر منصفانه و نا برابر باشد، حذف شعار مرگ بر آمریکا امکان‌پذیر نیست. اما اگر سیاست آمریکا نسبت به ایران تغییر کرد، می‌توان امید داشت بخشی از جامعه شعار مرگ بر آمریکا را حذف کنند. البته باید توجه داشت بخشی از جامعه ما جهانی فکر می‌کنند و این شعار را در ادبیات سیاسی خود حذف نخواهند کرد، چون معتقدند که باید به کارهای آمریکا در دیگر نقاط جهان هم باید توجه کرد، اما اینکه بخشی از مردم به خاطر تغییر رفتار آمریکا شعار مرگ بر آمریکا را حذف کنند، ممکن است در آینده اتفاق بیفتد . همین شعار ممکن است این بازتاب را در جامعه آمریکا داشته باشد که ایرانی‌ها خواهان نابودی آمریکا هستند . واقعا در جامعه آمریکا این تصور نمی‌شود. من در لندن در یک تظاهراتی دستگیر شدم . در گفت‌وگویی که داشتیم خود پلیس هم معتقد بود که این شعار ناظر بر مردم آمریکا نیست، بیشتر متوجه اقدامات آمریکا در جهان است. مردم آمریکا وقتی سیاست کشورشان را در افغانستان، عراق و دیگر نقاط جهان می‌بینند دلیل اصلی شعار مرگ بر آمریکا را متوجه می شوند. مردمی که در ایران شعار مرگ بر آمریکا را می‌دهند به خاطر نوعدوستی‌شان مردم آمریکا را خطاب قرار نمی دهند، آنها با شهروندان آمریکایی هیچ مساله‌ای ندارند. اما ممکن است در آمریکا افرادی باشند که به دلیل عدم اطلاع درست و تبلیغات نادرستی که می‌شود تصور کنند که منظور، شهروندان آمریکایی و ملت آمریکاست که تصور نادرستی است و با آگاهی بخشی قابل تعدیل است. اما نخبگان آمریکا چنین تصوری را ندارند . اگر رفتار آمریکا تغییر کند، رابطه با آمریکا هم سهل و آسان خواهد شد؟ مادامی که تصور آمریکایی‌ها از رابطه با ایران، یک رابطه گرگ و میشی باشد. تصور حذف چنین شعار و رابطه با آمریکا خیلی خوشبینانه است. نباید درباره رابطه با آمریکا ذوق زده شویم. البته برای اینکه مردم در داخل و خارج با واقعیات جامعه جهانی آشنا شوند بهتر است در جریان پشت پرده مذاکره با آمریکا قرار بگیرند .