چرا به امام کاظم(ع) «باب‌الحوائج» می گویند

فارس: استاد دانشگاه قرآن و حدیث گفت: در زمان حیات امام کاظم(ع) ایشان را «باب‌الحوائج» خطاب نمی‌کردند، اما پس از شهادت، حوائج شیعه و سنی با حضور بر مزار حضرت و با توسل به ایشان مرتفع می‌‌شد و بدین ترتیب به «باب‌الحوائج» مشهور شدند. حجت‌الاسلام احمد غلامعلی عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث گفت: القاب و کنیه‌های امام کاظم (ع) بسیار زیاد است القابی مانند: صابر، الوفی، امین، العالم، الکاظم و کنیه‌هایی مانند ابو ابراهیم، ابوالحسن الماضی و ابوالحسن الاول. این موضوع بیانگر جبر تقیه‌ای آن زمان بوده است که مردم نمی‌توانستند به راحتی از امام اسم ببرند. وی با اشاره به شهرت امام کاظم(ع) به «باب‌الحوائج» اظهار داشت: ما روایتی از ائمه اطهار علیهم‌السلام مبنی بر باب‌الحوائج بودن امام کاظم(ع) نداریم و این گونه نبوده که حضرت موسی بن جعفر(ع) را باب‌الحوائج صدا کنند اما در شهرت و در لسان برخی از عالمان و عموم مردم، اندک اندک حضرت، به عنوان باب‌الحوائج نیز شناخته شدند. عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث تصریح کرد: شاید یکی از دلایل این مسئله، این باشد که شیعه و سنی مانند «ابو بکر بن خلاد» که از پیشوای حنبلیان بود همگی می‌گویند: مشکلاتی که برای ما پیش می‌آمد بر سر مزار امام کاظم (ع) می‌رفتیم و حوائج و خواسته‌های ما برآورده می‌شد. غلامعلی عنوان کرد: بنابراین باب‌الحوائج، بیشتر در لسان مردم تکرار شد و در زمان خود امام به این صورت نبوده است و بعدها در زبان مردم زیاد شد به دلیل اینکه امام از همان زمان به بعد به گونه‌ای ملجأ حاجات شیعیان و اهل تسنن شده بود که افراد مختلف، با توسل به ایشان حوائجشان مرتفع می‌شد. وی با اشاره به سیره تربیتی موسی بن جعفر(ع) یادآور شد: تربیت عقلانی که امام کاظم (ع) داشتند برای دوران ما بسیار عالی و کاربردی است یعنی با توجه به شبهات و انحرافاتی که در دوران حضرت کاظم (ع) وجود داشت امام(ع) در برابر آنها موضع‌گیری‌های بسیار زیبایی داشته‌اند. این استاد دانشگاه به بیان حدیثی از امام کاظم پرداخت و گفت: حضرت موسی بن جعفر(ع) به فضل بن یونس می‌فرمایند: «ابلغ خیرا وقُل خیرا»، یعنی هم خیر برسان و هم خیر بگو، هم کار نیکو انجام بده و هم حرف نیکو بزن! سپس حضرت در ادامه می‌فرمایند: «و لاتکن إن معه» و این گونه نباشد که جزو حزب باد باشی و بگویی من هم مانند یکی از مردم، هر کس هر تصمیمی گرفت من هم همان تصمیم را خواهم گرفت. وی افزود: امام کاظم با این سخن می‌خواهند به ما بگویند که باید از خود، اندیشه و فکر داشته و در انتخاب‌های خود بر اساس معیارهای عقلانی و دینی رفتار کنیم که توجه به این نکته می‌تواند در ایام انتخابات برای ما راهگشا باشد.