دشمن ترین دشمنان کیست؟

افکارنیوز: دشمن ترین دشمنان، نفس است، و امر کننده به پلیدی ها و میل کننده به شر و فرار کننده از خیر است، و از طرفی امر به تزکیه و کشاندن آن به سوی عبادت پروردگار و خالقش، و به منع از شهواتش شده ایم، و این که آن را از لذّاتش جدا کنیم، اگر در این کار اهمال کنیم، طغیان کرده، به طوری که دیگر قابل کنترل نمی باشد باید با تازیانه توبیخ و عتاب و ملامت هر لحظه بر گرده آن زد، تا از مسیر خود منحرف نشود، اگر به این مقام رسید نفس «لوّامه» می شود که اگر رشد کند به مقام عالی «نفس مطمئنه» می رسد. پس تا به پند و وعظ خود مشغول نشده ای، به پند دادن دیگران مپرداز، خداوند متعالی به حضرت عیسی وحی رساند که: «یا ابن مریم عِظ نفسَک فَاِن اتَّعَظتَ فَعِظ النّاس و الّا فَاستَحی مِنّی؛ ای فرزند مریم، نفس خود را پند ده پس وقتی خود پند گرفتی آن وقت مردم را پند ده و گرنه از من حیا کن!»۱ وقتی خود را ساختی، مردم سریعا از خود سازی تو شناخته می شوند: «وَ ذَکِّر فَإِنَّ الذِّکری تَنفَعُ المُؤمِنِینَ»۲ پس ای برادر متابعت از هوای نفس مکن، که پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: الکَیِّس مَن دانَ نَفسُه وَ عَمِلَ لِما بَعدَ المَوتِ وَ الاحمقُ مَن اَتبَعَ نَفسَهُ هواها و تَمَنّی علی الله الاَمانِیَ؛ دانا کسی است که نفسش ضعیف شده و برای بعد از مرگش عمل می کند و احمق نادان کسی است که متابعت هوای نفس کرده و آرزوهای (غیرمعقول و دور و دراز) از خدا تمنّا می نماید. منبع: ۱. محجة البیضاء، ص۱۸۰. ۲. سوره ذاریات، آیه ۵۵. ۳. محجة البیضاء، ج۸، ص۱۸۴. ۴. عرفان و عبادت، ص۳۲۶-۳۲۷.