شوک قلبی چیست؟
کاهش علائم حیاتی بدن که به دلایل مختلف و بلافاصله بعد از آسیب و یا با تاخیرو بر اثر ناتوانی دستگاه گردش خون در رساندن خون کافی به اعضای بدن ایجاد می‌شود را «شوک» می‌گویند که از یک ضعف تا یک وضعیت کشنده بر اثر آسیبب شدید، متغیر است.
ایسنا: دستگاه گردش خون شامل قلب وعروق به عنوان پمپ‌کننده شبکه خونی و خون است که وظیفه رساندن خون حاوی اکسیژن و موادغذایی به سلول‌های بدن را برعهده دارد. در این میان کاهش قدرت قلب، تغییر ناگهانی قطر رگ‌های خونی و ناکافی بودن حجم مایع داخل عروقی از جمله عواملی هستند که می‌توانند در بروز شوک قلبی موثر واقع شوند.
کاهش علائم حیاتی بدن که به دلایل مختلف و بلافاصله بعد از آسیب و یا با تاخیرو بر اثر ناتوانی دستگاه گردش خون در رساندن خون کافی به اعضای بدن ایجاد می‌شود را «شوک» می‌گویند که از یک ضعف تا یک وضعیت کشنده بر اثر آسیبب شدید، متغیر است.
شوک قلبی، دفاع بدن در برابر کاهش خون‌رسانی استدر این حالت چون خون کافی به اعضای بدن نمی‌رسد، بدن شروع به مقابله با وضع موجود (کاهش خون‌رسانی) می‌کند. دفاع بدن در این حالت به صورتی است که باید حداکثر خون به اعضای حیاتی مثل مغز و قلب رسیده و در مقابل به اعضای کم اهمیت‌تر مثل پوست، روده و عضلات خون کمتری برسد، زیرا سلامت قلب و مغز ضروری‌تر است و "در حقیقت شوک دفاع بدن در برابر کاهش خون‌رسانی است".
این اختلال می‌تواند به سه دلیل؛ کاهش قدرت قلب، تغییر ناگهانی قطر رگ‌های خونی و ناکافی بودن حجم مایع داخل عروقی، بروز و یا پیشرفت کند:
تقسیم‌بندی انواع شوک‌های قلبی:
1- شوک ناشی از کاهش حجم خون (هایپوولمیک): به عنوان مثال در خونریزی و یا از دست رفتن مایعات بدن (غیر خونریزی مثل اسهال و استفراغ)
- شوک توزیعی
- شوک عصبی
- شوک روانی (غش)
- شوک عفونی
- شوک حساسیتی
- شوک قلبی (در سکته قلبی)
- انسداد داخل یا خارج قلبی گردش خون
2- شوک ناشی از اختلال کارکرد قلب (شوک کاردیوژنتیک): شایع‌ترین علت آن بیماری‌هایی نظیر سکته قلبی، صدمات قلبی، پرفشاری عروقی در ریه، تنگی دریچه آئورت است.
علائم شوک قلبی چیست؟
در مراحل مختلف شوک و انواعی از شوک نظیر شوک عفونی یا حساسیتی نشانه‌ها و علائم متفاوتند ولی به طور کلی علائم شوک عبارتند از:
رنگ پریدگی پوست، پوست سرد و مرطوب، نبض تند و ضعیف، تنفس تند و سطحی، کاهش فشار خون (علامت دیررس)، کاهش درجه حرارت بدن، مردمک‌های گشاد، تهوع و استفراغ، اضطراب، بی‌قراری، کاهش سطح هوشیاری یا بیهوشی، تشنگی، گیجی و منگی.
مراقبت‌های لازم پس از شوک قلبی عبارتند از:
اگر خود شما گرفتار این بیماری شدید باید به خاطر داشته باشید که حفظ انرژی شما بسیار حائز اهمیت است و باید تا حد امکان فعالیت‌های خود را کاهش داده و تنها فعالیت‌های مربوط به مراقبت از خود را انجام دهید، همچنین باید فعالیت‌های خود را با کمک دیگران انجام دهید.
از آنجایی که داشتن درد میزان اکسیژن‌رسانی قلب را کاهش می‌دهد، درد شما باید فورا تسکین یابد. در صورت داشتن درد حتما پرستار را مطلع کنید تا طبق تجویز پزشک و صلاح‌دید خود داروی ضد درد به شما داده شود.
همچنین در صورت داشتن تنگی نفس پرستار را مطلع کنید تا اکسیژن برایتان برقرار شود.
تجویز داروها و مایعات وریدی در روند بهبودی شما موثر است.
پرستار باید عملکرد کلیه شما را بررسی کند، زیرا به علت شوک ممکن است عملکرد کلیه‌ها مختل شود، به همین جهت میزان مایعات خوراکی مصرفی و همچنین میزان دفع ادراری خود را (در صورت نداشتن سوند ادراری) به طور دقیق به او گزارش کنید.
اگر شما تحت درمان با داروهای حل کننده لخته باشید علائم خونریزی در شما باید بررسی شود، که در راستای رسیدن به این هدف شما باید فورا وجود هر گونه خون در ادرار، مدفوع، خلط و یا وجود کبودی در هر قسمت بدنتان را به پرستار اطلاع دهید.
در صورتی که در راستای درمان مشکل قلبی شما از بالن استفاده شده باشد، به دلیل وجود خطر اختلال گردشی خون در اندام تحتانی لازم است به طور مکرر وضعیت عصبی و عروقی بررسی شود. بنابراین در صورت وجود بی‌حسی، درد یا گزگز در اندام تحتانی فورا به پرستار گزارش کنید.
علاوه بر انجام اقدامات فوق باید مراقب حفظ امنیت، راحتی و کاهش اضطراب خود باشید. قرار گرفتن شما در وضعیت مناسبی که پرستارتان توصیه می‌نماید موجب بهبود تنفس شما شده و همچنین با راحت‌تر شدن شما اضطرابتان نیز کاهش می‌یابد.
دیدگاه تان را بنویسید