هدف اوباما از سفر به اسرائیل چیست؟
«فارین پالیسی این فوکس» مینویسد: سفیر آمریکا در اسرائیل معتقد است اوباما با ماموریت «فوری» احیای مذاکرات صلح از اسرائیل بازدید خواهد کرد، اما دیپلماتهای اسرائیلی گفتهاند مذاکرات اوباما با نتانیاهو روی ایران، متمرکز خواهد بود.
فارس: اندیشکده «فارن پالیسی این فوکس» در مقالهای به قلم «کارل بلوئیک» عضو «کمیته ملی هماهنگی کمیتههای مکاتبات برای دموکراسی و سوسیالیسم» نوشت: هرچند «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسرائیل میگوید: «او و «باراک اوباما»، رئیس جمهور آمریکا توافق کردهاند در دیدار وی از اسرائیل درباره سه مسأله مهم بحث کنند، که عبارتند از تلاش ایران برای مسلح شدن به تسلیحات هستهای، موقعیت بحرانی سوریه و تلاشها برای پیشبرد روند صلح میان ما و فلسطینیها»، اما این دقیقاً همان چیزهایی نیست که در واشنگتن یا تل آویو گفته میشود و به گوش میرسد. * تمرکز مذاکرات اوباما و نتانیاهو روی مسأله ایران به محض اعلان خبر بازدید رئیس جمهور از خاورمیانه، حامیان سیاستهای دولت «نتانیاهو» تلاش کردند این تصور را که ماموریت دیپلماتیک رئیس جمهور آمریکا میتواند منجر به پیشرفتی در «روند صلح» اسرائیل و فلسطین شود را، رد کنند. به گزارش روزنامه «دیلی تلگراف» چاپ انگلیس: «هرچند سفیر آمریکا در اسرائیل اظهار داشت آقای اوباما با ماموریت «فوری» احیای مذاکرات صلح
از اسرائیل بازدید خواهد کرد، اما دیپلماتهای اسرائیلی گفتهاند مذاکرات اوباما با نتانیاهو روی ایران، متمرکز خواهد بود». طبق گفته یک دیپلمات به این روزنامه: «شاید روند صلح از جمله موضوعاتی باشد که در عموم اعلان شده درباره آن بحث خواهد شد، اما مسائل دیگری نیز وجود دارد که باید پیش از فرارسیدن فصل تابستان به آنها رسیدگی شود». اشاره وی به ضربالعجل داده شده به ایران (تا فصل بهار) برای توقف غنیسازی بود. به گفته این دیپلمات «موضوع بحث آنها احتمالاً بیشتر جنگ خواهد بود تا صلح». یک مقام اسرائیلی به روزنامه «دیلی تلگراف» گفت: «در حال حاضر مسائل بسیار مهمتر و بزرگتری نسبت به کشمکش میان فلسطین و اسرائیل وجود دارد». * عدم تمرکز سفر اوباما روی مذاکرات صلح فلسطین و اسرائیل این انتظار که دیدار رئیس جمهور آمریکا از خاورمیانه میتواند در جهت حل کشمکش میان اسرائیل و فلسطین باشد، توسط آمریکا نیز سریعاً رد شد. در تاریخ 6 فوریه «جی کارنی» سخنگوی کاخ سفید در جمع خبرنگاران گفت: «این یک سفر برنامهریزی شده است، که برای دور دوم ریاست جمهوری اوباما در نظر گرفته شده است،
چرا که هم در آمریکا دولتی جدید روی کار آمده و هم در اسرائیل دولتی جدید شروع به کار کرده و این فرصت مناسبی است برای چنین بازدیدی. اما تمرکز این سفر عمدتاً روی پیشنهادات صلح خاورمیانه نخواهد بود. من مطمئنم هربار که رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیر اسرائیل بحثی داشته باشند، قطعاً هر بار که رئیس جمهور آمریکا با رهبران تشکیلات خودگردان جلسهای داشته باشد، این مسائل مطرح میشود. اما این بار هدف این دیدار این مسائل نیست». * برنامه هستهای ایران و بحران سوریه، موضع بحث دیدار اوباما از اسرائیل «جاش راگین»، نویسنده مجله «فارن پالیسی» و مفسر امنیت ملی و سیاست خارجی به نقل از «رابرت وکسلر»، نماینده سابق کنگره و مدیر «مرکز دانیل آبراهام برای صلح خاورمیانه» گفت: «به نظر من عاقلانه نیست درباره کشمکش اسرائیل و فلسطین انتظارات را بالا ببریم. این سفر درباره امنیت اسرائیل در مقابل برنامه هستهای ایران و مسائل مربوط به خشونت و درگیری در سوریه است. قطعاً کشمکش اسرائیل و فلسطین مسأله مهمی است اما من فکر میکنم درست نباشد به این مسأله بر سایر جنبههای روابط اولویت دهیم». پس در
نهایت این سوال مطرح میشود، پس هدف از این سفر چیست؟ و چرا رئیس جمهور آمریکا به اسرائیل سفر میکند؟ * هدف سفر اوباما به اسرائیل آیا این سفر در پاسخ به درخواست جمهوریخواهان و حامیان جناح راستی دولت «نتانیاهو» صورت میگیرد؟ بعید به نظر میرسد. آیا این سفر برای تقویت موقعیت و جایگاه «نتانیاهو» پس از شکست مفتضحانه وی و حزب لیکود در انتخابات اخیر مجلس اسرائیل انجام میشود؟ این احتمالی است که منتقدین سیاست دولت اسرائیل مطرح میکنند. آیا این سفر برای آمادهسازی حکومت «شاه عبداله دوم»، پادشاه اردن برای صفآرائی و جنگ صورت میگیرد؟ «اوباما» پس از بازدید از اسرائیل با پادشاه اردن ملاقات خواهد داشت. این احتمال آخر چندان بعید نیست. یک عنصر مهم که تاکنون در بحث درباره سفر «اوباما» به اسرائیل در ماه آینده نادیده گرفته شده، این است که وی از عمان، پایتخت اردن نیز بازدید خواهد کرد. * اردن، از اهداف سفر اوباما به اسرائیل به نوشته «کینون» در روزنامه «جروزالم پست»: «باتوجه به تحولات منطقه و اینکه مصر دیگر متحد قابلاعتمادی برای آمریکا نیست و سوریه
نیز در آتش جنگ و هرج و مرج میسوزد، ثبات پادشاهی هاشمی اردن و بقای شاه عبداله دوم از منافع مهم هم برای اسرائیل و هم آمریکا است». وی اضافه میکند: «بازدید اوباما از عمان و پیامی که حمایت آمریکا از شاه عبداله برای بقیه میفرستد، بیاهمیت نیست». مدتها است که شواهد حاکی از نگرانی آمریکا درباره ثبات حکومت اردن را میبینیم. ماه اکتبر سال جاری، آمریکا گروهانهای خود را به مرز اردن و سوریه اعزام کرد، تا توانمندیهای نظامی اردن را تقویت کند. یکصد برنامهریز و نیروهای نظامی دیگر در صحنه بودند و در یک مرکز نظامی مشترک آمریکایی -و اردنی فعالیت داشتند. گفته میشود نیروهای آمریکایی در حال ساخت پایگاهی دیگر برای خود هستند. «لئون پانتا»، وزیر دفاع آمریکا گفت: «این تحرکات به خاطر اوضاع و مسائل پیش آمده در سوریه، کشور همسایه اردن، صورت گرفته است». * دیدار «شاه عبداله دوم» با «خالد مشعل» در 28 ماه ژانویه، «شاه عبداله دوم» برای بار سوم در یک سال با «خالد مشعل»، رهبر جنبش سیاسی حماس، دیدار کرد. گفته میشود «شاه عبداله» به
«مشعل» گفته مذاکرات مستقیم با اسرائیل و تهیه یک برنامه زمانی برای چاره دو کشوری «تنها راه برای دستیابی به امنیت و ثبات در خاورمیانه» است. طبق گزارشها، «مشعل» بعدها اظهار داشته که وی و پادشاه اردن درباره سازش و مصالحه در داخل فلسطین بحث کرده و مسأله فلسطین و آینده این کشور را با توجه به انتخابات پیش روی آمریکا و اسرائیل بررسی کردهاند. طی این دیدار شاه عبداله حمایت خود از تلاش برای مصالحه و سازش در داخل فلسطین اعلام کرده و اظهار داشت: «این اقدام میتواند مبنایی باشد برای تقویت اتحاد مردم فلسطین و تنها به واسطه اتحاد است که آنها میتوانند به حقوق مشروع خود از جمله تأسیس کشور فلسطین دست یابند». سال گذشته شاه عبداله دوم دو مرتبه با «محمود عباس»، رئیس تشکیلات خودگردان در راماله دیدار داشته است. از سوی دیگر، طبق برخی گمانهزنیها، در واقع درباره رویکرد نسبت به مسأله فلسطین بین واشنگتن و تل آویو توافقی وجود دارد. این توافق همان «بازگرداندن اسرائیل و فلسطین به پای میز مذاکره» است. این گفته توسط «دانیل شاپیرو»، سفیر آمریکا در اسرائیل در هفته
گذشته مطرح شد. «جروزالم پست» در گزارشی به قلم «هرب کینون» در 8 فوریه نوشت: «آمریکا در بیتالمقدس به دنبال چیزی است که جلوی فلسطینیها را بگیرد و به موجب آن تشکیلات خودگردان را به پای میز مذاکره برگرداند». اما آن «چیز» چندان کارائی نداشت. * ادامه نقض حقوق بینالملل توسط اسرائیل دو روز بعد تیتر روزنامه این بود: «در آستانه سفر اوباما، اسرائیل شهرکسازی را تایید کرد». تحریکآمیزتر از این نمیشد. برخلاق حقوق بینالملل که قدرت اشغالگر را از انتقال شهروندان از قلمرو خود به اراضی اشغال شده منع میکند (همانطور که افکار عمومی نیز همین نظر را دارند)، حکومت «نتانیاهو» تصمیم گرفته 90 واحد دیگر (بخش اول 300 واحد برنامهریزی شده) در شهرک غیرقانونی «بت ال» را بسازد. این شهرک درست در شرق راماله در مرکز کرانه باختری قرار دارد که پایتخت تشکیلات خودگردان با اکثریت مسیحینشین است. «یاریو اوپنهایمر»، سخنگوی «پیس ناو» (یک گروه اسرائیلی که مخالف شهرکسازی است) گفت: «پیشرفت این برنامه [شهرکسازی]
میتواند سفر اوباما را تحتالشعاع قرار دهد. این تصمیم مبتنی بر اطلاعات غلط و در زمان بدی گرفته شده است». شاید این تصمیم مبتنی بر اطلاعات غلط بوده باشد، اما دلیل زیادی وجود ندارد که باور کنیم زمانبندی این سفر غیرعمدی بوده است. * پیشنهاد نتانیاهو برای توقف شهرکسازی یکی از احتمالاتی که در رسانههای اسرائیلی مطرح میشود (اما دولت تاکنون آن را انکار کرده) این است که «نتانیاهو» پیشنهاد تعلیق شهرکسازی در کرانه باختری، به جز در بیتالمقدس و اطراف بلوکهای مستعمراتی موجود را داده است. «کینون» در 8 فوریه نوشت: «هرچند ضمانتهایی وجود ندارد، اما باورش سخت است که اگر نتانیاهو چنین پیشنهادی داده و اوباما و جان کری، وزیر خارجه جدید آمریکا در راماله در تلاش هستند، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان آن را رد کند. یکی از استدلالهایی که احتمالاً برای ترغیب فلسطینیها استفاده میشود این است که رد این پیشنهاد و امتناع از مذاکرات مجدد میتواند انعکاسی منفی روی اردن متزلزل داشته باشد».
«نبیل ابوردینه»، سخنگوی «محمود عباس»، رئیس جمهور فلسطین، در واکنش به شهرکسازی جدید در «بیتال» گفت: «موضع فلسطینیها مشخص است. مادامی که شهرکسازی ادامه دارد جایی برای مذاکره نیست». «بسام الصالحی»، دبیرکل حزب خلق فلسطین به خبرگزاری «معان» گفت: «سفر «اوباما» ممکن است باعث ایجاد خیال باطلِ بازگشت به مذاکرات شود، اما در واقع این سفر تاثیری روی روند صلح نخواهد داشت». «جمال محیسن»، عضو کمیته مرکزی جنبش فتح اظهار داشت: «تنها در صورتی میتوان مذاکرات را از سر گرفت که اسرائیل به تعهدات پیشین خود تحت حقوق بینالملل عمل کرده و شهرکسازی در اراضی اشغالی را متوقف کند». «حنان اشراوی»، از مقامات ارشد «سازمان آزادیبخش فلسطین» و عضو شورای ملی فلسطین گفت: «من و دیگر فلسطینیها در صورتی که بازدید «اوباما» نشانه تعهد آمریکا به صادق و منجی بیطرف صلح بودن باشد، از آن استقبال خواهیم کرد، این مستلزم توقف اقدامات ناقضانه و تدابیر یک جانبه اسرائیل، به خصوص شهرکسازی و اشغال بیتالمقدس و سیاستهای محاصره و تکهتکهسازی
اسرائیل است». * نظر نتانیاهو درباره شروع مجدد مذاکرات «نتانیاهو» اخیراً در جمع گروهی از مهاجران گفت: «مذاکرات با حسن نیت به این معنی است که پیششرطی نگذارید. طی چهار سال اخیر، فلسطینیها بارها و بارها برای مذاکرات شرط و شروط گذاشتند. امیدوارم آنها این پیش شرطها را کنار گذاشته و به پای میز مذاکره برگردند، تا چهار سال دیگر را تلف نکنیم». اما دقیقاً این طور نبود، همچنان مانع اصلی برای حل مناقشه و درگیری تداوم استعمارگری دولت اسرائیل بوده و است. هرچند در انتخابات اخیر حزب جناح راستی «نتانیاهو»، حزب «لیکود»، دستاورد چشمگیری نداشت، اما ائتلافی که انتخابات را برد نیز، مخالف دولت فلسطین و طرفدار اشغال بیشتر بخشهای مهم کرانه باختری بود. * گمانهزنیها درباره علت سفر اوباما به اسرائیل «اوری آونری»، نویسنده اسرائیلی هفته گذشته در رابطه با بازدید قریبالوقوع رئیسجمهور آمریکا از اسرائیل نوشت: «حالا ما باید خوشحال باشیم یا خیر؟» وی که برای پایگاه خبری «کانتر پانچ» تل آویو مینویسد به سوال خود چنین پاسخ داده: «بستگی دارد، اگر این بازدید به منزله جایزه
دلگرمی برای شکست انتخاباتی نتانیاهو است، پس نشانه خوبی نیست. اولین سفر رئیسجمهوری آمریکا پس از جورج دبلیو بوش به اسرائیل محدود میشود به تقویت نتانیاهو و تصویر وی به عنوان تنها رهبر اسرائیلی که جایگاهی بینالمللی دارد. اما اگر سفر اوباما با هدف اعمال فشار جدی روی نتانیاهو برای شروع ابتکار عمل صلح باشد، به وی خوشامد میگوئیم». «نتانیاهو» تلاش خواهد کرد «با شروع مذاکرات صلح» «اوباما» را خرسند و راضی کند، که هیچ معنایی ندارد. بله، باید مذاکره کرد، اما «بدون هیچ شرط و شروطی»، یعنی: بدون توقف شهرکسازی و اشغالگری، مذاکره میکنیم و مذاکرات ادامه خواهد داشت، مادامی که شرایط مطابق میل «اوباما» و «نتانیاهو» باشد. * سفر اوباما به اسرائیل و امکان نویدی برای شروع مذاکرات مجدد همانطور که «آونری»، از موسسان جنبش صلح «گاش شالوم» و از طرفداران چاره دو کشوری مینویسد: «اما اگر اوباما این بار جدیت داشته باشد اوضاع میتواند متفاوت باشد. یک طرح اولیه آمریکایی یا بینالمللی برای تحقق چاره دو کشوری با زمانبندی دقیق و جدی. شاید این دیدار
میتواند کنفرانسی بینالمللی باشد برای شروع. یک قطعنامه سازمان ملل بدون وتوی آمریکا».
دیدگاه تان را بنویسید