وقتی فرانسه خرابکاری های امریکایی انجام می‌دهد/ سلفی‌های عزیز! سوریه را انتخاب می‌کردید!

خب، به جدیدترین جنگ آفریقا خوش آمده‌اید؛ هواپیماهای فرانسوی میراژ و هلیکوپترهای غزل به‌علاوه بمب‌افکن‌های رافائل به جنگ جهادیون در شمال مالی رفته‌اند.

وضع تجارت هم خوب است، فرانوسا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه در هفته‌ی پیش از شروع جنگ در امارات متحده‌ی عربی بود و قرارداد فروش 60 رافائل را با این دولت امضا کرد. هولاند پیش از این ظاهری مغموم داشت - حالا از تصویر رسانه‌ای خودش لذت می‌برد: مردی «قاطع»، «مصمم» و «خشن». البته نیروهای ویژه‌ی ارتش امریکا از اوایل سال 2012 در مالی مشغول انجام عملیات بوده‌اند.

جهادیون سلفی در خاک مالی مشکل غول‌پیکری خلق کرده‌اند: آن‌ها زمین اشتباهی را برای جنگ انتخاب کرده‌اند. اگر در سوریه جنگ شروع کرده بودند الان از سلاح‌های جدید، امکانات لجستیک و سیستم مشاهده‌ی ماهواره‌ای مستقر در «لندن»، ساعت‌ها امکانات رسانه‌ای در یوتیوب و تمامی دیگر کمک‌های دیپلماتیک را از امریکا، بریتانیا، ترکیه، دولت‌های حوزه‌ی خلیج فارس و حتی خود فرانسه، دریافت می‌کردند!

درعوض شورای امنیت سازمان ملل آن‌ها را به باد سرزنش‌های خود گرفته است و اجازه‌ی حمله به آن‌ها را نیز صادر کرده است. همسایه‌های مالی در غرب آفریقا نیز - بخشی از بلوک منطقه‌ای ECOWAS - ضرب‌الاجل مشخص کرده‌اند (اواخر ماه نوامبر) تا برنامه‌ی جنگی‌شان را مشخص کنند. اینجا آفریقا است، دولت‌های منطقه کار خاصی نکردند - و نیروهای اسلام‌گرا تا زمان حمله‌ی فرانسوی‌ها به پیشروی خود ادامه می‌دادند.

علاوه بر این‌ها، جنگ در مالی موضوع راحتی نیست. جهادیون سلفی خشن هستند، آن‌ها به قاچاق کوکائین از امریکای جنوبی به اروپا از طریق خاک خود کمک می‌کنند، همچنین در قاچاق انسان نیز دست دارند. به گفته‌ی اداره‌ی کنترل مواد مخدر سازمان ملل متحد، 60 درصد کوکائین موجود در بازارهای اروپا، از خاک مالی می‌گذرد. ارزش این مواد مخدر فقط در خیابان‌های پاریس برابر 11 میلیارد دلار امریکا است.

مشکلات پیش رو

ژنرال کارتر هام، فرمانده‌ی بخش افریقای پنتاگون، ماه‌هاست درباره‌ی بحران‌های گسترده در افریقا هشدار می‌دهد. البته او از یک پیش‌گویی صحبت می‌کرد که قرار بود به حقیقت تبدیل بشود. اما ماجرا مالی از کجا شروع شده بود؟

همه چیز از یک کودتای نظامی در مارچ 2012 شروع شد، درست یک ماه پیش از آنکه مالی انتخابات ریاست‌جمهوری خود را برگذار کند و در آن زمان رئیس‌ جمهور آمادو تومانی تورو از قدرت کنار کشیده شد. رهبر کودتا سرهنگ آمادئو هایا سانوگو بود که رابطه‌ای بسیار صمیمی با پنتاگون داشت؛ درحقیقت او در سال 2010 چهار ماه در فورت بینینگ در جورجیای ایالات متحده آموزش نظامی دیده بود. دولت‌های منطقه به او خوش‌آمد گفتند و او با همراهی غرب و دیگر همسایه‌هایش به القاعده‌ی حاضر در مغرب اعلام جنگ داد - یا همان اسلام‌گرایان مغرب ( AQIM ).

واشنگتن استادانه در مالی بازی م‌کند. در دور دوم دولت جورج دبلیو بوش، نیروهای ویژه‌ی امریکایی بسیار در کنار تورِگ‌ها و آلگریان‌ها فعال بودند. در اولین دوره‌ی دولت اوباما، آن‌ها طرف دولت مالی رفتند و با تورِگ‌ها به مبارزه برخواستند. البته این وسط پای لیبی هم در میان بود.

معمر قذافی همیشه از استقلال تورِگ طرفداری می‌کرد، از دهه‌ی 1960 سیاست این کشور طرفداری از آزادسازی آذاواد (مالیِ شمالی) از دولت مستقر با باماکو بود.

بعد از کودتای مارچ 2012 شورش‌ها شروع شد. چندین شهر اعلام کردند دولت مستقل تورِگ را شکل داده‌اند. «جامعه‌ی بین‌اللملی» از این اقدام‌ آن‌ها طرفداری نکرد. کمی بعد این دولت جدید با سه گروه اسلام‌گرا اعلام همبستگی کرد: انصار الدین («مدافعان ایمان»)؛ جنبش اتحاد و جهاد در غرب آفریقا ( MUJAO ) و شاخه‌ی القاعده در مغرب ( AQIM ).

با بازیکن‌های صحنه آشنا بشویم

The NMLA

یک جنبش سکولار که در اکتبر 2011 خلق شده است. آن‌ها خواستار آزادسازی آزاواد هستند و خواستار توسعه و پیشرفت تمام مردم منطقه شده‌اند. رزمندگان این جنبش، سابقاً در ارتش معمر قذافی خدمت می‌کردند. همچنین در کنار این اعضا، شورشی‌های نبردهای 2007 و 2008 میلادی تورِگ نیز حاضر هستند و همچنین بخشی از ارتش مالی نیز در کنار این جنبش است. سربازهای آمده از ارتش قذافی، سلاح‌های فراوانی همراه خود آورده‌اند. هرچند بخش عمده‌ی سلاح‌ها دست گروه‌های اسلام‌گرا است که ناتو پیش از این آن‌ها را مسلح ساخته است.

AQIM

شاخه‌ی شمال آفریقای القاعده که زیرنظر «دکتر» شکل گرفت: یعنی ایمن الظواهری. دو چهره‌ی اصلی این گروه، عبو زیاد و مختار بِلمختار هستند. بِلمختار در دهه‌ی 1980 در افغانستان جنگیده بود.

MUJAO

از اعضای سابق AQIM شکل گرفته است. در جوئن 2012، MUJAO از NMLA جدا شد و شهر جائو را فتح کرد و بلافاصله سنگین‌ترین شکل‌های قوانین منصوب به اسلام را در این شهر پیاده کردند. این شهر جزو اولین هدف‌های بمباران جنگده‌های فرانسوی قرار داشت.

انصار الدین

گروهی اسلام‌گرا که سال گذشته شکل گرفته است و توسط ایاد گالی اداره می‌شود، یکی از رهبران سابق NMLA که از لیبی به مالی تبعید شده بود. او با واسطه‌ به پاکستان مرتبط است و اخیراً سلفی شده است. او البته در سال 2007 سفیر دولت مالی در جده، عربستان سعودی بود. او در سال 2010 از این سمت کنار گذاشته شد، چون بسیار به اسلام‌گراهای رادیکال نزدیک شده بود.

سوال آخر

هیچ‌کسی در غرب از خودش نمی‌پرسد چرا کودتاگران دوست پنتاگون، در نهایت دو سوم کشور مالی را در اختیار اسلام‌گراهایی گذاشتند که سخت‌ترین قوانین شریعت را در مالی پیاده کرده‌اند؟