الهام کاندیدا می شود یا میدان دار و حلقه وصل؟

الهام که در دولت دهم به عنوان مشاور حقوقی رئیس جمهور بسنده کرده بود، در آبان ماه یک بار دیگر عنوان سخنگویی دولت را گرفته و به کابینه راه یافته است. نشانه حسن اعتماد احمدی نژاد به او اینکه علاوه بر سخنگویی او را نماینده ی خود در شورای نظارت بر صدا و سیما کرده و همچنین معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس‌جمهور را نیز به او واگذار کرده است.

بدون تردید غلامحسین الهام همچون اسفندیار رحیم مشایی از چهره های مورد اعتماد احمدی نژاد است. او در آستانه انتخابات مجلس نهم به جمع وزرای اخراجی و نمایندگان حامی دولت پیوست که تشکل و مجموعه سیاسی تازه ای را در شرف تشکیل داشتند و نام آن را جبهه پایداری گذاشتند. الهام در این مرحله و البته با همکاری و میدان داری صادق محصولی توانست نقش بسزایی در تعدیل نظرهای مخالف علیه دولت در بین مجموعه دوستان و همکاران سابق ایفا کند و مانع از جدایی پایداری ها و دولتی ها شود. غلامحسین الهام شاید جزو معدود چهره هایی است که هم رابطه حسنه ای با مجموعه دولت دارد و هم نظر مساعد جریان موسوم به انحرافی را به خود جلب کرده و هم اعتماد پایداری ها را در سبد خود دارد. او به همان میزان که سعی در ممانعت از افتراق بین پایداری ها و دولت داشت، مانع اساسی نیز در راه وحدت اصول گرایان در آن مقطع بود.

به هر روی نمایندگان راه یافته به مجلس از لیست جبهه پایداری امروز همانند اعضای فراکسیون انقلاب اسلامی در مجلس هشتم حامیان دولت در مجلس محسوب می شوند و حضور الهام در میان پایداری ها در جلب نظر آنها مثمر ثمر بوده است.

اما بازگشت دوباره او به دولت چه اهدافی را دنبال می کند؟ چه گمانه هایی در باره بازگشت دوباره او می توان مطرح کرد؟

به نظر می رسد نقش آفرینی دوباره الهام در مقطع فعلی که منتهی به انتخابات ریاست جمهوری است را از دو زاویه می توان مورد بررسی قرار داد؛ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری یا حلقه وصل دولتی ها با پایداری ها و تقویت کننده بنیان های اصول گرایانه دولت.

الهام کاندیدا

الهام با لحاظ مولفه هایی چند می تواند کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری و مورد حمایت دولتی ها و پایداری ها باشد. در حقیقت با پررنگ تر شدن هشدارهای انتخاباتی و تقویت عدم تایید صلاحیت رحیم مشایی بر اساس قرائن و شواهد موجود، بعید نیست که احمدی نژاد و جمع پیرامونی او به دنبال معرفی فردی باشند که هم مورد اعتماد باشد و هم مشکلی برای تایید صلاحیت نداشته باشد. غلامحسین الهام که خود زمانی عضو شورای نگهبان بوده حداقل در حال حاضر به نظر نمی رسد مشکل خاصی در تایید صلاحیت داشته باشد. علاوه بر این از جمله ویژه های مثبت دیگر الهام، ارتباط او با جبهه پایداری است. در صورت حضور قطعی الهام بدون شک پایداری ها هم برای جلوگیری از تفرقه بین کادرها و بدنه خود از کاندیداتوری او حمایت خواهند کرد. در حقیقت او همچنانکه حلقه وصل این دو بوده کاندیدای مورد حمایت هر دو طیف نیز خواهد بود. جریان موسوم به انحرافی هم به نظر می رسد در چنین شرایطی نظر مساعدی روی او نداشته باشد.

از جمله ویژگی های دیگری که تقویت کننده ایده کاندیداتوری الهام است، تعلق داشتن او به گروهی از شبه اصولگرایان حامی دولت است. الهام از جمله شخصیت هایی است که در طول سالهای گذشته تعلق خاطر خود به مولفه های گفتمان آنها را نشان داده است. بدین ترتیب دور از ذهن نیست که الهام کاندیدای مشترک دولتی ها و جریان پایداری باشد. با این وجود نکات قابل تامل دیگری نیز برای الهام قابل ذکر است که در زمره ویژگی های مثبت او نیست از جمله اینکه الهام شخصیت و چهره کاریزمایی ندارد. در دوره حضورش به عنوان سخنگو و تصدی چندین پست و مسئولیت دیگر کارنامه قابل قبولی از خود بروز نداده و در میان افکار عمومی به عنوان یک مدیر توانمند شناخته نمی شود.

میدان دار و حلقه وصل

الهام اگر کاندیدای انتخابات نشود، بدون شک نقش برجسته و پررنگی برای کاندیدای دولتی ها خواهد داشت. همانگونه که اشاره رفت او در هر دو طیف دولتی ها و پایداری ها مورد اعتماد است و در ائتلاف انتخاباتی آنها ایفاگر نقش مثبت خواهد بود. در حقیقت بازگشت او به دولت در همین راستا ارزیابی می شود که نمایشی از وجوه اصول گرایانه دولت برجسته تر شود. به همان میزان که رحیم مشایی به عنوان چهره حاشیه ساز و محل مناقشه پایداری ها و اصول گرایان با دولت از انظار عمومی دور شده است، غلامحسین الهام حضور بیشتر و پررنگ تری یافته و این خود پیامی است به پایداری ها که دولت می تواند با آنها کنار بیاید و موتلف باشد. بخصوص که موسسان این جبهه خود نیز از همکاران احمدی نژاد بوده اند. علاوه بر این این نکته هم دور از ذهن نیست که حضور الهام حتی پیامی است به منتقدان اصول گرای احمدی نژاد و دولت که با حاشیه نشین شدن مشایی و حضور الهام وجوه اصول گرایانه دولت تقویت شده است. در حقیقت الهام همانگونه که حلقه وصل پایداری ها و دولت شده، بعید نیست که گوشه چشمی هم به لابی و تلطیف روابط با اصول گرایان داشته باشد.

جمع بندی

حضور پررنگ الهام حکایت از ماموریت سیاسی مهمی است که برای او تعریف شده یا بر عهده او گذاشته شده است. اگر احمدی نژاد و حلقه اطرافیان او واقعا به این نتیجه رسیده باشند که امیدی برای معرفی و برجسته کردن رحیم مشایی ندارند، غلامحسین الهام گزینه ای است که می تواند نزدیکی دولت با پایداری ها را بیش از پیش تسریع و تسهیل کند و چه بسا در تعدیل انتقادات برخی از ساده اندیشان اصول گرا از رفتارهای دولت نیز اثر داشته باشد. او می تواند نامزد مورد حمایت دولتی ها و پایداری ها و همچنین جریان انحرافی باشد. پایداری ها می توانند او را احمدی نژادی دیگر معرفی کنند که آمده گفتمان سوم تیر را احیا کند. با این حال اگر به هر دلیلی الهام نامزد انتخابات نشود باز هم می تواند به عنوان حلقه واسط دولتی ها و پایداری ها آنها را برای حمایت از یک کاندیدای مشترک مجاب نماید. البته اگر این کاندیدا مشایی نباشد.

به هر روی آنچه نوشته شد گمانه ای است مبتنی بر برخی شواهد و قرائن موجود در حال حاضر. بی شک تا زمان انتخابات ریاست جمهوری اتفاقات و تحولات دیگری هم روی خواهد داد که شاید گمانه های فعلی را تحت الشعاع قرار دهد. اما آنچه به نظر می رسد اصل است این است که دولت و مشخصا رئیس جمهور تمایل شدید دارند که دولت آینده را نیز در اختیار طیف خود داشته باشند یا حداقل در آن سهیم باشند. بر اساس این اصل دولت تاکتیک های مختلفی تدوین خواهد کرد. دولت هر تاکتیکی اتخاذ کند بدون شک، نقش برجسته ای برای غلامحسین الهام در نظر گرفته خواهد شد. حتی اگر میانه دولتی ها و پایداری ها بر هم خورد و عزم دولت و شخص رئیس جمهور بر معرفی و حمایت از رحیم مشایی یا هر کاندیدای دیگر اختصاصی باشد، به نظر می رسد الهام باز هم جانب دولت و رئیس جمهور را خواهد گرفت حتی اگر این کاندیدا اسفندیار رحیم مشایی باشد.