چه نوری رانندگان را هوشیار نگه می‌دارد؟

ایسنا: تحقیقات صورت گرفته توسط محققان فرانسوی نشان می‌دهد، قرار گرفتن در معرض نور آبی، نقش بسزایی در افزایش سطح هوشیاری راننده در هنگام شب ایفا می‌کند. محققان دانشگاه بوردو فرانسه با همکاری گروهی از محققان سوئدی دریافته‌اند که نور آبی مانند مصرف قهوه می‌تواند به افزایش سطح هوشیاری راننده بویژه در هنگام شب کمک کند. در حال حاضر نوشیدن قهوه بهترین روش برای مقابله با خستگی و خواب آلودگی در حین رانندگی محسوب می‌شود. محققان در سراسر جهان بدنبال طراحی دستگاه‌های ضد خواب برای نصب در درون خودروها هستند و به نظر می‌رسد که نتایج یافته جدید محققان فرانسوی می‌تواند به توسعه یک سیستم الکترونیکی ضدخواب در داخل خودرو و پیشگیری از وقوع تصادفات مرگبار منجر شود. نور آبی با تحریک سلول‌های گانگلیونی در شبکیه چشم باعث افزایش سطح هوشیاری فرد می‌شود. سلول‌های گانگلیونی با بخشی از مغز که مسؤول کنترل هوشیاری است، در ارتباط هستند و تحریک این سلول‌ها با نور آبی باعث توقف ترشح ملاتونین می‌شود؛ این هورمون عامل کاهش هوشیاری در شب محسوب می‌شود. نخستین تحقیقات در خصوص اثربخشی نور آبی بر افزایش سطح هوشیاری شبانگاهی در سال 2005 توسط محققان آمریکایی انجام شد، اما استفاده از این تکنیک برای کارهای شناختی ساده مانند فشردن دکمه در پاسخ به محرک نوری مورد استفاده قرار می‌گرفت. در مطالعه جدید یک لامپ LED آبی رنگ مخصوص بر روی داشبورد خودرو نصب شده و بصورت مداوم نور آبی را در داخل خودرو می‌تاباند. محققان اثربخشی این سیستم را بر روی 48 داوطلب مرد با میانگین سنی 33.2 سال مورد بررسی قرار داده و از دواطلبان خواستند که مسیر 400 کیلومتری بزرگراه را در هنگام شب رانندگی کنند. هر داوطلب به مدت سه شب از ساعت یک تا 5:15 بامداد و با دوره های استراحت 15 دقیقه ای طول مسیر مورد نظر را رانندگی کرد؛ گروهی از داوطلبان قبل و در حین رانندگی از یک فنجان قهوه استفاده کردند، برای گروه دوم نیز از نور آبی در داخل خودرو استفاده شد و برای گروه سوم از هیچ روشی استفاده نشد. تجاوز و تخطی راننده از نشانه گذاری های جاده (شانه کناری جاده یا خط وسط) کاهش سطح هوشیاری راننده را مشخص می کند. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که عبور از خط در داوطلبانی که قهوه مصرف کرده اند 13 بار، در گروه تحت آزمایش با نور آبی 15 بار و در رانندگان بدون استفاده از نور آبی و قهوه 26 بار است؛ در این بین هشت نفر از داوطلبان (معادل 17 درصد) اعلام کردند که نور آبی باعث گیج شدن و ناتوانی آنها در انجام آزمایش شده است. محققان قصد دارند اثربخشی این روش را بر روی تعداد بیشتری از داوطلبان از جمله زنان و افراد کهنسال مورد آزمایش قرار دهند. نتایج یافته جدید محققان در مجله PLoS ONE‌ منتشر شده است.