چهره ماندگار ایران صدساله شد/ عکس
28 تیرماه 1391 دکتر منوچهر ستوده پژوهشگر، ایرانشناس و استاد جغرافیای تاریخی ایران وارد یکصدمین سال زندگی خود شد. وی متولد سال 1292 هجری شمسی در تهران است.
مشرق: او را می‌توان از بنیانگذاران جغرافیای تاریخی ایران دانست. کسی که تنها با کتاب چندین جلدی «از آستارا تا استرآباد» به تنهایی می‌توانست چهره ماندگار ما باشد، در حالی که او به جز این ده‌ها عنوان کتاب دیگر هم نوشته است .
تالیفات فهرست کتاب‌های دکتر ستوده ۵۲ جلد است. تعداد مقالات دکتر ستوده تا به امروزبه ۲۸۶ رسید. کتاب‌ها و مقالات استاد ستوده نشانۀ دلبستگی ژرف و عمیق ایشان به تاریخ و دامنه و پیشینۀ فرهنگ ایرانی است. برخی از کتاب‌های ستوده: ۱- فرهنگ گیلکی با مقدمۀ استاد ابراهیم پورداود ۲- فرهنگ کرمانی ۳- فرهنگ بهدینان با مقدمۀ ابراهیم پورداود ۴- حدود العالم من المشرق الی المغرب ۵- مهمان نامه بخارا ۶- جغرافیای اصفهان ۷- فرهنگ سمنانی، سرخه‌ای، لاسگردی، سنگسری، شهمیرزادی ۸- عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات ۹- قلاع اسماعیلیه در رشته‌کوه‌های البرز ۱۰- تاریخ گیلان و دیلمستان ۱۱- از آستارا تا استارباد در ده جلد شامل آثار و بناهای تاریخی گیلان که هر کدام قریب به هشتصد صفحه است ۱۲- فرهنگ نائینی ۱۳- تاریخ بدخشان ۱۴- تاریخ بنادر و جزایر خلیج فارس ۱۵- سفرنامۀ گیلان ناصرالدین شاه قاجار ۱۶- جغرافیای تاریخی شمیران
چهره ماندگار جغرافیای تاریخی ایران در خانه تابستانی‌اش در روستای «کوشک لورا»
دکتر ستوده تمام مایملکش را نیز وقف کرده است. همه را وقف بنیاد موقوفات دکتر افشار کرده با این تفاوت که تمام درآمد حاصل از آن تنها و تنها جهت چاپ کتاب هزینه شود. از این استاد گرانقدر در سال 84 و در پنجمین همایش چهره های ماندگار در رشته رشته جغرافیای تاریخی تجلیل شد. زندگینامه او در دوران تحصیل در دبیرستان البرز کتابدار کتابخانۀ دبیرستان هم بود. سال ۱۳۱۳ وارد دانشسرای عالی شد و نزد استادانی چون سید محمد مشکوة و علی اکبر شهابی درس خواند. نخستین مقاله خود را در ۱۳۱۵ در بارۀ "مطالعات تاریخی و جغرافیایی- مسافرت به قلعه الموت" نوشت. در سال ۱۳۱۷ درجۀ لیسانس در رشتۀ ادبیات فارسی را دریافت کرد. در همین دوره در ادارۀ فرهنگ گیلان و دبیرستان شرف تهران تدریس می‌کرد. در سال ۱۳۲۴ با فاطمه (شکوه اقدس) شمشیرگران ازدواج کرد. در سال ۱۳۲۹ از رسالۀ دکتری خود زیر نظر استاد بدیع‌الزمان فروزانفر با عنوان "قلاع اسماعیلیه در رشته‌کوه‌های البرز" دفاع کرد. در سال ۱۳۳۰ بنا به دعوت انجمن فولبرایت برای سفر مطالعاتی به آمریکا رفت. در سال ۱۳۳۱ به عضویت جامعه ملی جغرافیای آمریکا درآمد. و در سال بعد به عضویت انجمن ایران‌شناسی به ریاست
ابراهیم پورداود درآمد. در سال‌های بعد آموختن زبان پهلوی را در محضر دکتر ابراهامیان آغاز کرد. همچنین نخستین کتاب خود را با عنوان "فرهنگ گیلکی" در سلسله انتشارات انجمن ایران‌شناسی در سال ۱۳۳۲ انتشار داد و در طی سال‌های بعد چندین سفر مطالعاتی به خارج از کشور داشت و ارتقاء به درجۀ استادیاری دانشگاه تهران و بعد دانشیاری و انتقال به دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران و عضویت در گروه تاریخ و سرانجام ارتقاء به درجۀ استادی در سال ۱۳۵۴ از جملۀ اتفاقات زندگی او در این سال‌ها بوده‌است. ستوده در طی همین سال‌ها تا سال ۱۳۸۱ در کنگره‌های مهم ایران‌شناسی همچون کنگرۀ بین‌المللی تاریخ و هنر و باستان‌شناسی ایران در دانشگاه آکسفورد و کنگرۀ بین‌المللی ابوریحان در پاکستان سخنرانی کرد. سفر به چین و آسیای میانه از دیگر فعالیت‌های سال‌های اوایل دهۀ ۱۳۶۰ استاد بود.
دیدگاه تان را بنویسید