یک بام و دو هوای سیاست گذاری در حوزه ریلی/ تعرفه واردات؛پاشنه آشیل تولید ملی لوکوموتیو

سرویس اقتصادی «فردا»: در روزهای گذشته طی مراسمی، افتتاح اولین کارخانه تخصصی ساخت لوکوموتیو در کشور با حضور رئیس جمهور انجام شد و عملا آغاز به کار رسمی ساخت لوکوموتیو ملی اعلام گردید. فرآیند ملی سازی صنعت ریلی کشور آن هم در سال تولید ملی، امری مطلوب و در راستای تحقق اهداف کلان اقتصادی و اجتماعی کشور است اما باید به حواشی و شرایط پیرامون آن نگریست. نیل به تحقق سهم 18درصدی خطوط ریلی در حمل و نقل کشور، از جمله بسترهای این طرح عنوان می‌شود اما باید دانست که تحقق این امر در شرایط کنونی کاملا هم مبتنی بر تولید ملی نیست. در شرایط حاضر، تعرفه گمرکی مربوط به واردات لوکوموتیو 5 درصد است که با درنظر گرفتن این تعرفه و همچنین تمایل مشتریان داخلی به سفارش و خرید تولیدات چینی، زنگ خطری جدی برای تولید ملی لوکوموتیو در صنعت کشور ایجاد شده است. زنگ خطری که قبلا هم برای تولید واگن‌های خطوط ریلی (به واسطه تعرفه 15 درصدی واردات آنها و همچنین فعالیت شدید چین در این صحنه) به صدا در آمده بود. تجهیز ناوگان داخلی با تولیدات چینی در عین صرفه اقتصادی قیمت خرید آنها، کیفیت پایین را به دنبال دارد و به همین دلیل و به خاطر پشتیبانی غیربومی آنها، هزینه نگهداری و تعمیرات قابل توجهی به سیستم تحمیل می‌کند؛ این مسیر، داستانی است که برای بخش‌هایی از ناوگان حمل و نقل کشورمان در حال رخ دادن است و امروز که ظرفیت‌های تولید ملی ما در این زمینه فعال‌تر شده است باید در راستای حمایت از آن، به اصلاح تعرفه‌های گمرکی و بالابردن کیفیت محصول داخلی برای کاهش هزینه‌های بلندمدت آنها روی آورد. داستانی که نه تنها برای لوکوموتیوها جریان دارد بلکه همانطور که عنوان شد، در بخش واگن‌ها نیز وضعیت مشابهی را شاهدیم. به گفته مدیرعامل شرکت مپنا، در حال حاضر در حدود 420 لوکوموتیو در کشور فعال هستند که این تعداد باید به 600 عدد برسد. او همچنین در مصاحبه با فارس افزوده است: «تعرفه واردات لكوموتيو در نوع خود يك فاجعه محسوب مي شود، چرا كه براي حمايت از صنعت ريلي و جلوگيري از واردات لكوموتيوهاي بي كيفيت به كشور بايد به مانند ديگر كشورها تعرفه 90 تا 95 درصدي در نظر گرفته شود. كيفيت لكوموتيوهاي چيني به كار گرفته شده در ناوگان ريلي كشور بسيار پايين بوده و هزينه تعمير و نگهداري آنها بسيار بالا است به طوري كه قيمت لكوموتيوهاي چيني 40 تا 50 درصد ارزانتر از لكوموتيوهاي اروپايي است.». از جملات بالا سطح دغدغه یک تولیدکننده صنعتی کشور آشکار می‌گردد. دغدغه‌ای که بدنه‌ قانون‌گذاری و اجرایی کشور باید برای آن چاره‌سازی کنند. البته چندی پیش، یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس از بررسی تعرفه واردات لوکوموتیو در این کمیسیون خبر داده بود که تاکنون خبر تازه‌ای از آن منتشر نشده است. همین عضو به وضعیت واردات گسترده از چین اشاره کرده و علت را قیمت پایین آن دانسته است. امیدواریم این بار نیز تولید ملی و سرمایه‌های ایرانی در فراز کم توجهی مسئولین جای نماند و در نشیب از دست دادن زمان و از دست رفتن شرایط بهینه رقابت با محصولات خارجی بازنماند؛ و البته از سوی دیگر تعرفه واردات وضعیتی را که برای صنعت خودروسازی ایجاد کرده است برای حوزه ریلی سامان ندهد که در این صورت به کیفیت های داخلی نیز نباید اعتنایی نمود.