شرایط اعطای فرزند به دختران مجرد
زنان مجرد واجد شرايط مي‌توانند از حق سرپرستي بهره‌مند شوند زيرا ترجيح بهزيستي آن است كه كودك در نهاد خانواده رشد كند ولو آنكه آن خانواده تك والد بوده و پدر در آن حضور نداشته باشد.
سلامت نیوز:ابلاغ آيين‌نامه اجرايي قانون «حمايت از كودكان و نوجوانان بي‌سرپرست و بدسرپرست» نشان از تغييرات اساسي و تسهيل شرايط فرزندخواندگي دارد؛ تغييراتي كه برخي از آنها جاي بحث و بررسي بيشتري را مي‌طلبد. يكي از موادي كه در اين قانون به چشم مي‌خورد «فسخ حكم سرپرستي خانواده‌اي است كه كودك تحت قيموميت آنها به 18 سالگي رسيده» است. از سوي ديگر «واگذاري فرزند به خانوده‌هاي داراي يك اولاد»، «واگذاري فرزند به دختران و زنان مجرد بالاي 30 سال ضمن ارائه مرخصي 6 ماهه»، «جايگزين‌هاي ارث» و «واگذاري فرزندخوانده به خانواده‌هايي كه خارج از ايران زندگي مي‌كنند» شاه‌بيت اين تغييرات است. شرايط فسخ فرزندخواندگي پس از 18 سالگي معاون امور اجتماعي سازمان بهزيستي كشور در اين رابطه مي‌گويد: كودك يا نوجوان تحت سرپرستي بعد از رسيدن به سن 18 سالگي مي‌تواند حكم قطعي سرپرستي را از طريق دادگاه فسخ کند و پس از ابلاغ آن به اداره ثبت‌احوال و بهزيستي كشور، ثبت‌احوال موظف است حكم صادره را در اسناد سجلي فرد و همچنين شخص يا اشخاصي كه سرپرستي را به عهده داشتند اعمال و شناسنامه را براي فرزندخوانده با مشخصات پدر و مادر واقعي و نام خانوادگي پدر
در صورت مشخص بودن و در غير اين صورت با نام كوچك والدين فرضي و نام خانوادگي بلامعارض صادر كند. حبيب‌ا... مسعودي‌فريد ادامه مي‌دهد: كودك يا نوجوان تحت سرپرستي بعد از رسيدن به سن 18 سالگي همچنين مي‌تواند در صورت تمايل و با ارائه ادله متقن نسبت به صدور شناسنامه جديد و درج نام والدين واقعي در شناسنامه از اداره ثبت‌احوال اقدام كند. او در پاسخ به اينكه آيا وجود چنين مفادي باعث دلسردي خانواده‌ها و ترس دائمي آنها از پذيرفتن فرزند نمي‌شود، مي‌گويد: بر اساس ديدگاه‌هاي روان شناختي و جامعه‌شناسي كساني كه مدت زمان زيادي را درون يك خانواده سپري كرده باشند، چنانچه در محيط امن و مناسبي باشند به علت تعلقات خاطر ايجاد شده، چنين اقدامي را انجام نخواهند داد. چه كساني مي‌توانند فرزندخوانده داشته باشند؟ معاون امور اجتماعي سازمان بهزيستي كشور عنوان مي‌كند: در قانون جديد و آيين‌نامه اجرايي آنكه چندي پيش به تصويب رسيد، متقاضيان سرپرستي همچون زوجين نابارور و بدون فرزند، زوجيني كه فقط يك كودك دارند و همچنين زنان و دختران مجرد بالاي 30 سال را نيز شامل شد؛ در حالي كه پيش از آن در قانون قبلي تنها زوجيني كه پنج سال از زندگي مشتركشان
گذشته و نابارور بودند، مي‌توانستند كودكي را تحت سرپرستي بگيرند. مسعودي‌فريد مي‌گويد: از سوي ديگر در حال حاضر شاهد افزايش و بالا رفتن سن باروري به علت افزايش سن ازدواج هستيم. از آنجايي كه بهترين دوران باروري بايد بين 20 تا 35 سال بوده و فاصله مناسب هر زايمان نيز 5 سال است تا مادر بتواند شرايط فيزيكي خود را بازسازي كند، امكان تولد فرزند دوم كمتر مي‌شود. همچنين بارداري بعد از 35 سالگي نيز احتمال تولد كودك با معلوليت را نيز افزايش مي‌دهد لذا فرزندآوري كه منجر به تحكيم بنيان خانواده و نظام خويشاوندي است دستخوش تغييرات منفي شده است. دختران مجرد مادر مي‌شوند مسعودي‌فريد درباره واگذاري سرپرستي كودكان بهزيستي به دختران مجرد مي‌گويد: بر اساس سياست بازپيوند خانواده در بهزيستي كه منشعب از فرهنگ ديني است، نهاد خانواده امن‌ترين و مهم‌ترين نهاد براي جامعه‌پذيري، تربيت و رشد كودكان و نوجوانان است. به همين دليل با اين رويكرد معتقديم اگر كودكي در خانواده رشد كند از هر نظر بهتر از حضور در مراكز شبه‌خانواده بهزيستي است، زيرا كاركردهاي متعددي در بطن نهاد خانواده وجود دارد كه در اين موسسه‌ها نمي‌توان حتي در صورت وجود حداكثر
امكانات آنها را يافت؛ به همين دليل زنان مجرد واجد شرايط نيز مي‌توانند از حق سرپرستي بهره‌مند شوند زيرا ترجيح بهزيستي آن است كه كودك در نهاد خانواده رشد كند ولو آنكه آن خانواده تك والد بوده و پدر در آن حضور نداشته باشد. او تصريح مي‌كند: اين در حالي است كه حق سرپرستي زنان و دختران مجرد بالاي 30 سال كه شرايط واجدين آن به‌طور كامل در آيين‌نامه توضيح داده شده است، پيش از اين در قانون سال 53 وجود نداشته و در قانون سال 1392 تصويب شد اما تا پيش از تصويب آيين‌نامه در تير ماه سال جاري، اجرا نمي‌شد كه در حال حاضر و بعد از تصويب آيين‌نامه، اجراي آن ممكن شده است. جايگزين ارث به جاي ارث مسعودي‌فريد همچنين درباره ارث فرزندخوانده‌ها مي‌گويد: در مباني فقه شيعه دين اسلام فرزندخوانده سهم‌الارث نمي‌برد اما قانونگذار براي تامين آينده كودك روش‌هاي مختلفي را در قانون در نظر گرفته است كه به آنها جايگزين‌هاي ارث گفته مي‌شود؛ از جمله تملك بخشي از اموال متقاضيان سرپرستي به نفع فرزندخوانده در يكي از دفاتر اسناد رسمي، بيمه كردن عمر متقاضيان سرپرستي نزد يك شركت بيمه سهامي ايران به نفع آينده كودك و همچنين آنكه به هر نحو كه دادگاه صلاح
بداند با توجه به شرايط اقتصادي و اجتماعي خانواده، سهمي براي فرزندخوانده در نظر گرفته شود، از جمله «جايگزين‌هاي ارث» هستند. او تصريح مي‌كند: البته قابل توجه است كه هيچ كدام از اين موارد در قانون سال 53 نبود اما بهزيستي به عنوان تنها نهاد متولي امور سرپرستي براي تامين آتيه اين كودكان در دستورالعمل‌هاي اجرايي سازمان اين موارد را در نظر گرفته است. فرزندخوانده‌ها چگونه شناسنامه مي‌گيرند؟ معاون امور اجتماعي سازمان بهزيستي درباره شناسنامه فرزندخوانده‌ها مي‌گويد: در گذشته چنانچه خانواده‌اي متقاضي سرپرستي كودكي بود به دادگاه مراجعه كرده و سپس به بهزيستي ارجاع داده مي‌شدند اما در حال حاضر متقاضيان سرپرستي بايد ابتدا به بهزيستي مراجعه كرده و بعد از تأييد بهزيستي به دادگاه صالح براي تأييد صلاحيت‌هاي قانوني چون عدم سوءسابقه، مسائل هويتي، اسناد ازدواج، امور پزشكي قانوني و... مراجعه كنند. او ادامه مي‌دهد: براي رعايت احوال شخصي كودك و فرد يا زوجين سرپرست، مفاد حكم سرپرستي تنها در اسناد مسكوت و محرمانه اداره ثبت احوال، ثبت و ضبط خواهد شد. به گفته مسعودي‌فريد همچنين اداره ثبت‌احوال مكلف است پس از ابلاغ حكم قطعي سرپرستي
توسط دادگاه، با اعلام و حضور زوجين يا زنان سرپرست نسبت به اجراي حكم و صدور شناسنامه براي نوجوانان تحت سرپرستي با مشخصات زوجين سرپرست يا سرپرست منحصر (دختر يا زن سرپرست بالاي 30 سال) با درج توضيحات لازم اقدام و انتخاب نام نيز توسط سرپرست صورت خواهد گرفت. او عنوان مي‌كند: در ارتباط با نحوه ثبت‌نام «پدر» در صورتي كه سرپرست وي دختر يا زن مجرد باشد نيز، در چنين شرايطي شناسنامه فرد تحت سرپرستي با مشخصات كامل شناسنامه‌اي سرپرست و نام كوچك پدر فرضي به پيشنهاد سرپرست صادر خواهد شد. آن‌طور كه معاون امور اجتماعي سازمان بهزيستي مي‌گويد آن دسته از فرزندخواندگاني كه پس از مدتي پدر و مادر واقعي‌شان مشخص مي‌شوند نيز در اين شرايط، مفاد حكم قطعي دادگاه، در شناسنامه فرد تحت سرپرستي درج خواهد شد. شيوه واگذاري فرزندخوانده به خارج‌نشينان مسعودي‌فريد درباره نحوه اعطاي فرزندخواندگي به ايرانياني كه در خارج از كشور زندگي مي‌كنند، مي‌گويد: ماده يك قانون مصوب سال 1353 اذعان مي‌كرد؛ تنها كساني كه مقيم ايران هستند مي‌توانند سرپرستي را به عهده بگيرند در حالي كه در قانون حمايت از كودكان و نوجوانان بي‌سرپرست و بدسرپرست مصوب سال 92 اعلام
مي‌شود كه تمام افراد ايراني كه مقيم خارج يا داخل هستند نيز در صورت داشتن شرايط مندرج در قانون، مي‌توانند متقاضي سرپرست كودكان داخل باشند و مراحلي چون مصاحبه مددكاري، بازديد از منزل و... به علت آنكه براي مقيمان خارج از كشور امكانپذير نيست، از سوي سركنسولگري ايران در خارج از كشور بررسي و تأييد مي‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید