شعبان در نگاه مقام معظم رهبری

خبرگزاری فارس: ماه رجب به پایان رسید و سی روز بیشتر تا آغاز مهمانی خدا نمانده است. ماهی که هرچند خودش دروازه ورود به ماه مبارک رمضان است، اما خودش سرشار از برکت و عظمت است.

رسو خدا میفرمایند: "شعبان ماه من است، خداوند کسی را که مرا در ماهم یاری کند بیامرزد" قال رسول الله صلی الله علیه و آله: "شعبان شهری، رحم الله من اعاننی علی شهری" (مصباح المجتهد، ج. ۲، ص) ماه شعبان از جمله ماه‌هایی است که جایگاه ویژه‌ای نزد مومنین، خصوصا سالکان و بندگان صالح خدا دارد. فارغ از عظمت ذاتی این ماه که در لسان و سیره عملی معصومین (ع) بدان تسریح شده موالید باسعادت این ماه خصوصا آخرین ذخیره الهی حضرت بقیه الله الاعظم (عج) بر عظمت این ماه افزوده است و سیادت این ماه را مضاعف کرده است.

این یادداشت به قسمتی از فضیلت‌های ماه شعبان المعظم که در بیانات مقام معظم رهبری به مناسب‌های مختلف به آن اشاره شده، اختصاص دارد.

ماه شعبان از نعمت‌های خداوند است که باید قدر آن دانسته شود. (۰۶/۰۲/۹۴) لحظه به لحظه این ماه همچو اکسیری است که می‌تواند روح و جان انسان‌ها را پالایش نموده و به مقام ذات ربوبی حق نزدیک گرداند. این ماه و همچنین ماه رجب به عنوان مقدمه و به تعبیر رهبری معظم انقلاب "دالان و دهلیزی" (۱۳/۰۷/۸۳) است که از طریق آن مومنین به ماه مبارک رمضان وارد می‌شوند. ماه رجب بیشتر با نماز و ماه شعبان نیز به وسیله دعا و روزه مؤمنین خود را مهیای ماه مبارک رمضان می‌کنند. (۱۳/۰۷/۸۳) ماه مبارک رمضان به مثابه مهمانی بزرگی است که لازم است جهت ورود بدین مهمانی تدارکات خاص و ویژه‌ای را لحاظ کنیم و با آمادگی کامل وارد این مهمانی شویم تا در این مهمانی بزرگ بهره برداری لازم را انجام دهیم و ذخیره و اندوخته کل سال بلکه عمر خود گردانیم. اساساً این سه ماه عید بندگان صالح خدا و اولیاء الهی است (۲۹/۰۷/۷۷) و همچنین آن‌هایی که در پی هر چه نزدیک‌تر شدن با خداوند متعال هستند و بهترین فرصت برای تقرب به خداوند متعال می‌باشد.

دومرحله آمادگی بایستی حاصل شود اول اینکه انسان دائما خود را در محضر الهی ببیند و بداند که خدا او را می‌بیند و از تمام افکار و اندیشه‌ها و حالات درونی وی که بر دیگران پوشیده است، آگاه است که اگر این حاصل شود رفتار‌ها و اعمال و کردار و گفتارش همانی خواهد شد که ذات ربوبی حق می‌خواهد و رضایتش بر آن قرار دارد. (۲۵/۰۲/۹۲) در بزرگداشت روزه داری در این ماه حضرت امیر المؤمنین علیه السلام فرمودند: "از زمانی که ندای منادی رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم را که برای روزه این ماه ندا می‌کرد شنیدم، هیچ گاه روزه این ماه را از دست نداده و در تمام عمرم آن را از دست نخواهم داد، اگر خدا بخواهد"

اکرام ماه شعبان از دیگر نکاتی است معظم له بدان تکیه می‌کنند. آن چنانکه در صلوات شعبانیه به آن تصریح شده است «الّذی کان رسول اللَّه صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم یدأب فی صیامه و قیامه فی لیالیه و ایّامه بخوعا لک فی اکرامه» و "آن اکرام این است که ما ان‌شاءاللَّه خودمان و دل و جانمان را نزدیک کنیم به اهداف والای نظام اسلامی، و از موقعیت این ماه برای ایجاد خشوع و ذکر و توجه دل‌های خودمان استفاده کنیم" (۳۱/۰۶/۸۳) رسیدن به جامعه‌ای توسعه یافته و پیشرفته در پرتو معنویت و اخلاق اسلامی و فضایل انسانی و دینی در مسیر نیل به تمدن نوین اسلامی از اهداف والای نظام اسلامی است که انشاالله زمنیه ساز ظهور حضرت حجت (عج) خواهد شد.

در فرهنگ اسلامی و آموزه‌های دینی تأکید فراوانی بر دعا و عرض حاجت و نیاز، به ذات بی نیاز احدیت وارد شده است. دعا از جنبه‌های مختلف باعث رشد انسان مؤمن می‌شود. ادعیه وارد شده که از جانب معصومین به ما رسیده دارای معارف بلند و باعظمتی است که باعث تقرب عبد به مولا می‌شود که لازم است خود را ملزم به انس گرفتن با این ادعیه نماییم و بوسیله آن‌ها دل‌های خود را نرم کنیم. (۱۳/۷/۸۳) تدبر در این ادعیه باعث سیراب شدن روح و جان آدمی می‌شود که می‌توان هدیه‌های معنوی الهی را در این ادعیه یافت. (۲۹/۷/۷۷) هر چند که زبان صحبت کردن با خدا، زبان مخصوصی نیست و هر کسی در هر جایگاه و مقام و منزلتی می‌تواند با خدای خود نجوا کند، ولی دعا‌های مأثوره خصوصا دعا‌های وارد شده در ماه شعبان شیوه سخن گفتن با پروردگار را به ما آموزش می‌دهند (۶/۳/۹۴) و بسته کاملی از حاجات سطح بالا برای دنیا و آخرت مؤمنین می‌باشد.

از بین ادعیه مأثوره مناجات شعبانیه جایگاه خاص و ویژه‌ای دارد که در کلیه ایام سال خصوصا ایام ماه شعبان سفارش به آن شده است. این مناجات از ناحیه امیرالمؤمنین به ما رسیده که سایر ائمه نیز به خواندن آن اهتمام داشته اند. افراد صالح و اولیای الهی از جمله بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره) نیز مداومت به خواندن این مناجات داشته اند. (۲۷/۲/۹۶) که به بیان رهبر معظم انقلاب موفقیت‌های امام مرهون ارتباط با خدا، تضرع و استغاثه به ذات ربوبی و مناجات با او بوده است. (۱۰/۱۲/۶۸) هر یک از فقرات این دعا دریایی از معرفت است که بشر مادی و غرق در شهوات و مادیات از درک فواید و انوار آن بی بهره اند.

گذشته از عظمت ذاتی ماه شعبان قرار گرفتن میلاد برخی از ائمه و برگزیده‌های الهی در آن، باعث مضاعف شدن تکریم و بزرگداشت این ماه گردیده است. روز سوم شعبان روز میلاد حضرت امام حسین علیه السلام است و از جمله اعیاد بزرگ است. "در این روز کسی متولد شد که سرنوشت اسلام، به او، به حرکت او، به قیام او، به فداکاری او، به اخلاص او بسته بود. این بزرگوار در تاریخ بشریّت، یک حرکتی را - که نظیر و شبیهی ندارد - ارائه‌ی به تاریخ کرد و در مقابل چشم بشریّت گذاشت که هرگز فراموش نخواهد شد؛ " (۲۲/۳/۹۲) همچنین میلاد قهرمانان کربلا یعنی امام سجاد (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) و حضرت علی اکبر (ع) نیز در این ماه واقع شده است.

روز و شب نیمه شعبان از اوقات بسیار مهمی است که احیا و بزرگداشت آن توصیه و تأکید گردیده است. همچنین میلاد مسعود منجی عالم بشریت حضرت مهدی موعود علیه السلام نیز در این روز واقع شده است. معظم له این روز را "مظهر امید به آینده" (۱۰/۰۲/۹۷) می‌دانند. اعتقاد به مهدویت تنها اختصاص به شیعیان ندارد بلکه اهل سنت و حتی سایر ادیان نیز نسبت به این موضوع معتقد هستند. روزی که دین اسلام بر همه ادیان پیروز شده (توبه-۳۳) و صالحان وارثان زمین خواهند شد (قصص-۵) و سراسر زمین مملو از عدل و داد خواهد شد.

ایشان ۴ نکته در رابطه با این روز بیان میفرمایند. اول اینکه حضرت حجت علیه السلام "داعی الله" (۲۰/۰۲/۹۶) است. یعنی شخصی که همه را به سوی خدا دعوت می‌کند. تمام عرض ارادت‌ها و خاکساری‌ها به محضر مبارک حضرات معصومین خصوصا حضرت مهدی علیه السلام به خاطر این است که ما را به خداوند متصل نمایند و باعث تقرب ما به ذات ربوبی شوند. "دوّم اینکه نام این بزرگوار و یاد این بزرگوار، دائماً به ما یادآوری میکند که طلوع خورشیدِ حق و عدل در پایان این شب ظلمانی، قطعی است. " (۲۰/۲/۹۶) یَملَاُ اللهُ بِهِ الاَرضَ قِسطَاً وَ عَدلاً کَما مُلئَت ظُلماً و جَوراً خدا زمین را به سبب آن حضرت پر از عدل و داد می‌کند همانگونه که پر از ظلم و جور شده است. (الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، سید بن طاووس، ج. ‏۱، ص. ۱۷۷؛) از این جمله دو مطلب استفاده می‌شود: ۱. ظلم عالمگیر خواهد شد. ۲. حکومت واحد جهانی به دست آن حضرت در عالم بوجود خواهد آمد. "نکته‌ی سوّم این است که ما مأمور به انتظاریم؛ انتظار یعنی چه؟ انتظار به معنای مترصّد بودن است. در ادبیّات نظامی یک چیزی داریم به نام «آماده‌باش»؛ انتظار یعنی «آماده‌باش»! باید «آماده‌باش» باشیم. " (۲۰/۰۲/۹۶)

انتظار فرج با آسایش و راحت طلبی میسر نخواهد شد بلکه با مجاهدت و کار و تلاش خالصانه در راستای حکومت مهدوی سعی در کسب آمادگی نماییم. " نکته‌ی چهارم و آخر [اینکه]این انتظار، مستلزم صلاح و عمل است"؛ (۲۰/۰۲/۹۶) خودسازی و تأدیب نفس و انجام عملی که باعث خوشنودی قلب حضرت حجت (عج) خواهد شد جامعه‌ای را ایجاد خواهد کرد زمینه ساز تمدن جهانی اسلام را فراهم خواهم کرد.