علت رنگ پریدگی لثه‌ها چیست؟

عصرایران: لثه‌های سالم باید یک رنگ صورتی نسبتا یکدست داشته باشند. آن‌ها ممکن است اطراف دندان‌ها اندکی روشن‌تر و اطراف کناره‌های دهان تیره‌تر به نظر برسند. لثه‌های یک فرد نسبت به فردی دیگر به طور طبیعی ممکن است پررنگ‌تر یا کمرنگ‌تر باشد.

زمانی که فردی با تغییر رنگ لثه‌های خود مواجه می‌شود باید به پزشک مراجعه کند، به ویژه اگر این شرایط با علائم نگران کننده دیگر همراهی می‌شود.

دلایل و علائم

درمان و علائم رنگ پریدگی لثه‌ها به دلیل بروز این شرایط بستگی دارد. در ادامه با برخی دلایل رنگ پریدگی لثه‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.

کم خونی

کم خونی (آنمی) زمانی رخ می‌دهد که بدن با سطوح ناکافی خون سرشار از اکسیژن مواجه است. کمبود خون می‌تواند موجب رنگ پریدگی برخی بافت‌های بدن شود.

افزون بر رنگ پریدگی لثه ها، فرد مبتلا به کم خونی ممکن است متوجه علائم زیر شود:

- خستگی شدید یا ضعف

- تنگی نفس

- زردی یا رنگ پریدگی پوست و چشم‌ها

- سردرد

- تپش قلب

کم خونی اغلب در نتیجه کمبود آهن، فولات، یا ویتامین B. ۱۲ رخ می‌دهد.

در غیر این صورت، فرد ممکن است با تعداد بسیار کم سلول‌های قرمز یا سطوح ناکافی هموگلوبین مواجه باشد. در افراد مبتلا به کم خونی سلول داسی شکل، سلول‌های خون به طور غیر طبیعی تغییر شکل می‌دهند.

برخی شرایط پزشکی نیز می‌توانند به کم خونی منجر شده یا خطر ابتلا به این شرایط را افزایش دهند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- قاعدگی‌های بسیار سنگین

- بارداری

- بیماری‌های کبد، طحال یا کلیه

- کم کاری تیروئید

- خونریزی در معده یا روده که ممکن است در نتیجه زخم‌های گوارشی، سرطان، توده‌های غیر طبیعی، کولیت یا تورم روده بزرگ شکل گرفته باشد

برخی داروها، به ویژه آن‌هایی که برای شیمی درمانی استفاده می‌شوند، می‌توانند خطر ابتلا به کم خونی را افزایش دهند. همچنین، مصرف بیش از حد دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی می‌تواند به خونریزی داخلی و کم خونی منجر شود.

درمان رنگ پریدگی لثه‌ها می‌تواند به سادگی مصرف قرص‌های آهن تجویز شده توسط پزشک برای حداقل شش ماه باشد. بهتر است قرص‌های آهن همراه با غذا و آب مرکبات، به ویژه پرتقال، مصرف شود، زیرا به جذب بهتر آهن کمک می‌کند. همچنین، مصرف مواد غذایی سرشار از آهن مانند سبزی‌های برگدار تیره و غلات صبحانه و نان‌های غنی شده می‌تواند مفید باشد.

اگر قاعدگی‌های سنگین دلیل کم خونی است، مصرف دارو‌های هورمونی می‌تواند به سبک‌تر شدن قاعدگی‌ها کمک کند.

برخی مواد غذایی نیز می‌توانند در جذب آهن توسط بدن اختلال ایجاد کنند. فردی که به کم خونی مبتلاست بهتر است از خوراکی‌های زیر پرهیز کند:

- قهوه و چای

- الکل

- محصولات غلات کامل

- محصولات لبنی

لوکوپلاکیا

لوکوپلاکیای دهانی می‌تواند موجب شکل گیری وصله‌های سفید، نازک و یکنواخت روی لثه‌ها شود. وصله‌های لوکوپلاکیا می‌توانند در هر جای دهان شکل بگیرند و امکان از بین بردن آن‌ها از طریق مالش یا سایش وجود ندارد.

دلیل این شرایط نامشخص است، اما به نظر می‌رسد اغلب در افراد سیگاری، افرادی که بیش از حد الکل مصرف می‌کنند، یا آن‌هایی که بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی‌کنند، رخ می‌دهد.

در بسیاری موارد، وصله‌های لوکوپلاکیا بی ضرر هستند. با این وجود، آن‌ها می‌توانند تغییر کرده و سرطانی شوند.

در صورت مواجهه با این شرایط باید به پزشک مراجعه کنید. با توجه به اندازه و محل وصله ها، و همچنین عوامل خطرآفرین فردی، مانند سیگار کشیدن، پزشک ممکن است نظارت بر وصله‌های لوکوپلاکیا یا برداشتن آن‌ها از طریق عمل جراحی را مد نظر قرار دهد.

یائسگی

تغییرات هورمونی مرتبط با یائسگی از جمله دلایل شناخته شده کاهش جریان خون هستند که می‌تواند موجب رنگ پریدگی و خشکی لثه‌ها شود.

نوعی عفونت به نام التهاب لثه و دهان یائسگی (Menopausal Gingivostomatitis) می‌تواند به رنگ پریدگی و خشکی لثه‌ها منجر شود که ممکن است موجب خونریزی شود.

هورمون درمانی می‌تواند به بهبود این علائم کمک کند. زمانی که یک گونه قارچی مسئول این شرایط باشد، بیمار ممکن است به استفاده از کرم ضد قارچ، مانند نایساتین یا کلوتریمازول نیاز داشته باشد.

لیکن پلان دهانی

در یک فرد مبتلا به لیکن پلان دهانی، لایه‌ای تار مانند در سراسر غشا مخاطی لثه‌ها ایجاد می‌شود. برای تشخیص دقیق این شرایط، پزشک معمولا نمونه برداری انجام می‌دهد و بخشی کوچک از بافت ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته برای بررسی دقیق برداشته می‌شود.

موارد لیکن پلان دهانی فرسانیده شامل اولسرها، یا زخم‌های باز، می‌توانند با استفاده از کورتیکواستورئید‌ها یا استروئید‌های سیستمیک بهبود یابند.

درمانی برای لیکن پلان دهانی وجود ندارد و آنچه صورت می‌گیرد بر محدود کردن تعداد شعله‌ور شدن بیماری و شدت علائم متمرکز است. دنبال کردن یک رژیم غذایی متعادل و سالم، هیدراته نگه داشتن بدن، انجام ورزش، و ترک سیگار می‌توانند به مدیریت این شرایط کمک کنند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

لثه‌های رنگ پریده نشانه‌ای رایج از کم خونی هستند و کم خونی خفیف را می‌توان در خانه با افزایش مصرف ماده معدنی آهن مدیریت کرد. با این وجود، موارد شدید می‌تواند زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد.

در کوتاه‌ترین زمان ممکن با پزشک یا دندانپزشک خود درباره رنگ پریدگی لثه‌ها صحبت کنید. درمان زودهنگام می‌تواند خطر عوارض جدی را کاهش دهد.

در صورت همراهی علائم عفونت با رنگ پریدگی لثه‌ها نیز باید کمک پزشکی دریافت کنید. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- خونریزی از لثه‌ها

- لثه‌های متورم، درناک یا حساس به لمس

- بوی بد دهان

- تب

- دندان‌های شل

- دشواری یا درد هنگام بلع

- آبسه‌های لثه

- مزه فلزی در دهان

- درد در فک یا صورت

هر فردی که نسبت به رشد توده‌های دهانی غیر طبیعی، مانند آن چه در لیکن پلان یا لوکوپلاکیا رخ می‌دهد، مشکوک است باید برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کند.

زمانی که رنگ پریدگی لثه‌ها با یائسگی یا قاعدگی‌های سنگین مرتبط است، فرد می‌تواند با پزشک درباره گزینه‌های هورمون درمانی که می‌توانند علائم را کاهش دهند، صحبت کند.

نکته‌هایی برای حفظ سلامت لثه‌ها

رعایت بهداشت دهان و دندان ساده‌ترین روش برای حفظ سلامت لثه‌ها محسوب می‌شود.

در همین راستا می‌توانید نکته‌های زیر را مد نظر قرار دهید:

دندان‌های خود را حداقل به مدت ۱۲۰ ثانیه و دو بار یا بیشتر در روز مسواک بزنید.

از نخ دندان استفاده کنید.

دهان خود را با محصولات حاوی فلوراید، یک یا دو بار در روز شستشو دهید.

دهان خود را پس از مصرف غذا‌ها یا نوشیدنی‌های شیرین با آب شستشو داده یا مسواک بزنید.

مسواک یا سر مسواک خود را هر سه ماه یک بار تعویض کنید.

حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید.

به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.

از سیگار یا محصولات تنباکو استفاده کنید.

دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل نیز اهمیت دارد. مصرف مواد غذایی سرشار از آهن، مانند عدس، نخود فرنگی، لوبیا‌ها و گوشت بدون چربی را فراموش نکنید.