اعمال شب و روز عاشورا

باشگاه خبرنگاران جوان: شب دهم محرم معروف به شب عاشورا است و سید در کتاب اقبال از برای این شب دعا و نماز‌های بسیار با فضیلت‌های بسیار نقل کرده از جمله:

۱) صد رکعت نماز هر رکعت به حمد و سه مرتبه قُل هُوَاللّهُ اَحَدٌ و بعد از فراغ از جمیع بگوید سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُلِلّهِ وَلااِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَکبَرُ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِیِّ العَظیمِ هفتاد مرتبه؛ در روایت دیگر بعد از الْعَلِیِّ الْعَظیمِ استغفار نیز ذکر شده.

۲) چهار رکعت در آخر شب در هر رکعت بعد از حمد هر یک از آیة الکرسی و توحید و فَلَق و ناس را ده مرتبه بخواند و بعد از سلام صد مرتبه توحید بخواند.

۳) چهار رکعت نماز در هر رکعت حمد و پنجاه مرتبه توحید و این نماز مطابق است با نماز امیرالمؤ منین علیه السلام که فضیلت بسیار دارد و بعد از نماز فرموده ذکر خدا بسیار کند و صَلَوات بسیار بفرستد بر رسول خدا صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله و لعن کند بر دشمنان ایشان آنچه می‌تواند.

در فضیلت احیاءِ این شب روایت کرده که مثل آنست که عبادت کرده باشد به عبادت جمیع ملائکه و عبادت در آن مقابل هفتاد سال است و اگر کسی را توفیق شامل حال شود در این شب در کربلا باشد و زیارت امام حسین (ع) کند و بَیتوته نزد آن جناب نماید تا صبح خدا او را محشور فرماید آلوده به خون امام حسین (ع) در جمله شهداء با آن حضرت.

روز دهم روز شهادت اَبُوعَبْداللّهِ الحُسَین علیه السلام و روز مصیبت و حزن ائمّه اطهارعَلیهمُ السلام و شیعیان ایشان است و شایسته است که شیعیان در این روز مشغول کاری از کار‌های دنیا نگردند و از برای خانه خود چیزی ذخیره نکنند و مشغول گریه و نوحه و مصیبت باشند و تعزیت حضرت امام حسین علیه السلام را اقامه نمایند و به ماتم اشتغال نمایند به نحوی که در ماتم عزیزترین اولاد و اَقارب خود اشتغال می‌نمایند و زیارت کنند آن حضرت را به زیارت عاشوراء که بعد از این بیاید انشاءالله تعالی و سعی کنند در نفرین و لعن بر قاتلان آن حضرت و یکدیگر را تعزیت گویند در مصیبت آن جناب و بگویند:

اَعْظَمَ اللّهُ اُجُورَنا وَاُجورَکمْ بِمُصابِنا بِالْحُسَینِ عَلَیهِ السَّلامُ بزرگ گرداند خدا پاداش ما و شما را در سوگواریمان برای حسین علیه السلام وَجَعَلَنا وَاِیاکمْ مِنَ الطّالِبینَ بِثارِهِ مَعَ وَلِیهِ الاِْمامِ الْمَهْدِیِّ مِنْ الِ و قرار دهد خداوند ما و شما را از خون خواهانش به همراه ولیش امام مهدی از خاندان مُحَمَّدٍ عَلَیهِمُ السَّلامُ محمد علیهم السلام

و شایسته است در این روز مقتل بخوانند و یکدیگر را بگریانند روایت شده که، چون حضرت موسی (ع) مامور شد به ملاقات جناب خضر و تعلّم از او اوّل چیزی که در وقت ملاقات بین ایشان مذاکره شد آن بود که آن عالِم حدیث نمود برای حضرت موسی مُصیبَتها و بلا‌هایی که بر آل محمد عَلیهمُ السلام وارد می‌شود پس گریستند هر دو و سخت شد گریستن ایشان؛ و روایت شده از ابن عبّاس که گفت: در ذیقار خدمت امیرالمؤ منین (ع) رسیدم صحیفه‌ای بیرون آورد به خطّ خود و املاء پیغمبر (ص) و خواند برای من از آن و در آن صحیفه بود مَقْتَلِ امام حسین (ع) و آنکه چگونه کشته می‌شود و کی می‌کشد او را و کی یاری می‌کند او را و کی با او شهید می‌شود پس گریه کرد آن حضرت گریه سختی و مرا به گریه درآورد فقیر گوید که اگر مقام را گنجایش بود مختصر مَقْتَلی در اینجا ذکر می‌کردم لکن محلّ را گنجایش نیست هرکه خواهد رجوع کند به کتُبِ ما در مَقْتَل؛ و بالجمله اگر کسی در این روز نزد قبر امام حسین (ع) باشد و مردم را آب دهد مثل کسی باشد که لشکر آن حضرت را آب داده باشد و با آن جناب در کربلا حاضر شده باشد؛ و خواندن هزار مرتبه توحید در این روز فضیلت دارد و روایت شده که خداوند رحمان نظر رحمت بسوی او کند؛ و سید برای این روز دعایی نقل کرده است شبیه به دعاء عشرات بلکه ظاهر آنست که خود آن دعا باشد موافق بعضی روایات آن.

شیخ از عبدالله بن سنان از حضرت صادق (ع) چهار رکعت نماز و دعایی نقل کرده که در این روز در وقت چاشت باید به عمل آورد و ما به ملاحظه اختصار ذکر نکردیم [هرکه طالب است به زادالمعاد رجوع نماید]و نیز شایسته است که شیعیان در این روز امساک کنند از خوردن و آشامیدن بی آنکه قصد روزه کنند و در آخر روز بعد از عصر افطار کنند به غذایی که اهل مصیبت می‌خورند مثل ماست یا شیر و امثال آن‌ها نه مثل غذا‌های لذیذه و آنکه جامه‌های پاکیزه بپوشند و بند‌ها را بگشایند و آستین‌ها را بالا کنند به هیئت صاحبان مصیبت.

علاّمه مجلسی در زادالمعاد فرموده و بهتر آنست که روز نهم و دهم را روزه ندارند، زیرا که بنی امیه این دو روز را برای بَرَکت و شماتت بر قتل آن حضرت روزه می‌داشتند و احادیث بسیار در فضیلت این دو روز و روزه آن‌ها بر حضرت رسول صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله بسته اند و از طریق اهل بیت عَلیهمُ السلام در مذمّت روزه این دو روز خصوصا روز عاشورا وارد شده است و ایضا بنی امیه علیهم اللَّعْنَةُ از برای برکت آذوقه سال را در روز عاشورا در خانه ذخیره می‌کرده اند.

از حضرت امام رضا (ع) منقول است که هر که ترک کند سعی در حوائج خود را در روز عاشورا و پی کاری نرود حق تعالی حوائج دنیا و آخرت او را برآورد و هرکه روز عاشورا روز مصیبت و اندوه و گریه او باشد حقّتعالی روز قیامت را روز فَرَح و سُرُور و شادی او گرداند و دیده اش در بهشت به ما روشن گردد و هرکه روز عاشورا را روز برکت نامد و از برای منزل خود در آن روز چیزی ذخیره کند خدا آن ذخیره را برای او مبارک نگرداند و در روز قیامت با یزید و عُبَیدُاللّهِ بن زیاد و عمر بن سعد عَلَیهِمُ اللَّعْنَةُ محشور شود.

پس باید که در روز عاشورا آدمی مشغول کاری از کار‌های دنیا نگردد و مشغول گریه و نوحه و مصیبت باشد و امر کند اهل خانه خود را که تعزیه آن حضرت را بدارند و مشغول ماتم باشند چنانکه در ماتم عزیزترین اولاد و اقارب خود می‌باشند و در آن روز امساک کند از خوردن و آشامیدن بی آنکه قصد روزه کند و در آخر روز بعد از عصر افطار کند اگر چه به شربت آبی باشد و روزه تمام ندارد مگر آنکه در خصوص آن روز روزه واجبی داشته باشد که به نذر یا مثل آن بر او واجب شده باشد که آن روز را روزه باید بگیرد و در آن روز آذوقه در خانه ذخیره نکند و نخندد و مشغول لهو و لعب نشود؛ و هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت کند و بگوید اَلّلهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَینِ علیه السلام

پس برخیز و سلام کن بر رسول خدا و علیّ مرتضی و فاطمه زهرا و حسن مجتبی و سایر امامان از ذریه سید الشهداءعَلیهمُ السلام و ایشان را تعزیت بگو بر این مصائب عظیمه با دل بریان و چشم گریان و بخوان این زیارت را:

اَلسَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ ادَمَ صَِفْوَةِ اللّهِ سلام بر تو‌ای وارث حضرت آدم برگزیده خدا اَلسَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ نُوحٍ نَبِیِّ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ سلام بر تو‌ای وارث حضرت نوح پیامبر خدا سلام بر تو‌ای وارث اِبْراهیمَ خَلیلِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ مُوسی کلیمِ اللّهِ اَلسَّلامُ ابراهیم خلیل خدا سلام بر تو‌ای وارث موسی هم گفتار خدا سلام عَلَیک یا وارِثَ عیسی رُوحِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ مُحَمَّدٍ بر تو‌ای وارث حضرت عیسی روح خدا سلام بر تو‌ای وارث حضرت محمد حَبیبِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ عَلِی اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ وَلِیِّ اللّهِ حبیب خدا سلام بر تو‌ای وارث علی امیر مؤ منان، ولی خدا اَلسَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ الْحَسَنِ الشَّهیدِ سِبْطِ رَسُولِ اللّهِ اَلسَّلامُ سلام بر تو‌ای وارث حسن آن امام شهید و نوه رسول خدا سلام عَلَیک یا بْنَ رَسُولِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیک یا بْنَ الْبَشیرِ النَّذیرِ وَابْنَ سَیدِ بر تو‌ای فرزند رسول خدا سلام بر تو‌ای فرزند مژده دهنده و ترساننده و پسر آقای الْوَصِیینَ اَلسَّلامُ عَلَیک یابْنَ فاطِمَةَ سَیدَةِ نِسآءِ الْعالَمینَ اَلسَّلامُ اوصیاء سلام بر تو‌ای فرزند فاطمه بانوی زنان جهانیان سلام عَلَیک یا اَبا عَبْدِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیک یا خِیرَةَ اللّهِ وَابْنَ خِیرَتِهِ اَلسَّلامُ بر تو‌ای اباعبدالله سلام بر تو‌ای برگزیده خدا و فرزند برگزیده او سلام عَلَیک یا ثارَ اللّهِ وَابْنَ ثارِهِ اَلسَّلامُ عَلَیک اَیهَا الْوِتْرُ الْمَوْتُورُ بر تو‌ای خون خدا و فرزند خون خدا سلام بر تو‌ای کشته مظلومی که انتقام خونت گرفته نشد اَلسَّلامُ عَلَیک اَیهَا الاِْمامُ الْهادِی الزَّکیُّ وَعَلی اَرْواحٍ حَلَّتْ بِفِناَّئِک سلام بر تو‌ای امام راهنمای پاک و بر آن ارواحی که به آستان تو فرود آمدند وَاَقامَتْ فی جِوارِک وَوَفَدَتْ مَعَ زُوّارِک اَلسَّلامُ عَلَیک مِنِّی ما و در جوارت رحل اقامت افکندند و با زائرانت ورود کردند سلام من بر تو تا بَقیتُ وَبَقِیَ اللَّیلُ وَالنَّهارُ فَلَقَدْ عَظُمَتْ بِک الرَّزِیةُ وَجَلَّ الْمُصابُ زنده ام من و برپا است شب و روز که براستی بزرگ شد به تو مصیبت و گران شد سوگواری فِی الْمُؤْمِنینَ وَالْمُسْلِمینَ وَفی اَهْلِ السَّمواتِ اَجْمَعینَ وَفی در میان مؤ منان و مسلمانان و در میان ساکنین آسمان‌ها همگی و در میان سُکانِ الاْرَضینَ فَاِنّا لِلّهِ وَاِنّا اِلَیهِ راجِعُونَ وَصَلَواتُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ ساکنین زمین‌ها ((انا للّه و انا الیه راجعون)) درود‌های خدا و برکاتش وَتَحِیاتُهُ عَلَیک وَعَلی ابآئِک الطّاهِرینَ الطَّیبینَ الْمُنْتَجَبینَ وَعَلی و تحیتهایش بر تو و بر پدران پاک و پاکیزه و برگزیده ات و بر فرزندان راهنمای ذَراریهِمُ الْهُداةِ الْمَهْدِیینَ اَلسَّلامُ عَلَیک یا مَوْلایَ وَعَلَیهِمْ وَعَلی راه یافته شان باد سلام بر تو‌ای سرور من و بر ایشان و [رُوحِک وَعَلی]اَرْواحِهِمْ وَعَلی تُرْبَتِک وَعَلی تُرْبَتِهِمْ اَللّهُمَّ لَقِّهِمْ بر ارواح ایشان و بر تربت تو و بر تربت ایشان خدایا ببار بر ایشان رَحْمَةً وَرِضْواناً وَرَوْحاً وَرَیحاناً اَلسَّلامُ عَلَیک یا مَوْلایَ یا اَبا رحمت و خوشنودی و روح و ریحانی سلام بر تو‌ای سرور من‌ای ابا عَبْدِاللّهِ یا بْنَ خاتَمِ النَّبِیینَ وَیا بْنَ سَیدِ الْوَصِیینَ وَیا بْنَ سَیدَةِ عبدالله‌ای فرزند خاتم پیمبران و‌ای فرزند آقای اوصیاء و فرزند بانوی نِسآءِ الْعالَمینَ اَلسَّلامُ عَلَیک یا شَهیدُ یا بْنَ الشَّهیدِ یا اَخَ الشَّهیدِ زنان جهانیان سلام بر تو‌ای شهید (راه حق) و‌ای پسر شهید و‌ای برادر شهید یا اَبَا الشُّهَدآءِ اَللّهُمَّ بَلِّغْهُ عَنّی فی هذِهِ السّاعَةِ وَفی هذَا الْیوْمِ و‌ای پدر شهیدان خدایا برسان به او از اجانب من در این ساعت و در این روز وَفی هذَا الْوَقْتِ وَفی کلِّ وَقْتٍ تَحِیةً کثیرَةً وَسَلاماً سَلامُ اللّهِ عَلَیک و در این وقت و در هر وقت تحیتی زیاد و سلامی بسیار سلام خدا بر تو وَرَحْمَةُاللّهِ وَبَرَکاتُهُ یابْنَ سَیدِالْعالَمینَ وَعَلَی الْمُسْتَشْهَدینَ مَعَک و رحمت خدا و برکاتش‌ای فرزند آقای جهانیان و نیز بر شهید شدگان با تو سَلاماً مُتَّصِلاً مَا اتَّصَلَ اللَّیلُ وَالنَّهارُ السَّلامُ عَلَی الْحُسَینِ بْنِ سلامی پیوسته به پیوستگی شب و روز سلام بر حسین بن عَلِیٍّ الشَّهیدِ السَّلامُ عَلی عَلِیِّ بْنِ الْحُسَینِ الشَّهیدِ اَلسَّلامُ عَلَی علی شهید (راه حق) سلام بر علی بن الحسین آن شهید (عالیقدر) سلام بر الْعَبّاسِ بْنِ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ الشَّهیدِ السَّلامُ عَلَی الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ عباس فرزند امیرمؤ منان آن شهید (والا مقام) سلام بر فرزندان شهید اَمِیرِ الْمُؤْمِنینَ اَلسَّلامُ عَلَی الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ الْحَسَنِ اَلسَّلامُ عَلَی امیر مؤ منان سلام بر فرزندان شهید حسن سلام بر الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ الْحُسَینِ السَّلامُ عَلَی الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ جَعْفَرٍ شهیدان از فرزندان حسین سلام بر شهیدان از فرزندان جعفر وَعَقیلٍ اَلسَّلامُ عَلی کلِّ مُسْتَشْهَدٍ مَعَهُمْ مِنَ الْمُؤْمِنینَ اَللّهُمَّ صَلِّ و عقیل سلام بر هر شهیدی که با ایشان بود از مؤ منان خدایا درود فرست عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَبَلِّغْهُمْ عَنّی تَحِیةً کثیرَةً وَسَلاماً اَلسَّلامُ بر محمد و آل محمد و برسان به ایشان از جانب من تحیتی زیاد و سلامی بسیار سلام عَلَیک یا رَسُولَ اللّهِ اَحْسَنَ اللّهُ لَک الْعَزآءَ فی وَلَدِک الْحُسَینِ اَلسَّلامُ بر تو‌ای رسول خدا نیکو کند خداوند صبر تو را در سوگواری فرزندت حسین سلام عَلَیک یا فاطِمَةُ اَحْسَنَ اللّهُ لَک الْعَزآءَ فی وَلَدِک الْحُسَینِ اَلسَّلامُ بر تو‌ای فاطمه نیکو کند خداوند صبر تو را در سوگواری فرزندت حسین سلام عَلَیک یا اَمیرَ الْمُؤْمِنینَ اَحْسَنَ اللّهُ لَک الْعَزآءَ فِی وَلَدِک الْحُسَینِ بر تو‌ای امیرمؤ منان نیکو کند خدا صبر تو را در مصیبت فرزندت حسین اَلسَّلامُ عَلَیک یا اَبا مُحَمَّدٍ الْحَسَنَ اَحْسَنَ اللّهُ لَک الْعَزآءَ فی اَخیک سلام بر تو‌ای ابا محمد حسن (مجتبی) نیکو گرداند خدا صبر تو را در مصیبت برادرت الْحُسَینِ یا مَوْلایَ یا اَبا عَبْدِاللّهِ اَنَا ضَیفُ اللّهِ وَضَیفُک وَجارُ اللّهِ حسین‌ای مولای من‌ای ابا عبداللّه من میهمان خدا و میهمان تواءم و در پناه خدا وَجارُک وَلِکلِّ ضَیفٍ وَجارٍ قِریً وَقِرایَ فی هذَا الْوَقْتِ اَنْ تَسْئَلَ و پناه تواءم و برای هر میهمان و پناهنده‌ای حق پذیرایی است و پذیرایی من در این وقت این است که از اللّهَ سُبْحانَهُ وَتَعالی اَنْ یرْزُقَنی فَکاک رَقَبَتی مِنَ النّارِ اِنَّهُ سَمیعُ خدای سبحان بخواهی که روزیم گرداند آزادی از آتش دوزخ را که براستی او شنوای الدُّعآءِ قَریبٌ مُجیبٌ دعا و نزدیک و اجابت کننده است

منبع: مفاتیح الجنان