حکمت گفتن الحمدلله پس از عطسه کردن چیست؟

باشگاه خبرنگاران جوان: عطسه یکی از واکنش‌های طبیعی بدن انسان محسوب می‌شود که بنا به شرایط اتفاق می‌افتد و حسی خوب را به افراد هدیه می‌دهد. نکته جالبی که دربین ما بچه مسلمان‌ها باب شده و آن را سفارش کرده اند این است که پس از عطسه کردن صلوات بفرستید و یا پروردگار را با ذکر الحمدالله شکر کنید، اما به راستی چه حکمتی در پشت این سفارش نهفته است؟ در همین راستا قصد داریم تا در این مطلب به حکمت گفتن الحمدلله پس از عطسه کردن بپردازد، پس پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را از دست ندهید.

عطسه چیست؟ عطسه نوعی واکنش دفاعی بدن (رفلکس) به مواد محرک تنفسی یا التهاب مجاری تنفسی یا برای دفع ترشحات در هنگام بیماری است. مکانسیم عطسه خروج سریع هوای بازدمی بر اثر انقباض عضلات تنفسی است. جالب است بدانید؛ ضربان قلب در هنگام عطسه متوقف می‌شود؛ و سرعت عطسه ۱۰۰ کیلومتر در ساعت است و اگر به شدت عطسه کردی ممکن است استخوانی از استخوان هایت بشکند و اگر سعی کنی جلو عطسه را بگیری باعث می‌شود خون در گردن و سر برگردد و سپس باعث مرگ شود و اگر در هنگام عطسه چشم هایت را باز بگذاری ممکن است از حدقه بیرون بیاید. برای آگاهی در هنگام عطسه همه دستگاه‌های تنفسی و گوارشی و ادراری از کار می‌ایستد و قلب هم از کار می‌افتد علیرغم اینکه زمان عطسه بسیار کوتاه است و بعد آن به خواست الله بدن به کار می‌فتد اگر الله بخواهد که به کار افتد. گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است به همین دلیل الحمدلله می‌گوییم. امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) فرمودند: هر کس موقع عطسه زدن بگوید: الحمدلله رب العالمین علی کلّ حال؛ در هر حال سپاس و ستایش خدای را که پروردگار جهانیان است به درد گوش و دندان مبتلا نخواهد شد. عَنِ الْعَطْسَةِ وَ مَا الْعِلَّةُ فِی الْحَمْدِ لِلَّهِ عَلَیْهَا؟ فَقَالَ: إِنَّ لِلَّهِ نِعَماً عَلَى عَبْدِهِ فِی صِحَّةِ بَدَنِهِ وَ سَلَامَةِ جَوَارِحِهِ، وَ إِنَّ الْعَبْدَ یَنْسَى ذِکْرَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى ذَلِکَ، وَ إِذَا نَسِیَ أَمَرَ اللَّهُ الرِّیحَ فَتَجَاوَزَ فِی بَدَنِهِ، ثُمَّ یُخْرِجُهَا مِنْ أَنْفِهِ، فَیَحْمَدُ اللَّهَ عَلَى ذَلِکَ، فَیَکُونُ حَمْدُهُ عِنْدَ ذَلِکَ شُکْراً لِمَا نَسِیَ. الکافی، ج‏۲، ص۶۵۴ صالح بن أبى حمّاد گفت: از حضرت موسى بن جعفر علیه السلام از عطسه و دلیل آن که بعد از عطسه، باید حمد خدا را به جا آورد، پرسیدم؟ فرمود: خداوند برای بنده ‏اش نعمت هایى در سلامت بدن و اعضای او قرار می‌دهد و بنده، متوجّه این موارد نیست و خداوند را از یاد می‌برد؛ لذا خداوند به بادی دستور می‌دهد که از بدن بنده عبور کند و از بینی اش خارج شود. در این هنگام، بنده، حمد خدا را به جا می‌آورد و با گفتن الحمدُ لله، در واقع شکر نعمت‌هایی را به جا آورده که فراموش کرده است. نکته: در طب سنتی آمدن عطسه را دلیل بر رطوبت بیش از اندازه و مورد نیاز مغز تلقی می‌کنند که با عطسه که کل بدن را نیز درگیر می‌کند این رطوبت از مغز خارج می‌شود. امام صادق (ع): تا سه عطسه در روز را نشانه سلامتی و بیش از سه عطسه در روز را نشانه درد و بیماری دانسته‌اند، درمان عطسه فراوان انفیه با روغن مرزنگوش است و در روایتی فرمودند: عطسه از بینی بیرون نمی‌آید، بلکه از همه بدن می‌آید همان سان که نطفه از بدن، سرچشمه گرفته و از آلت بیرون می‌آید، نمی‌بینید که انسان عطسه می‌کند تمام بدنش تکان می‌خورد؟! عطسه نوعی واکنش دفاعی بدن (رفلکس) به موادمحرک تنفسی یا التهاب مجاری تنفسی یابرای دفع ترشحات درهنگام بیماری است. مکانیسم عطسه خروج سریع هوای بازدمی بر اثر انقباض عضلات تنفسی است. عطسه در روایات پیامبر خدا (ص) ： عطسه کردن برای بیمار؛ نشان بهبود و راحت بدن است. امام صادق (ع) ： عطسه فراوان شخص را از پنج چیز ایمن می‌بخشد نخستین آن‌ها جذام است، دوم باد‌های بدخیمی که در سر و صورت جای می‌گیرند، سوم آنکه مایه ایمنی از ریزش آب درچشم می‌شود، چهارم آنکه ازسختی حفره‌های بینی مصونیت می‌دهد وپنجم آنکه از بیرون آمدن مو در چشم ایمنی می‌دهد. امام رضا علیه السلام: بدان که علت عطسه آن است که خداوند، چون بنده‌ای را نعمتی دهد، سپاس آن نعمت را قرار میدهد. همچنین هیچکس عطسه نمی‌کند؛ مگر این که غذایش گوارا می‌شود. بانوی خدمتگذار امام عسگری (ع) ： یک شب پس ازمیلاد صاحب الزمان (ع)؛ هنگامی که درحضور وی (امام زمان) رسیدم و نزد او عطسه‌ای کردم؛ به من فرمود: خدایت رحمت کند. از این دعا شادمان شدم. پس به من فرمود： آیابه تو درباره عطسه مژده‌ای ندهم گفتم：چرا سرورم. فرمود：آن (به معنای) در امان بودن از مرگ تا سه روز است. امام صادق (ع) فرمود： هرعطسه‌ای برای بدن سودمند است تازمانی که شمار آن‌ها از سه افزون نشده است؛ اماچون از سه افزون شود درد و بیماری است. خرافات مربوط به عطسه گذشته از این واقعیت‌های عجیب درمورد عطسه، خرافات زیادی هم درمورد عطسه وجود دارد. به عنوان مثال، درست نیست که وقتی عطسه می‌کنید قلبتان می‌ایستد. وقتی سینه‌تان به خاطر عطسه منقبض می‌شود، جریان خونتان هم موقتاً منقبض می‌شود. درنتیجه، ریتم قلبتان تغییر می‌کند، اما توقف نمی‌کند. زمانیکه عطسه می‌کنید کره چشمتان بیرون نخواهد پرید. بعضی افراد موقع عطسه کردن به طور طبیعی چشم‌هایشان را می‌بندند، اما اگر بتوانند آنرا باز نگه دارند، چشم‌هایشان بیرون نخواهد پرید! دکتر کائو می‌گوید، «بااینکه فشارخون پشت چشم موقع عطسه کردن کمی بالا می‌رود، اما آنقدر زیاد نیست که چشم‌هایتان را از حدقه بیرون کند». خیلی‌ها هم عقیده دارند وقتی عطسه می‌کنید باید کاری که مشغول انجام آن هستید را متوقف کرده و صبر کنید، برخی نیز اعتقاد دارند دوستی به ملاقاتتان می‌آید و اگر گربه‌تان عطسه کند باران خواهد آمد. درمورد گفتن واژه «عافیت باشید» بعد از عطسه به یکدیگر، دکتر وود توضیح می‌دهد که واژه عطسه به یونانی "pneuma" به معنای روح است. او می‌گوید دعای خیر «عافیت باشد» بعد از عطسه از عقاید قدیمی است. در گذشته عطسه را تجربه‌ای نزدیک به مرگ می‌پنداشتند و تصور می‌کردند که دعای خیر روح فرد را از بیرون شدن از بدنش نجات می‌دهد و از وارد شدن شیطان به بدنش جلوگیری می‌کند.