فروش دیجیتالی مخدر‌های فست فودی در اینستاگرام

روزنامه ایران: روز گذشته یک بار دیگر وزیر کشور که دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز هست به یک همایش آمد تا مانند سخنرانی‌های قبلی‌اش، آمار‌های قابل توجهی را درباره حوزه مواد مخدر در ایران و جهان اعلام کند. عبدالرضا رحمانی فضلی در همایش «مواجهه با آسیب‌های اجتماعی از دیدگاه اسلام» آمار‌هایی را اعلام کرد که تا به حال کمتر از زبان دیگر مسئولان حوزه مواد مخدر اعلام شده است. او گفت که تنوع مواد مخدر از ۲۰ به ۷۰۰ نوع افزایش یافته، ۴ درصد افراد جامعه درگیر اعتیادند و ۵۳ درصد از معتادان متجاهر شغل و خانواده داشتند.

به گزارش «ایران» ۷۰۰ نوع ماده مخدر جدیدی که وزیر کشور به آن اشاره می‌کند بیشتر از آنکه مواد جدیدی باشد همان انواع «ال اس دی»‌ها هستند که مافیای مواد مخدر مطابق ذائقه و میل مخاطبان شان با اسامی همچون پاستیل، دستمال کاغذی، آدامس، لاک، اسپری خوشبو کننده و... روانه بازار می‌کنند. به گفته پژوهشگران حوزه اعتیاد، بیش از هزار نوع «ال اس دی» در دنیا وجود دارد، پر تنوع‌ترین ماده مخدر مصرفی که چرخه قاچاق برای به روز نگه داشتن خود ارائه می‌دهد یکی از مواد گروه «ال اس دی» را به بازار عرضه می‌کند. تحلیل کارشناسان نشان می‌دهد، ذائقه نوجوان ایرانی به مصرف ال اس دی‌ها که در ایران به «اسید» معروف است، تمایل دارد.

آن‌ها بر این باورند؛ همان‌طور که در ۱۰ و ۵ سال گذشته که به ترتیب از تریاک و شیشه حرف می‌زدیم، امروز نیز نسبت به شیوع مصرف گل هشدار می‌دهیم ودر دو سال آینده راجع به اسید یا ال اس دی حرف خواهیم زد. پژوهشگران حوزه اعتیاد، دیدگاه نوجوان امروز را «اکشن» توصیف می‌کنند یعنی همان‌طور که او حوصله شنیدن موسیقی سنتی را ندارد، حوصله مصرف تریاک سنتی را هم ندارد. به بیان دیگر مافیای مواد مخدر بخوبی می‌داند نوجوان دهه ۸۰ را نمی‌توان درگیر تریاک کرد، اما نوجوان دهه ۴۰ و ۵۰ همان‌طور که مسعود کیمیایی در فیلم «گوزن‌ها» روایت کرده به آسانی درگیر تریاک می‌شد.

میلاد مشایخی کارشناس حوزه اعتیاد، معتقد است: به طور کلی استفاده از لفظ مواد مخدر غلط است و باید به جای آن «مواد اعتیادآور» بگوییم که یک گروه آن مواد مخدر، محرک‌ها و مواد صنعتی‌اند گروه دیگر نیز مواد نیمه صنعتی اند. در طبقه بندی‌های دیگری نیز مواد را بر اساس نوع مصرف؛ تزریقی، استنشاقی، خوراکی، جذب پوستی و بزاقی تقسیم بندی می‌کنند که هر گروه از این مواد برای خود ماده ستاره دارند. برای مثال تریاک ماده ستاره دار مواد مخدر، شیشه و کوکائین ماده ستاره دارد محرک‌ها، هروئین ماده ستاره دار مواد صنعتی است و ال اس دی‌ها پر تنوع‌ترین مواد مخدر شیمیایی اند.

مشایخی با اشاره به اینکه چرخه قاچاق با ذائقه شناسی، مخاطب را به سمت تنوع مصرف مواد می‌برد، می‌گوید: چرخه قاچاق، مواد اعتیادآور را همسو با تغییرات فرهنگی ارائه می‌کند یعنی این چرخه دنبال خوراک فرهنگی است که سریع الاثر، راحت المصرف و ارزان باشد این نوع خوراک فرهنگی درست شبیه به فست فود‌ها عمل می‌کنند یعنی قاچاقچیان مواد مخدر موادی را تولید می‌کنند که نوجوان درحالی که مشغول خوردن ساندویچ است همانجا موادش را هم استفاده کند. مشایخی با بیان اینکه در ایران هیچ برنامه مدونی درباره مواد جدیدالورود وجود ندارد، اضافه می‌کند: ما در حوزه اعتیاد، مخاطب شناسی و ذائقه شناسی مخاطب را انجام نداده‌ایم به دلیل آنکه آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها منکر اعتیادند و اجازه پژوهش راجع به اعتیاد را نمی‌دهند بنابراین چرخه قاچاق متناسب با ذائقه و طبع نوجوان برنامه‌ریزی می‌کند.

این تحلیلگر حوزه اعتیاد با اشاره به اینکه چرخه قاچاق نوع ماده مصرفی را عوض نمی‌کند بلکه نوع مصرف مواد را تغییر می‌دهد، عنوان می‌کند: گروه ال اس دی‌ها با اولویت توهم زایی مواد مخدر «تینیجری» هستند که مخاطب شان نوجوانان است. این مواد مخدر دروازه‌ای، پایه مصرف معتاد باقی نمی‌ماند و به عبارتی وقتی دوره ماه عسل اعتیاد تمام می‌شود بدنبال ماده طولانی اثر مانند شیشه و تریاک می‌رود. این درحالی است که هنوز هیچ پروتکل درمانی برای مصرف کنندگان خانواده ال اس دی‌ها وجود ندارد و درمان‌ها، همگی بر پایه متادون تراپی است که خودش تبدیل به ماده اعتیادآور شده است. او تأکید می‌کند که شناسایی تعداد و تنوع مواد مخدر در ایران کار بسیار سختی است همان‌طور که در کشور‌های غربی نیز این کار سخت است، اما کشور‌های غربی به این نتیجه رسیدند که بی‌خیال مقابله شوند و می‌دانند با فرهنگ‌سازی و شناسایی ذائقه مخاطب می‌توانند چرخه قاچاق را مات کنند، اما چرخه قاچاق به راحتی می‌داند چگونه در ایران همه ۲۰ دستگاه عضو ستاد مبارزه با مواد مخدر را کیش و مات کند چرا که فعالیت‌های ضد تبلیغی علیه مواد مخدر در ایران هیچ خروجی ندارد. حلقه گمشده اعتیاد آن طور که پژوهشگران این حوزه بر آن تأکید دارند ملموس شدن مقابله با مواد اعتیاد آور برای مردم است. برای مثال هنوز یک طراحی سیستم درست برای مقابله با فروش ماده مخدر اسید در فضای مجازی و اینستاگرام وجود ندارد و همچنان این تفکر بین مسئولان وجود دارد که وقتی از مقابله حرف می‌زنیم باید سیستم را در مرز‌های افغانستان فعال کنیم در حالی که نحوه ارائه مخدر‌های جدید تغییر کرده و به جای فروش سنتی به فروش دیجیتالی یا الکترونیکی مواد مخدر روی آورده‌اند. به گفته پژوهشگران این حوزه، نمی‌توان با همان تکنیک ۴۰ سال پیش در حوزه مقابله با مواد مخدر وارد شد، نکته‌ای که رهبر معظم انقلاب نیز در جلسه آسیب‌های اجتماعی به آن تأکید داشتند که در حوزه اعتیاد ۲۰ سال عقب هستیم.

سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز درباره اینکه آیا ستاد مبارزه با مواد مخدر ذائقه مخاطبانش را که عمدتاً نوجوانان هستند شناسایی کرده است و به طور کلی برنامه مدون درمانی برای انواع ماده مخدر تدوین شده است؟ به بیان نکته‌ای بسنده می‌کند که منظور وزیر کشور از ۷۰۰ نوع ماده مخدر، محرک‌ها، توهم زاها، روانگردان‌ها و دارو‌های اعصاب و روان و مواد جدید mps‌ها است که البته مورد آخر وارد کشور نشده است. (Mps‌ها مواد صنایعی محرک جدید‌ند که قدرت تخریب کنندگی شان به مراتب بیشتر از متآفتامین‌ها است.)

پرویز افشار به «ایران» می‌گوید: بر اساس آخرین طرح ارزیابی سوء مصرف مواد مخدر در کشور هم اینک پر طرفدارترین ماده مخدر مصرفی بعد از تریاک، گل و ماری جوانا است. البته ما به مردم هشدار می‌دهیم که سلطه گران مواد مخدر، ال اس دی‌ها را بواسطه شکل و تنوع زیادشان به رنگ‌ها و اشکال مختلف عرضه می‌کنند. خانواده‌ها باید مراقب مصرف ال اس دی‌ها، ریتالین، زولپیدم، کپتاگون و برخی از قرص‌های آرامبخش از سوی فرزندان شان باشند.