همه تفاوت‌های کاروان‌های مجاز با کاروان‌های آزاد عتبات

خبرگزاری فارس: در سال‌های اخیر دفاتر گوناگون و کاروان‌های متعددی بدون داشتن مجوز‌های لازم اقدام به اعزام زائران به عتبات می‌کنند، در حالی که متولی اصلی اعزام زائران سازمان حج و زیارت است و بر اساس مصوبه شورای امنیت تنها این سازمان امکان اعزام زائران به عتبات را دارد. گسترش کاروان‌های غیرمجاز عتبات به ویژه در ایام مناسبتی که تعداد زائران حسینی بیش از سایر ایام است، آسیب‌های مختلفی از جمله جعل روادید و کلاهبرداری را به همراه داشته است و از آنجایی که سازمان حج و زیارت در قبال این کاروان‌ها هیچ‌گونه مسؤولیتی ندارد، افرادی که در دام کاروان‌های غیرمجاز می‌افتند با مشکلات بسیاری به منظور پیگیری امور مواجه خواهند شد. افراد سودجو به بهانه هزینه کمتر سفر به عتبات بسیاری از افراد را جذب می‌کنند، اما حین سفر زائران مجبورند با پرداخت هزینه‌های بالاتر سفری پرخطر را نیز تجربه کنند. پرداخت هزینه‌های گزاف درمان برای زائران کاروان‌های غیرمجاز/ درمان برای زائران حج و زیارت کاملا رایگان است حضور با کاروان‌های غیرمجاز بر خلاف تبلیغاتی که درباره هزینه کمتر سفر به عتبات می‌کنند، در صورت بروز مشکل بیش از هزینه کاروان‌های سازمان حج و زیارت تمام می‌شود و می‌تواند در زمینه سلامت و امنیت زائران مشکلاتی را برای زائران به بار بیاورد، چرا که تمامی زائرانی که با کاروان‌های آزاد یا همان غیرمجاز به عتبات سفر می‌کنند، به دلیل نداشتن قرارداد با مرکز پزشکی با مشکلاتی همراه می‌شوند؛ به طوری که مدیران دفاتر غیرمجاز با توجه به تجربه چندین سفر خود، زائران را به سمت مرکز پزشکی هدایت می‌کنند و در صورت داشتن هزینه، مبالغ باید توسط زائر پرداخت شود، در حالی که زائران اعزام شده از طریق سازمان حج و زیارت با توجه به قرارداد منعقد شده با مرکز پزشکی حج و زیارت و هلال احمر تحت پوشش خدمات درمانی هیأت پزشکی قرار دارند و برای خدمات درمانی ریالی نیز پرداخت نمی‌کنند. به گفته مرتضی آقایی مدیرکل عتبات سازمان حج و زیارت یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های اعزام‌های سازمان حج و زیارت با اعزام‌های دفاتر غیرمجاز عتبات داشتن بیمه سلامت و حتی بیمه فوت برای زائران حسینی است، در حالی که زائرانی که همراه با دفاتر غیرمجاز به عتبات اعزام می‌شوند، از این حق محروم هستند تا جایی که حتی برای درمان جزئی نیز باید هزینه‌های گزافی پرداخت کنند. اختصاص اتاق‌های کمتر به زائران کاروان‌های غیرمجاز عتبات یکی دیگر از تفاوت‌های کاروان‌های حج و زیارت با کاروان‌ها آزاد نحوه خدمات‌دهی در زمینه اسکان است؛ دفاتر زیارتی غیرمجاز به منظور افزایش سوددهی و کاهش هزینه‌ها معمولا از اتاق‌های ۳ و یا ۴ تخته و ۱۱ یا ۱۲ اتاق استفاده می‌کنند، درحالی که زائران اعزامی از طریق سازمان حج و زیارت در اتاق‌های ۲ و سه تخته اسکان داده می‌شوند و تعداد اتاق‌ها نیز ۱۷ یا ۱۸ باب است. همچنین در کاروان‌های سازمان حج و زیارت از نیرو‌های باتجربه و گزینش شده بر اساس ضوابط سازمان حج و زیارت استفاده می‌شود و در صورت قصور با آنان برخورد قانونی خواهد شد، اما در کاروان‌های غیرمجاز گاهی از مدیر و روحانی استفاده نمی‌کنند تا هزینه‌ها کاهش یابد یا اگر هم استفاده کنند، به دلیل عدم گزینش در خصوص صلاحیت فردی، اخلاقی و اجتماعی اطمینان حاصل نشده و مرجعی جهت برخورد قانونی با این افراد وجود ندارد. نبود امکانات در هتل کاروان‌های آزادبر عتبات یکی از زائران عتبات که همراه با کاروان‌های غیرمجاز به این سفر معنوی مشرف شده بود، با اشاره به عدم پیگیری مسؤولان کاروان‌ها و بی‌اهمیتی آن‌ها در قبال حضور به موقع افراد در هتل، می‌گوید: در سفر قبل که همراه با کاروان آزاد به عتبات مشرف شده بودم، مسؤول کاروان وقتی به کربلا رسیدیم حتی درباره عدم وجود امکانات در داخل هتل پاسخگوی زائران نبود، به طوری که در اتاق ما اسپیلت خراب بود و با وجود پیگیری متعدد و گرمای هوا، تا آخرین روز استقرار در هتل، نه تنها مدیر کاروان بلکه مدیر هتل نیز اقدامی برای درست کردن آن انجام نداد. علاوه بر این، اطلاع‌رسانی دقیقی درباره زمان حضور در هتل نمی‌شد و بسیاری از زائران به دلیل عدم آگاهی دیروقت به هتل می‌آمدند و پشت درب‌های بسته هتل می‌نشستند. همچنین تغذیه زائران در کاروان‌های آزاد نه تنها مطلوب بلکه از بهداشت لازم نیز برخوردار نیست؛ در حالی که وعده‌های غذایی کاروان‌های سازمان حج و زیارت با بهترین کیفیت در آشپزخانه‌های مرکزی طبخ می‌شود و در اختیار هتل‌ها قرار می‌گیرد. حسن جدیدی یکی از مدیران باسابقه هتل‌های حج و زیارت در عراق نیز با اشاره به برخی مشکلات کاروان‌های آزادبر عتبات، می‌گوید: متأسفانه مسؤولان کاروان‌های غیرمجاز گزینش نشده و برخی افراد که تنها به دلیل مسائل مالی و سودجویی، زائران را جذب می‌کنند، موجب بروز ناهنجاری‌هایی نیز در کربلا می‌شوند تا جایی که بر اساس گزارش‌ها، بسیاری از زائران از عدم رعایت نکات اخلاقی توسط مسؤولان این کاروان‌ها به کنسولگری ایران در کربلا شکایت کرده‌اند. بهداشت نامناسب غذا‌های عراق در مقابل استانداردسازی غذای هتل‌های ایرانی وی در ادامه به وضعیت نامناسب غذا در کربلا اشاره کرده و می‌افزاید: در سال‌های گذشته تغذیه در عراق به هیچ وجه از بهداشت لازم برخوردار نبود، به همین دلیل افراد پس از بازگشت از عراق دچار بیماری می‌شدند، اما در سال‌های اخیر با راه‌اندازی آشپزخانه مرکزی تمامی غذا‌های هتل‌های زیر نظر سازمان حج و زیارت از این آشپزخانه و با کیفیت و استاندارد‌های وزرات بهداشت تأمین می‌شود؛ اما متأسفانه کاروان‌هایی که به صورت آزاد یا غیرمجاز به عتبات سفر می‌کنند از این نعمت برخوردار نبوده و غذا‌های بی‌کیفت و گاهی بدون هیچ‌گونه بهداشتی برای آن‌ها سرو می‌شود که این امر نیز موجب بروز مشکلاتی شده است. مدیرکل عتبات سازمان حج و زیارت نیز درباره غذا‌های طبخ شده در هتل‌های کربلا می‌گوید: در هتل‌های زیر نظر سازمان حج و زیارت تمامی غذا‌ها در آشپزخانه مرکزی طبخ و بین هتل‌ها توزیع می‌شود، علاوه بر این ما برای استانداردسازی غذا با همکاری وزرات بهداشت اقداماتی انجام داده‌ایم تا مشکلی در غذا‌هایی که در اختیار زائران قرار می‌گیرد، ایجاد نشود. هزینه‌های اضافه که زائران کاروان‌های غیرمجاز عتبات پرداخت می‌کنند علاوه بر این، در سفر‌های زیارتی که از طریق دفاتر غیرمجاز صورت می‌گیرد، زائر هزینه غذای بین راهی خود را می‌بایست پرداخت کند، درحالی که اعزام زائران از طریق سازمان حج و زیارت و بیش از دو هزار دفاتر مجاز وابسته به این سازمان پس از پرداخت هزینه سفر به حساب تجمیع وجوه زائران عتبات، در طول سفر هیچ‌گونه وجهی پرداخت نمی‌کند. اعزام زائران با پرواز‌های هوایی به کشور عراق توسط دفاتر غیرمجاز و هزینه ورودیه فرودگاه شهر نجف اشرف از دیگر مبالغی است که زائران خودشان پرداخت می‌کنند، درصورتی که در اعزام هوایی از طریق سازمان حج و زیارت و پس از ورود به فرودگاه نجف اشرف از زائران هیچ‌گونه وجهی دریافت نمی‌شود. امید است با نظارت بیشتر سازمان حج و زیارت بر کاروان‌های غیرمجاز و پیگیری‌های مراجع قضایی و انتظامی، جلوی کاروان‌های آزادبر گرفته شده و مردم نیز با اعتماد بیشتر به سازمان حج و زیارت تنها از طریق این سازمان اقدام به ثبت‌نام و سفر به عتبات کنند.