چه زمانی کفاره بر روزه‌دار واجب می‌شود؟

خبرگزاری تسنیم: یکی از سؤالات رایج مکلفین درباره روزه ماه مبارک رمضان آن است که کفاره چه زمانی بر روزه‌دار واجب می‌شود؟

ماه مبارک رمضان به‌ عنوان برترین ماه سال از جهت عظمت، شرافت و معنویت شناخته می‌شود که مؤمنان در پرتو اعمال عبادی این ماه و با عمل به تقوا می‌توانند از ثمرات معنوی آن بهره ببرند. از مهم‌ترین اعمال عبادی این ماه مبارک، روزه‌داری است. در این عمل مستحبی که در این ماه شریف جزو اعمال واجب محسوب می‌شود، مسلمانان از اول وقت نماز صبح تا نماز مغرب باید از خوردن و آشامیدن و مبطلات روزه خودداری کنند. در واقع بر اساس احکام شرعی «نزدیک اذان صبح از طرف مشرق، سفیده‌اى رو به بالا حرکت مى‌کند که آن را فجر اول گویند. موقعى که آن سفیده پهن شد، فجر دوم، و اولِ وقت نماز صبح است. و نیز دقیقاً از همان زمان باید امساک از مبطلات روزه داشت. همچنین مغرب شرعی، وقتى است که سرخى طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا مى‌شود، از بین برودکه این، اول وقت نماز مغرب و پایان زمان امساک برای روزه است». از این رو توجه به احکام شرعی ماه مبارک رمضان از ضروریات روزه‌داران محسوب می‌شود.

در ادامه به احکام مربوط به کفاره روزه بر اساس فتاوای رهبر معظم انقلاب پرداخته می‌شود.

کفاره‌ی افطار عمدی روزه‌ی ماه مبارک رمضان

وجوب کفاره و موارد آن الف) هرگاه در ماه مبارک رمضان کارهایی که روزه را باطل می‌کند را از روی عمد و اختیار و بدون عذر شرعی انجام دهد، علاوه بر این که روزه‌ی او باطل می‌شود و قضا دارد، کفاره نیز بر او واجب است اعم از این که هنگام انجام مفطر، عالم به وجوب کفاره باشد یا نه.

توجه: * اگر فردی به خاطر عذری احتمال دهد که روزه‌ ماه مبارک رمضان بر او واجب نیست و به همین دلیل روزه نگیرد ولی بعداً معلوم شود که روزه بر او واجب بوده، علاوه بر قضا، کفاره هم بر او واجب است. (صرف احتمال عدم وجوب روزه‌ی ماه مبارک رمضان برای افطار کافی نیست). بلی اگر افطار به علت ترس از ضرر باشد و ترس هم منشأ عقلایی داشته باشد کفاره ندارد، ولی قضا بر او واجب است. * اگر به سبب بی اطلاعی از حکم شرعی، کاری را انجام دهد که روزه را باطل می‌کند،‌مثل این که نمی‌دانست سر زیر آب کردن روزه را باطل می‌کند و سر زیر آب کرد، روزه‌اش باطل است و باید آن را قضا کند، ولی کفاره بر او واجب نیست. * اگر به جهتی باطل کردن روزه برای او جایز یا واجب شود، مانند این که او را مجبور کنند کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، یا برای نجات جان غریق خود را در آب بیندازد، در این صورت، کفاره بر او واجب نیست، ولی باید قضای آن روز را به جا آورد.

ب) اگر چیزی از اندرون روزه‌دار به دهان او برگردد، نباید آن را دوباره فرو برد، و اگر عمداً فرو ببرد قضا و کفاره بر او واجب است. ج) اگر روزه‌دار به گفته‌ کسی که می‌گوید مغرب شده و اعتماد به گفته‌ او نیست، افطار کند و سپس بفهمد که مغرب نبوده، قضا و کفاره بر او واجب می‌شود. د) هرگاه روزه‌دار در ماه رمضان با همسر خود که روزه‌دار است جماع کند و زن نیز به آن راضی باشد بر هر یک از آنان حکم افطار عمدی جاری است و علاوه بر قضا، کفاره هم بر هر دو واجب است.