شهریه‌های نجومی؛ مدارس آپشن‌دار
این باور که مدارس در کیفیت آموزشی در یک کلاس کاری قرار ندارند یا اختلاف فاحشی در نوع آموزش دارند باعث افزاش بی‌عدالتی آموزشی می‌شود و با شرایط موجود فرصت رشد برای همه در دسترس نخواهد بود. خیلی از استعداد‌های دانش‌آموزی ممکن است به واسطه همین اتفاق از بین بروند.
روزنامه صبح نو: هر سال زمان ثبت‌نام مدارس که می‌رسد نام چندین مدرسه مختلف به ذهن خانواده‌ها می‌رسد. در این بین نام مدارس دولتی و غیردولتی برای مردم آشناتر از دیگر مدارس است. مردم کمتر به نام مدارس هیأت امنایی، ایثارگران و آموزش از راه دور آشنا و ... هستند. شاید بد نباشد مردم بدانند که ۲۳ نوع مدرسه با نام‌های مختلف ازجمله مدرسه تیزهوشان، ایثارگران، شاهد، هیأت‌امنایی، نمونه‌مردمی، عشایری، شبانه‌روزی، خارج از کشور، مدارس وابسته به دستگاه‌های مختلف و ... در کشور فعالیت می‌کنند.
طی دهه‌های گذشته برخی مباحث مطرح شده درباره ضعیف بودن مدارس دولتی و همچنین تنوع بیش از حد و اندازه مدرسه و بی‌عدالتی آموزشی در کشور باعث شده که خانواده‌ها در انتخاب‌های خود دچار سردرگمی شوند و به نوعی به دنبال مدرسه‌های بهتری برای تحصیل فرزندان خود باشند.
تنوع مدرسه یکی از مؤلفه‌های کنونی نظام آموزش و پرورش ایران است. این موضوع با عنوان کلی تنوع مدارس به یکی از پرتکرارترین موضوعات طی سالهای گذشته بدل شده است. در شرایط فعلی، گسترش ارتباطات به گونه‌ای است که مدرسه تنها یکی از عوامل متعدد ارتباطی است. هر چند که تنوع در محیط‌های آموزشی می‌تواند به مشکلاتی در زندگی اجتماعی فرد منجر شود، اما باید مضرات این تنوع در مقایسه با مزایا سنجیده شود تا بتوان به نسخه‌ای عملی دست یافت.
اختلافات طبقاتی، درس اول اختلاف محدوده جغرافیایی در شهر‌های بزرگ عملاً به معنای اختلاف در طبقات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است و این امر به این معناست که مجدداً به‌صورتی غیرآشکار جدا بودن دانش‌آموزان از هم را کاملاً به رسمیت شناخته‌ایم. بدون تردید تحصیل در محیط‌های متنوع می‌تواند به مشکلاتی در زندگی اجتماعی منجر شود. آقای احمدی لاشکی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با اشاره به مشکل تنوع مدارس در کشور می‌گوید: ۲۳ نوع مدرسه در ایران داریم که می‌توان به مدارس نمونه‌مردمی، شاهد و ... اشاره کرد. این در حالی است که در هیچ کجای دنیا این‌گونه نیست.
هدف گمشده او با بیان اینکه مدارس غیردولتی پشتوانه‌ای برای دولت است، ادامه می‌دهد: حدود سال ۶۷ دولت از ایجاد مدارس غیردولتی استقبال کرد، زیرا ۱۸ میلیون دانش‌آموز در کشور وجود داشتند و کشور درگیر جنگ بود و این مدارس می‌توانست کمک کند، اما امروز به آن عددی که می‌خواستیم برسیم نرسیدیم و نظارت هم کافی نبوده است و امروز تخلفات در مدارس غیردولتی رشد قابل توجهی یافته است. دوره تحصیلی، سطح آموزش و پرورش، برنامه‌های سال تحصیلی، فعالیت‌های فوق برنامه، فضای فیزیکی مدرسه و نرخ تورم رسمی کشور ازجمله آیتم‌هایی است که در الگوی شهریه تأثیر دارد. باید ۲۳ تا ۲۵ درصد دانش‌آموزان را به مدرسه غیردولتی ببریم، اما امروز فکر نکنم به ۱۱ درصد رسیده باشد و باید اعتمادسازی صورت بگیرد شاید انواع مدارس یا فشار مالی علت آن بوده است. عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه مراجعه‌ای داشتم که اولیاء دانش‌آموز عنوان می‌کرد برای تحصیل فرزندش در پایه دوازدهم رشته علوم انسانی باید ۲۲ میلیون تومان پرداخت کند، می‌افزاید: آموزش و پرورش سامانه شهریه دیده است، اما باید سامانه ثبت شکایات و تخلفات و نیز طراحی و راه‌اندازی کند و اعلام کند چه اندازه برخورد و از اختیار توبیخ کتبی تا لغو مجوز دائمی چند مورد اجرا شده است؟
سند تحول به کجا رسید؟ او با اشاره به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می‌گوید: برابر سند تحول باید فرزندی را پرورش دهیم که تراز جمهوری اسلامی باشد آیا شهریه با این ملاک همخوانی دارد؟ برگرداندن شهریه کافی نیست و باید با مدارس متخلف برخورد شود اگر ما این کار‌ها را به خوبی در کشور انجام می‌دادیم اکنون «سه هزار میلیارد، هزار میلیارد» از کشور خارج نمی‌شد باید با کسی که تخلف کرده برخورد شود.
آقای لاشکی با گلایه از اینکه خیلی از مدیران مدارس غیردولتی در بخش شهریه. آتش به اختیار هستند، تأکید می‌کند: به جز شهریه، هزینه‌های دیگری مانند اردو از دانش‌آموزان گرفته می‌شود، برخی مدیران خودسرانه در مدارس غیردولتی فعالیت می‌کنند و فقط برگرداندن شهریه کفایت نمی‌کند.
فقر دامن‌گیر می‌شود آقای ایرج حیدری، کارشناس آموزشی درباره تبعات تنوع مدارس به روزنامه «صبح نو» می‌گوید: «با توجه به تنوع و وضعیت مدارس باید بر این باور بود که شاید در کنار تعطیلی انواعی از مدارس موجود، برخی گونه‌های مدارس موجود به حاشیه رانده، برخی دیگر نیز ترویج شده و به صحنه فراخوانده و حتی به فراخور، انواع جدیدی از مدارس نیز خلق شوند، موضوع مهم این است که در کنار همه این موارد عدالت آموزشی برقرار شود، ولی با افزایش هزینه‌های تحصیلی خیلی از خانواده با از دست دادن قدرت تأمین هزینه‌های تحصیلی به ناچار از فرستادن فرزندانشان به مدرسه جلوگیری خواهند کرد.» او ادامه می‌دهد: «وضعیتی که نابسامانی‌های موجود در کشور و به‌ویژه نظام آموزشی بیمار رقم زده در سالهای نه چندان دور به طرز نگران‌کننده‌ای می‌توان به رشد بی‌سوادی یا کم‌سوادی دامن بزند. در حال حاضر هم خیلی از مدارس در شهر‌های جنوبی کشور، حاشیه شهر‌ها و بسیاری از روستا‌ها از حلب و چادر‌های کهنه یا زیر سقف آسمان تشکیل می‌شوند که همین موضوع می‌تواند به خوبی فقر گسترده را نشان دهد.» این کارشناس آموزشی معتقد است: «تبدیل آموزش و پرورش از یک نهاد علمی و آموزشی به بنگاه اقتصادی و بهتر دانشگاه آزادی دیگر، نتایج اسفباری برای خانواده‌های نیازمند خواهد داشت و مسلماً با روند کنونی و افزایش تنوع مدارس هم در نام و نشان و هم در کیفیت آموزشی اختلاف آموزشی و طبقاتی را افزایش داده و نمی‌تواند اهداف آموزشی را به خوبی دنبال کند.» این باور که مدارس در کیفیت آموزشی در یک کلاس کاری قرار ندارند یا اختلاف فاحشی در نوع آموزش دارند باعث افزاش بی‌عدالتی آموزشی می‌شود و با شرایط موجود فرصت رشد برای همه در دسترس نخواهد بود. خیلی از استعداد‌های دانش‌آموزی ممکن است به واسطه همین اتفاق از بین بروند.
دیدگاه تان را بنویسید