معتکفین چه آدابی را باید رعایت کنند؟

خبرگزاری تسنیم: مجموعه آدابی که معتکفین باید در ایام البیض به آن ملزم باشند، در آستانۀ فرا رسیدن ایام اعتکاف رجبیه منتشر می‌شود.

شنبه ۱۱ فروردین و ۱۳ رجب المرجّب مصادف با سالروز ولادت با سعادت حضرت علی (ع) و آغاز ایام البیض است. سنّت اعتکاف یکی از سازنده‌ترین برنامه‌های معنوی در اسلام به شمار می‌رود. اهتمام فراوان مؤمنان به تبعیت از سیرۀ رسول خدا (ص) در این زمینه، نشان از جایگاه ویژۀ این برنامۀ عبادی در تعالی و تکامل انسان‌هاست. به همین مناسبت به برخی از بیانات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) دربارۀ آداب اعتکاف در مساجد اشاره می‌شود: امیر‏المؤمنین (ع): «یَلْزَمُ‏ الْمُعْتَکِفُ‏ الْمَسْجِدَ وَ یَلْزَمُ ذِکْرَ اللَّهِ وَ تِلَاوَةَ الْقُرْآنِ وَ الصَّلَاةَ وَ لَا یَتَحَدَّثُ بِأَحَادِیثِ الدُّنْیَا وَ لَا یُنْشِدُ الشِّعْرَ وَ لَا یَبِیعُ وَ لَا یَشْتَرِی وَ لَا یَحْضُرُ جِنَازَةً وَ لَا یَعُودُ مَرِیضاً وَ لَا یَدْخُلُ بَیْتاً وَ لَا یَخْلُو مَعَ امْرَأَةٍ وَ لَا یَتَکَلَّمُ بِرَفَثٍ وَ لَا یُمَارِی أَحَداً وَ مَا کَفَّ عَنِ الْکَلَامِ مَعَ النَّاسِ فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ»؛ ترجمه: بر معتکف لازم است در مسجد اعتکاف ببندد، و همواره به یاد خدا باشد، و تلاوت قرآن کند، و نماز بجاى آورد، و در مورد امور دنیا سخن نگوید، و شعر نخواند، و خرید و فروش ننماید، و در تشییع جنازه اى حاضر نشود، و از بیمارى عیادت نکند، و از مسجد خارج نشود، و داخل خانه‌اى نگردد، و با غیر همجنس خلوت نکند، و در مورد مسائل جنسى سخن نگوید، و با کسى مراء و جدال نکند؛ و هر چقدر از سخن گفتن با مردم اجتناب ورزد براى او بهتر است (بحارالأنواز، ج. ۹۳، ص. ۱۳۰). امام صادق (ع): «الْمُعْتَکِفُ لَا یَشَمُّ الطِّیبَ‏ وَ لَا یَتَلَذَّذُ بِالرَّیْحَانِ وَ لَا یُمَارِی وَ لَا یَشْتَرِی وَ لَا یَبِیع‏»؛ ترجمه: کسى که معتکف شد، حق‏ ندارد بوى خوش ببوید. حق ندارد از چهره گل و ریحان کامیاب شود. حق ندارد مشاجره کند و بگو مگو راه بیندازد. حق ندارد وارد معامله شود: بخرد و بفروشد (کافى، ج. ۴، ص. ۱۷۸). امام صادق (ع): «.. یَا أَبَا ذَرٍّ کُلُ‏ جُلُوسٍ‏ فِی‏ الْمَسْجِدِ لَغْوٌ إِلَّا ثلاث‏ [ثَلَاثَةً]قِرَاءَةُ مُصَلٍّ أَوْ ذِکْرُ اللَّهِ‏ أَوْ سَائِلٌ عَنْ عِلْمٍ»؛ ترجمه: هرگونه نشست و توقّفى در مسجد لغو و بیهوده است، مگر اینکه اشتغال به قرائت قرآن داشته باشد، یا مشغول ذکر و یاد خدا باشد، و یا به مسائل علمى بپردازد (مکارم الأخلاق، ص. ۴۶۸). امام صادق (ع): «.. لَا یَنْبَغِی‏ لِلْمُعْتَکِفِ‏ أَنْ یَخْرُجَ مِنَ الْمَسْجِدِ إِلَّا لِحَاجَةٍ لَا بُدَّ مِنْهَا ثُمَّ لَا یَجْلِسْ حَتَّى یَرْجِعَ وَ الْمَرْأَةُ مِثْلُ ذَلِکَ»؛ ترجمه: روا نیست که معتکف از مسجد بیرون برود، جز برای حاجتی که ناگزیر از رفع آن است و (اگر رفت) نمی‏‌نشیند تا بازگردد (کافی، ج. ۴، ص. ۱۷۶).