زلزله‌های اخیر در کشور طبیعی است

خبرگزاری میزان: محمود فاطمی عقدا در خصوص زمین لرزه‌های اخیر در استان‌های مختلف گفت: کرمانشاه بزرگترین زلزله اخیر در کشور ما بوده است و ادامه لرزش‌های متعدد تا ۵ ریشتر در این استان کاملا طبیعی محسوب می‌شود، بنابر این هیچ گونه جای نگرانی نسبت به وقوع مجدد زلزله‌ای با وسعت بالا در این منطقه وجود ندارد.

وی افزود: طی چند روز گذشته شاهد لرزش‌هایی در استان‌های بوشهر، یزد، هرمزگان و ... بوده ایم که وسعت ۵ ریشتری این زمین لرزه‌ها نیز نگران کننده نیست.

زمین شناس و استاد دانشگاه خوارزمی در خصوص اخبار مربوط به فعالیت آتشفشان دماوند خاطر نشان کرد: لرزه‌های اخیر در کشور به هیچ عنوان ارتباطی به فعالیت کوه آتشفشان دماوند ندارد. این درحالی است که در برخی از مواقع شاهد خارج شدن بخار آب یا دود‌هایی از دهانه کوه دماوند هستیم، اما نمی‌توان بر اساس علم زمین شناسی لرزه‌های اخیر را عاملی برای فعال کردن آتشفشان‌ها تلقی کنیم.

وی در ادامه عنوان کرد: فعالیت کوه‌های آتشفشانی ناشی از لغزش سنگ‌های سخت و کوچک در دامنه‌های زمین است. بنابر این تغییر دمای آب چشمه‌ها، گرم شدن زمین، لرزه‌های پشت سر هم با وسعت‌های کم و زیاد در محدوده‌های کوه‌های آتشفشانی از جمله نشانه‌های فعال شدن آتشفشان است.

فاطمی عقدا درباره لرزه خیزی کشور و احتمال وقوع زلزله‌ای شدید در استان تهران گفت: پتانسیل لرزه خیزی پایتخت بسیار بالا است؛ درحالی که فلات ایران بر اساس اطلاعات زمین شناسی جزو کشور‌های لرزه خیز است، حرکت پوسته‌های زمین در سمت جنوب شرقی این منطقه هر از چند گاهی می‌تواند منجر به زمین لرزه شود. بنابر این بر اساس آمار‌های موجود در علم زمین شناسی زمین لرزه‌هایی با وسعت بالا، هر ده سال یکبار در کشور اتفاق می‌افتد. بر این اساس در صورت وقوع زلزله در تهران وسعت لرزش‌ها تنها در حد ۷ الی ۷.۵ ریشتر خواهد بود و وسعتی بالاتر از این را برای زمین لرزه‌های احتمالی تهران پیش بینی نمی‌کنیم.

زمین شناس و استاد دانشگاه خوارزمی افزود: بعد از وقوع هر زمین لرزه مدت زمان بازگشت تعادل پوسته‌های زمین به حالت طبیعی نامشخص است. بنابر این بعد از وقوع هر زلزله لرزش‌های کوچک کاملا طبیعی محسوب می‌شود.

استاد دانشگاه خوارزمی در خصوص احتمال وقوع زلزله در تهران خاطر نشان کرد: احتمال وقوع زلزله در تهران وجود دارد، اما این به معنای نگران کردن مردم نیست، چرا که با پیشرفت‌های علمی در زمین شناسی و دانش و فناوری‌های موجود می‌توانیم به راحتی شرایط بحرانی را کاهش دهیم. این درحالی است که سابقه ساخت و ساز و نوسازی‌های اخیر بر اساس آیین نامه‌های زلزله احتمال آسیب پذیری شهر را کاهش داده و تنها باید نسبت به بازسازی ساختمان‌ها و بافت‌های فرسوده کشور بالاخص پایتخت اقدام شود. چرا که این امر منجر به ارتقا و ایمنی سازی در ساختمان‌های شهر می‌شود.

وی در ادامه عنوان کرد: درحال حاضر خطر خاصی تهران را تهدید نمی‌کند، اما این بدان معنا نیست که مسئولین به فکر مدیریت بحران نباشند. بر این اساس مسئولین باید راهکار‌های آسیب پذیری شهری را ارائه و آمادگی لازم برای کاهش اثرات قبل و بعد از وقوع زلزله را داشته باشند.

فاطمی عقدا با تأکید بر توجه به دستورالعمل‌ها و نظارت در ساخت و ساز‌های شهری و روستایی گفت: زلزله احتمالی تهران در علم مهندسی زلزله به عنوان زلزله مبنای طرح تعریف می‌شود که در این دستاورد‌های علمی پیش بینی شده است که لرزش ۷ الی ۷.۵ ریشتری در تهران با رعایت دستورالعمل ساخت و ساز‌های شهری آسیب پذیری زیادی نخواهد داشت چرا که از سال ۷۰ به بعد آیین نامه استاندارد زلزله در کشور اجباری شده و سنجش استحکام ساختمان‌ها به طور مداوم انجام می‌شود.

زمین شناس و استاد دانشگاه خوارزمی اذعان داشت: بر اساس تجربیات زلزله‌های گذشته مشکل اصلی در خسارات وارده به شهر‌ها دیوار‌های جانبی و بارور ساختمان‌ها است؛ چرا که در زمان وقوع لرزش در پوسته‌های زمین قابلیت حرکت دیوار‌ها بر اساس تکان‌های پوسته‌ای وجود ندارد و این امر منجر به ریزش دیوار‌ها می‌شود. علاوه بر این فرهنگ دکوراسیون و چیدمان خانه‌ها از دیگر عوامل افزایش آسیب پذیری شهر‌ها و ساختمان‌ها محسوب می‌شود چرا که جایگاه نامناسب وسایلی، چون یخچال، کمد و چیدمان ساختمان‌ها به نحوی است که خطر سقوط و ریزش وسایل سنگین و آسیب جانی به افراد را دو چندان می‌کند.

وی در ادامه گفت: رسیدگی به بافت‌های فرسوده، ساختمان‌های قدیمی و دیوار‌های بارور شهر می‌تواند سطح آسیب پذیری را کاهش داده و از ساختمان سازی‌های غیر اصولی جلوگیری کند.

زمین شناس و استاد دانشگاه خوارزمی در خصوص افزایش سطح خسارات وارده به مناطق زلزله خیز وتوجه به زمین‌های بهره برداری شده در این مناطق گفت: در مواقع وقوع زلزله موضوع زمین ساختمانی از جمله زمین‌های گود، پست و مجاور تپه‌ها به یک بحران تبدیل شده است. این درحالی است که در طی ۵۰ سال گذشته گودی‌ها و پستی و بلندی‌های بسیاری از زمین‌ها به طور غیر طبیعی پر شده و مورد بهره برداری برای ساخت و ساز قرار گرفته اند. این درحالی است که زمین‌های بکر و سطوح صاف برای ساختمان سازی مناسب بوده و اینگونه چاله پرکنی‌ها سطح آسیب پذیری زمین را افزایش می‌دهد که متاسفانه حجم وسیعی از این زمین‌ها در پایتخت بوده ومورد بهره برداری قرار گرفته است.