کوتاهی سازمان هواشناسی از اعلام منطقه خطر دناکوه به خلبان

خبرگزاری تسنیم: پس از سقوط هواپیمای ATR۷۲ شرکت هواپیمایی "آسمان" در منطقه دناکوه سمیرم در روز ۲۹ بهمن در قالب گزارشی با عنوان آیا عدم ارسال گزارش "سیگمت" هواشناسی به خلبان باعث سقوط هواپیمای ATR شد + مستنداتبه بررسی دلایل اصلی و البته پنهان این سقوط فاجعه‌بار و نقش سازمان هواشناسی در آن پرداختیم. در این مطلب عنوان شد که اگر "گزارش سیگمت" از سوی "مرکز پیش‌بینی سازمان هواشناسی" درباره پیش‌بینی "پدیده مخرّب جوّی رعد و برق" در منطقه پروازی سقوط این هواپیمای مخابره می‌شده، خلبان می‌توانست مطلع شود که نباید قبل از آسمان یاسوج ارتفاع کم کند! اما در ادامه چند نفر از کارشناسان پیشکسوت هواشناسی کشورمان به بررسی دقیق‌تر نقش پیش‌بینی هواشناسی و غصور‌های صورت گرفته در سقوط تلخ هواپیمای ATR۷۲ پرداخته‌اند که این دلایل را می‌خوانیم: در سازمان هواپیمایی غیر نظامی بین‌المللی (ICAO) قوانین و مقررات لازم‌الاجرا در هر حوزه­‌ای در یکسری ضمائم (Annex) در زمینه­‌های عملیات پرواز مرتبط با خلبان، مراقبت پرواز، عملیات امداد و نجات، هواشناسی و ... آمده است. در این رابطه Annex۳ مربوط به مقرارت هواشناسی برای عملیات پرواز است؛ منطبق با این استاندارد‌های ICAO، سازمان هواشناسی جهانی (WMO) نیز مقررات و آیین‌نامه­‌های لازم‌الاجرای مرتبط با هواشناسی را در مستنداتی به نام Technical Document (TD) با جزئیات بیشتر تهیه و جهت اجرا در اختیار مراکز هواشناسی ملی قرار داده است. اطلاعات مرتبط با صدور اعلام خطر و هشدار برای پرواز‌های بالای ۱۵ هزار پا شامل SIGMET (Significant Meteorological Information)، هم در Annex۳ و هم در TD۴۹ آمده است که بر اساس آن سازمان هواشناسی موظف است آن‌ها را به دقت اجرا کند که البته تا‌کنون هم اجرا شده، اما در جریان سقوط اخیر هواپیمای ATR۷۲ با توجه به شرایط ایجاد شده­ جوی که شامل تولید ابر CB (ابر مخاطره‌آمیز برای پرواز)، توفان تندری (رعد و برق یا TS) و بارش مخرب برای پرواز مانند باران یخ (Freezing Rain) است، هواشناسی جمهوری اسلامی ایران موظف بوده این اطلاعات را فقط در قالب گزارش خطر SIGMET اعلام کند و به پرسنل خطوط پروازی ارائه کند که متاسفانه در ساعت رخداد سانحه این اعلام خطر آماده نشد و برای ایرلاین ارسال نشده است! با توجه به اینکه Significant Chart صادر شده از Bracknell انگلستان (که در تمامی شرایط جوی پرواز‌ها به طور معمول صادر می‌شود) پدید‌های یخ‌زدگی و اغتشاش Icing و Turbulence را در لایه پروازی ۱۰ تا ۴۵ هزار پا، پیش‌بینی کرده بود، سازمان هواشناسی کشور هم موظف بود احتمال خطر بسیار زیاد را به‌صورت هشدار Local فقط در قالب SIGMET به خلبان ارائه کند در حالیکه متاسفانه به اشتباه به صورت AirMET که فقط برای پرواز‌های تا ۱۰ هزار پا معتبر بوده، صادر کرده است. با توجه به ارتفاع پرواز هواپیمای ATR۷۲ و ارتفاع کوه­های منطقه ضرورت صدور گزارش SIGMET برای خلبان در زمان حادثه که شرایط جوی مساعدی وجود نداشته، الزامی بوده و عدم ارائه گزارش به خلبان تحت عنوان SIGMET به منزله عدم وجود شرایط بسیارخطرناک جوی تلقی شده لذا خلبان براساس ضوابط معمول اقدام به کم کردن ارتفاع جهت Landing (فرود) در فرودگاه یاسوج کرده و متاسفانه به دلیل این قصور خارج از اراده خلبان و کابین پرواز، هواپیما به سمت پایین کشیده شده و به قله کوه برخورد کرده است.