چطور دو کشتی با یکدیگر تصادف می‌کنند؟!

سرویس اجتماعی فردا: برخورد دو کشتی تجاری ایران و چین با یکدیگر باعث شده یکی از تلخ‌ترین حادثه‌های دریایی ایران که به جانباختن بیش از ۳۰ ایرانی در دریا انجامیده، برای افکار عمومی سوال‌های بسیاری به وجود بیاورد. سوال‌هایی که اصلی‌ترین بخشش با این پرسش آغاز می‌شود که چطور امکان دارد در عصر فناوری، دو کشتی غول‌پیکر به این شکل با یکدیگر برخورد کنند؟ ادامه این گزارش را به نقل از خبرگزاری ایسنا می خوانید: با وجود آنکه کنترل کشتی‌های بزرگ تجاری یکی از دشوارترین فرآیند‌هایی است که برای انجام آن نیاز به حضور چند نیروی متخصص در هر شناور وجود دارد، اما دانش بالای متخصصان ایرانی و تجربه طولانی کشور در عرصه‌های دریایی باعث شده کشتی‌های ایران بسیاری از سفر‌های دور و دراز خود را بدون هیچ مشکل ایمنی و امنیتی پشت سر بگذارند. از این رو این حادثه تلخ اخیر سوالی جدی را به وجود آمده که چطور امکان برخورد دو کشتی به این شکل با یکدیگر وجود دارد، سوالی که ایسنا تلاش کرده در گفت‌وگو با سعید ایزدیان، معاون سابق سازمان بنادر و دریانوردی و کاپیتان احمد اسدی، ناخدای باسابقه شناور‌های غول‌پیکر ایرانی بررسی کند.

کشتی‌های غول‌پیکر ترمز ندارند کاپیتان اسدی در ابتدای صحبت‌های خود به نحوه کنترل کشتی‌های بزرگ در آب‌های آزاد پرداخت و امکان توقف آن‌ها در مسافت‌های مختلف را بررسی کرد. وی با بیان اینکه کشتی‌های غول‌پیکر چیزی به نام ترمز مانند آنچه در دیگر وسایل حمل و نقل بزرگ وجود دارد، ندارند توضیح داد: کشتی یک جسم بسیار بزرگ با سرعت حرکت نسبتا پایین دارد، اما در عمل انرژی که در دریا به وجود می‌آورد، بسیار بالاست و از این رو کنترل آن کاری بسیار دشوار و تخصصی است. کشتی ایرانی با حجم بالای ظرفیتی که داشت، جزو شناور‌های بسیار بزرگ به حساب می‌آید که از نظر نام‌گذاری با توجه به امکان عبور از کانال سوئز به نفتکش سوئزمکس مشهود است. این کارشناس دریایی با اشاره به اینکه کاپیتان به محض تصمیم‌گیری برای متوقف کردن کشتی نیاز به چهار تا پنج مایل ـ یعنی نزدیک به هشت کیلومتر ـ. طی مسافت دارد تا شناور از حرکت بایستد، تصریح کرد: در این شرایط نمی‌توان انتظار داشت که لنگر کشتی کمک‌حال ناخدا باشد. زیرا استفاده از آن تنها در شرایط نزدیک به ساحل یا با سرعت پایین امکان‌پذیر است و نمی‌توان تصور کرد که در شرایط حادثه اخیر با توجه به اینکه احتمالا عمق دریا در آن محدوده نزدیک به ۱۰۰ متر بوده است، لنگر بتواند کارایی خاصی داشته باشد. درامی تلخ، به آهستگی اسدی به تصور جهانی از حادثه‌های دریایی پرداخت و گفت: آنچه که در سطح جهان در این رابطه مشهود است، حادثه دریایی را یک درام غم‌انگیز که به آهستگی اتفاق می‌افتد، می‌داند، زیرا برای ناخدا از چند دقیقه قبل از وقوع حادثه مشخص می‌شود که برخورد با کشتی مقابل اجتناب‌ناپذیر است، اما دیگر شرایط و زمان کافی برای اجتناب از آن وجود ندارد. به گفته وی برای جلوگیری از حادثه‌های این‌چنینی ناخدای کشتی باید خیلی زودتر از شرایط مطلع شده و قبل از عبور از نقطه ممنوعه از حادثه جلوگیری کند. در غیر این صورت تنها کاری که از دست آن‌ها برمی‌آید، تلاش برای کاهش شدت حادثه است که با توجه به بار خطرناکی که کشتی ایرانی حامل آن بود، عملا این موضوع نیز چندان موضوعیت ندارد. این کاپیتان ایرانی با بیان اینکه احتمال ناخدای کشتی نزدیک به ۱۵ دقیقه قبل از حادثه متوجه این برخورد شده است، اظهار کرد: تمام کشتی‌های غول‌پیکر به یک سیستم رادار مجهز هستند که با توجه به تنظیمات آن‌ها می‌توان انتظار داشت نزدیکی کشتی‌ها را از ۳۰ مایلی تا نیم مایلی رصد کرد. بسته به اینکه تنظیمات کشتی در آن زمان چگونه بوده، نزدیک شدن کشتی دیگر با سیستم آلارم همراه می‌شود و اخطار‌های لازم صادر می‌گردد، اما احتمالا در زمان حادثه ناخدای ایرانی پشت سکان نبوده و یک خطای انسانی از سوی افسران کشتی باعث به وجود آمدن این اتفاق تلخ شده است. اسدی اضافه کرد: این خطای انسانی تنها مربوط به کشتی ایرانی نمی‌شود و قطعا طرف چینی نیز نتوانسته در زمان لازم اخطار‌ها را صادر کرده و از این برخورد جلوگیری کند، اما با توجه به اینکه کشتی چینی حامل کالای غیرخطرناک بوده، پس از تصادف امکان خارج سازی آن‌ها وجود داشته، اما در کشتی ایرانی با توجه به وقوع چند انفجار این امکان به وجود نیامده است.