چه زمانی «قتل» غیر عمد محسوب می‌شود؟

سرویس اجتماعی فردا: قتل به دو دسته عمد و غیر عمد تقسیم ­بندی می‌شود. تفاوت اساسی این دو دسته قتل در هدف و نیت عامل یا عاملان آن است.

در قتل عمد، قاتل با هدف قبلی قصد کشتن مقتول را دارد اما قتل غیر عمد کشتن انسان بدون قصد و اراده و ناشی از عدم مهارت، بی‌احتیاطی، عدم دقت، غفلت و عدم رعایت مقررات است و تفاوت بعدی آنها در عنصر معنوی است چراکه در عنصر مادی یکسان هستند.

طبق ماده 204 قانون مجازات اسلامی، قتل نفس‌بر 3 نوع است: عمد، شبه عمد و خطای محض.

قتل عمد وقتی محقق می­‌شود که فردی با انجام کاری قصد کشتن شخصی را داشته باشد و یا کاری که انجام داده نوعاً کشنده باشد و یا هرچند کارش نوعاً کشنده هم نبوده ولی نسبت به‌طرف براثر بیماری و یا پیری و یا ناتوانی یا کودکی و امثال آنها نوعاً کشنده باشد و قاتل نیز به آن آگاه باشد.

پس قتل عمد قتلی است که عملی که در مورد مقتول انجام می­‌یابد ، آگاهانه بوده و مقصود از آن کشتن وی باشد.

بر اساس اعلام ستاد دیه تهران، در قتل شبه عمد فعل مرتکب نوعاً کشنده نیست و قصد سلب حیات هم ندارد.

اما در قتل خطای محض، مرتکب نه دارای قصد آن کار روی جسم مقتول است و نه قصد سلب حیات دارد اما مبادرت به انجام کاری یا قصد روی شیئی یا شخصی یا موجود موردنظر خود می‌­کند که اتفاقاً منجر به قتل وی می­­ شود.

در خطای محض شخص مقتول اصلاً موردنظر قاتل نیست یعنی قاتل نه می­ خواهد مقتول را بکشد و نه درصدد انجام عملی در مورد مقتول بوده است، در واقع مقتول را هدف می‌گیرد و در نتیجه به قتل می‌رساند.

مانند آنکه شخصی به‌قصد شکار حیوانی به‌سوی آن اقدام به شلیک گلوله می­ کند اما گلوله به انسانی برخورد می­ کند و سبب مرگ او می‌شود، در اینجا مرتکب قصد تیراندازی دارد و آن را با اختیار و اراده انجام می­ دهد اما قصد اصابت گلوله به مقتول را ندارد و مرگ او را نیز نمی­ خواهد.