کاری فراتر از وظایف‌ نمی‌خواهیم، مسئولین قصورشان را جبران کنند/ کسی نمی‌داند که تکلیف ۱۱ شهید مفقود چه شد؟/ رفتار حراست سازمان حج زشت و زننده بود

سرویس اجتماعی فردا: روز سه شنبه، 13 تیرماه بود که سازمان حج و زیارت در رابطه با حضور اعتراض‌آمیز خانواده‌های شهدای منا در این سازمان برای پیگیری مطالباتشان بیانیه‌ای صادر کرد. در بخشی از این بیانیه آمده: «همانگونه که خانواده معزز شهدا مطلع می‌باشند بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت از اولین لحظات وقوع فاجعه منا تا به امروز، در موضوع شهدای منا و رسیدگی به امور و دغدغه‌های خانواده‌های شهدا نه تنها اهتمام جدی داشته‌اند بلکه فراتر از وظایف قانونی و سازمانی خود با به کارگیری تمامی ظرفیت‌های درون و برون سازمانی تلاش کرده‌اند.»

به همین منظور سایت «فردا» با فرزند یکی از شهدای منا که نمی‌خواهد نامش فاش شود، به گفتگو نشسته است که آن را در ادامه می‌خوانید. فردا: مطالبات خانواده‌های شهدا تاکنون به سرانجام رسیده است؟ تقریبا یک سال و ده ماه از حادثه منا گذشته و از طریق پیگیری‌هایی مکرر خانواده‌های شهدای منا، لفظ شهید به قربانیان حادثه منا داده شد. اما این مسئله فقط در حد نامگذاری شهدا باقی ماند. متاسفانه «بنیاد شهید» به این خانواده‌ها امتیاز شهید را نمی‌دهد. یا مثلا دبیرانی که در آموزش و پرورش شاغل هستند، باید از امتیاز شهید استفاده کنند. اما هنوز این اتفاق نیافتاده و هیچ کدام از خانواده‌های شهدا که شهیدشان در آموزش و پرورش شاغل بوده نتوانسته‌اند از امتیاز این موضوع بهره‌مند شوند؛ و یا تا الان باید بعضی از این خانواده‌ها را حقوق‌مند می‌کردند، اما فعلا مراحل انجام کار را به سال آینده موکول کرده اند.

متاسفانه باید بگویم که کارهای بنیاد شهید به کندی پیش می‌رود و ما چندین ماه است که نامه به بنیاد شهید و آموزش پرورش فرستاد‌ه‌ایم که کار این افراد را انجام دهید. اما متاسفانه اقدامی صورت نگرفته است. فردا: ماجرای تجمع مقابل سازمان حج چه بود؟ اصلا هدف ما تجمع نبود. رفتن تعدادی از خانواده شهدا با سازمان حج و زیارت هماهنگ شده بود و تنها ۱۷ نفر در آن روز حضور داشتند. ماجرا از این قرار بود که پیش‌تر یکی از اعضای خانواده شهدای منا با آقای محمدی، رئیس سازمان حج صحبت کرد و قراری گذاشت مبنی براینکه تعدادی از خانواده شهدا برای پیگیری کار‌ها و صحبت‌های رهبری خواهان این هستند که با ایشان جلسه‌ای داشته باشند. اما قرار شد که خبرنگاران در این جلسه شرکت نکنند و اگر قصد تهیه خبری را دارند، خارج از سازمان این کار را انجام دهند؛ بنابراین ۱۷ نفر از اعضای خانواده شهدا به سازمان رفتند و دو خبرنگار هم در آنجا حاضر شدند. بنا به قولی که به آقای محمدی داده شده بود، بیرون از سازمان مصاحبه خانواده‌های شهدا با خبرنگاران انجام شد. اما در حالی که این مصاحبه‌ها در حال انجام بود و سازمان هم اطلاع داشت، مامور حراست این سازمان شتاب زده و بی مورد، خطاب به یکی از خبرنگار‌ان حرکت غیراخلاقی و زشتی را انجام داد!

بعد از این اتفاق بود که خانواده‌های شهدا به داخل سازمان رفتند و به دلیل اینکه آقای محمدی به سفر عتبات رفته بود، با آقای قاضی عسگر صحبت کردند. بنابراین مطالبات به ایشان اعلام شد و مثل همیشه همان حرف‌های تکراری شنیده شد؛ و در پایان نیزهیچ اتفاقی رخ نداد غیر از حرکت زشت حراست! فردا: اما سازمان حج طبق بیانیه‌ای که منتشر کرده، می‌گوید که فراتر از وظایف خود برای خانواده شهدای منا کار انجام داده است! سازمان حج همیشه در جلساتی که برگزار می‌شد و نمایندگانی از شهدا در آن جلسات حضور داشتند، با روی باز با ما برخورد کرده و شنونده خوبی بودند. آقای اوحدی شخصا به عده‌ای از خانواده‌ها که وضع مالی خوبی نداشتند، کمک کرد و نمی‌توانیم این موضوعات را نادیده بگیریم. شاید یکی از دلایلی که می‌گویند بیشتر از وظایفمان کار کردیم، شاید منظورشان این کمک‌هایی باشد که انجام داده و به صورت مقطعی مشکلی را حل کرده است. اما متاسفانه در مقابل وظایف اولیه‌ای که بر عهده ایشان و سازمان حج بوده، هیچ کاری نکردند. مثلا ما می‌گفتیم بعضی از شهدایی که در این حادثه شهید شدند در روز ششم سفر به شهادت رسیدند، بعد از آن نبودند، چرا هزینه حج آن‌ها را برنمی‌گردانید؟ نه پاسخی می‌دهند و نه کاری می‌کنند!

سازمان حج و زیارت می‌گوید فراتر از وظایفش کار انجام داده است. خانواده‌های شهدای منا می‌گویند پدرم رفت، مادرم رفت، عزیزانمان رفتند. رفتن عزیزترین کسان ما جبران ناپذیر است. کار فراتر از وظیفه‌تان را نمی‌خواهیم، بهتر است قصور گذشته‌تان را جبران کنید. فردا: مطالبات شما از سازمان حج چیست؟ بزرگ‌ترین کوتاهی این سازمان مبحث بیمه حجاج بود. بنا بر نص صریح قانون اساسی، در سفرهایی از این دست دیه یک انسان برابر با کرامت نفس اوست. حالا سوال پیش می‌آید که کرامت نفس که معادل دیه یک انسان است، باید ۵۵ میلیون تومان باشد؟ همین ۵۵ میلیون نیز در دو مرحله پرداخت شد؛ ابتدا ۲۵ میلیون و پس از آن بعد از کش و قوس‌های فراوان ۳۰ میلیون دیگر پس از ۸ ماه پرداخت شد، در واقع با پیگیری خانواده‌ها از سازمان حج گرفته شد!

نکته بعدی قصور مدیران کاروان‌هاست. سوال خیلی از خانواده‌ها این است که چرا با مدیران کاروان‌هایی که طبق شواهد حجاج را خارج از برنامه راهی منا کردند برخورد نمی‌شود؟ تعداد زیادی از مدیران کاروان‌ها حاضرند قسم بخورند و شهادت بدهند که بنا بوده زوار ایرانی را ساعت ۱۰ صبح به بعد راهی منا کنند، اما برخی از کاروان‌ها، حجاج را زودتر عازم منا کردند. کاروان‌های دیگری بودند که مدیر کاروان با تجربه داشتند و حجاج آن‌ها سالم بازگشتند و از بحران گذر کردند. متاسفم از این‌که مدیران کاروان‌های برخی استان‌ها این چنین قصور کردند. به نظرم مسئولیت این کوتاهی‌ها هیچ‌گاه از گردن سازمان حج برداشته نخواهد شد.

کسی نمی‌داند که تکلیف ۱۱ شهید مفقود چه شد؟ مگر برای مذاکره در این خصوص مسئولان به عربستان نرفتند؟ نتیجه چه شد؟ هیچ کس پاسخ نمی‌دهد که چرا به فکر آن ۱۱ نفر مفقود نیستند؟ اوایل می‌گفتند که مفقودی نداریم و همه چیز مشخص است. سوال ما از آن‌ها این بود که خب اگر مشخص است، آن‌ها کجا هستند؟ نه جای قبرشان مشخص است و نه آزمایش دی ان‌ای دادیم و نه جسدی را به کشور آورده اند! کوتاهی مدیران کاروان، ۱۱ مفقود، بیمه ناقص و الباقی هزینه کسانی که تن‌ها ۶ روز در این سفر بودند، چه می‌شود؟ این‌ها سوالات ماست.

باید یک سری تمهیداتی انجام می‌داند، که انجام ندادند. اما حالا می‌توانند آن‌ها را جبران کنند. برایم عجیب است که چطور می‌گویند که راهی برای جبران نیست؟ یا مثلا می‌گویند ما وظایفی نداریم و گوی را به زمین وزارت خارجه می‌اندازند! درست است وزارت امور خارجه کار باید انجام دهد، اما خود سازمان حج و زیارت این چند مورد را گفتیم را چرا در این دو سال انجام نداده است؟ فردا: وزارت امور خارجه در این میان چه نقشی داشت؟ برای پیگیری مطالباتتان همکاری کرده است؟ بسیاری از پیگیری‌های حقوقی، وظیفه اصلی وزارت امور خارجه و قوه قضاییه است. خیلی جا‌ها از قوه قضاییه صحبت نمی‌شود، اما سوال ما این است که وکالت‌نامه‌هایی که از خانواده‌ها گرفته شد و به قوه قضاییه رفت کجاست؟ خانواده‌های شهدا هزینه کردند و ما همه اختیارات را با هزینه زیاد به سازمان حج و زیارت دادیم. آن‌ها چه شد؟ خانواده شهدای منا انتظار دارند که با توجه به وکالت و شکایتی که توسط حج و زیارت گردآوری شده و به قوه قضائیه ارائه شد، آن‌ها را در روند پیگیری این دادخواهی خانواده‌ها قرار بدهد و در مورد این‌که این تعداد پرونده شاکی‌ها به کجا رسید، آگاهی‌رسانی کند.

از وزارت امور خارجه نیز بسیار گله داریم. زیرا که وزارت امور این همه مذاکره برجام انجام داد و زمان گذاشت، اما یک مذاکره با عربستان برای اتباع خود انجام نداده و از نظر ما برای ۴۶۴ خانواده کاری نکرده است. متاسفانه آقای ظریف بگوید این‌ها برادرند، روابط نباید در خاورمیانه خراب شود، برایمان کاری انجام نداده است. یعنی مردم جان بدهند و اعتراض نکنند؟ بی احترامی ببینند و حق و حقوقشان را مطالبه نکنند؟ شاید وزارت امورخارجه بگوید که ما به دنبال وکیل ایرانی یا خارجی بودیم، اما در عمل آن‌ها کاری از پیش نبردند. ما می‌گوییم که کمترین کاری که وزارت امور خارجه می‌توانست انجام دهد این بود که می‌توانست در مورد پیکرهای مفقود شده کاری کند.