پایگاه تخصصی مسجد: حجت الاسلام حسینی معتقد است: مسجد بخشی از زندگی مردم است؛ به همین دلیل زیبایی مسجد تا حدی که اسراف و زیادهروی نباشد، لازم است. بنده مکرر به مردم توصیه میکنم که بچهها را به مسجد بیاورید.
حجت الاسلام سید علیاکبر حسینی که سالهاست به خاطر برنامه اخلاق در خانواده صدا و سیما، شخصیت شناختهشدهای دارد، به اعتراف نمازگزاران نقش ویژهای در موفقیت برنامههایاین مسجد داشته است. او که از دوران کودکی تا به حال در این منطقه زندگی میکند، علاوه بر خاطرات شنیدنی از مسجد، احساس علقه مثالزدنی به مسجد فایق دارد و در عین متانت و آرامش، با شوق ویژهای به شرح امکانات و برنامههای مسجد، بهخصوص برای جوانان میپردازد. در دو جلسهای که مفصل با او گفتگو کردیم، با توجه و حوصله سؤالات متعدد ما را پاسخ گفت و از برنامههای متعدد مسجد فائق و رازهای یک امام جماعت موفق گرفته تا راز دو شهیدی که در مسجد فائق آرام گرفتند، همه را برای ما شرح داد.آنچه در ادامه میآید متن گفتگو با این استاد اخلاق است. بهعنوان یک امام جماعت شناختهشده، چه ویژگیهایی را عامل موفقیت یک امام جماعت در مسجد میدانید؟ همواره سعی کردهام که احترام مردم، مخصوصاً مؤمنانی که در نماز جماعت ثابتقدم هستند، حفظ کنم. بین دو نماز نیز با مؤمنان ارتباط برقرار میکنم و چند کلامی درباره موضوعات مختلف با آنها صحبت میکنم. ارتباط ائمه جماعات با مردم و
نمازگزاران باید صمیمی باشد. ما در این مسجد سالن ورزشی مخصوص آقایان و بانوان داریم. علاوه بر این، دورههای مختلف درسی، آموزشی، فرهنگی و مذهبی برای نوجوانان، جوانان، خانمها و افراد مسن در مسجد برگزار میکنیم. همچنین یک مهدکودک مجهز داریم که مورد استقبال ویژه اهالی منطقه قرار گرفته است. چنانچه پای مردم به مسجد باز شود، بهتدریج به معارف و آموزهها هم گرایش پیدا میکنند. باید با اخلاق اسلامی مردم را به مسجد علاقهمند کرد. نکته دیگر اینکه اگر نیاز روحی مردم در مسجد برآورده شود، حتماً اقبال به مسجد افزایش پیدا خواهد کرد. مسجد تراز اسلامی یا مسجدی که کانون حیات طیبه شناخته میشود، چه مختصاتی دارد؟ مسجد بخشی از زندگی مردم است؛ به همین دلیل زیبایی مسجد تا حدی که اسراف و زیادهروی نباشد، لازم است. بنده مکرر به مردم توصیه میکنم که بچهها را به مسجد بیاورید. مسجد باید بخشی از زندگی مردم باشد. اگر مردم احساس کنند که دنیا و آخرتشان در مسجد تضمین میشود، حتماً اقبال میکنند. مسجد تراز اسلامی باید مکان طیبی باشد که هم به جسم مردم بپردازد و هم به روح آنها. شبهای عید در مسجد عطر پخش میکنیم و معتقدیم که این خوشبویی به
کارهای دیگر مسجد هم سرایت میکند. مسجدی میتواند پایهگذار حیات طیبه باشد که به معرفت مردم هم بپردازد. باید مسجد را محل انس، توجه، عبادت و گفتگو برای مردم قرار دهیم تا به آن سوق پیدا کنند. امام جماعت موفق باید واجد چه ویژگیهای شخصیتی باشد؟ یکی از ویژگیها، ناطق بودن است. نطق گویا و شایسته باعث ارتباط ائمه جماعات با دیگران میشود. علاوه بر این، مهمترین ویژگی شخصیتی امام جماعت، صبر در مقابل مشکلات و برخی انتظارات و توقعات مردم است. برای کودکی که هنگام نماز عبای بزرگی را به دوش میگذاشت، عبایی به اندازهاش تهیه کردیم و در مسجد به او هدیه دادیم. این کودک هر روز برای نماز از این عبا استفاده میکند و بعد از نماز برای اینکه خاطرش جمع باشد، در دفتر من میگذارد. غرض آنکه امام جماعت باید با همة سنین ارتباط خوبی داشته باشد. بچههایی که به مسجد میآیند، باید مورد توجه قرار گیرند. گاهی به برخی نمازگزاران مسن که مخالف حضور بچهها در مسجد هستند، تذکر میدهم؛ البته به گونهای که دلخور نشوند. امام جماعت باید برای همه سنین برنامه داشته باشد، که البته این کار دشواری است. این نکته را فراموش نکنیم که معمولاً توان امام
جماعت و سایر کارگزاران مسجد محدود، و نیازها فراتر از حد تصور است. در کل باید گفت خوشلباسی، خوشنگاهی و خوشسخنی از ویژگیهای بسیار مهم یک امام جماعت موفق است. وضعیت حضور و فعالیت خانمها را در مسجد فائق چگونه میبینید؟ متأسفانه در مساجد جایگاه شایسته بانوان حفظ نمیشود. در این مسجد تلاش کردیم احترام خانمها حفظ شود و بنده اجازه نمیدهم به خانمها کوچکترین جسارتی شود. مادر بنده اهل این مسجد بود و ما از کودکی مشکلات خانمهای مسجد را میشنیدیم. با مشکلات خانمها در مسجد آشناییم و همیشه در تلاش هستیم آنها را حل کنیم. در مسجد فائق امکانات خوبی برای حضور بانوان فراهم آوردهایم و همیشه تلاش میکنیم نکات بهداشتی را به طور ویژه برای خانمها رعایت کنیم. خانمهای مسجد ماهانه از طرف مسجد به زیارت شاه عبد العظیم میروند. بانوان مربی بچهها هستند و باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. بنابراین در مسجد ما از خانمها غفلت نشده است. چه راههایی برای جذب و تثبیت حضور کودکان و جوانان در مسجد وجود دارد؟ برای کودکان و نوجوانان فرد شایستهای را انتخاب کردیم و با تقسیم نوجوانان به گروههای مختلف، امور مسجد مانند تکبیر گفتن را
به عهده آنها گذاشتهایم. روزهای پنجشنبه زمان خاصی برای ورزش در نظر گرفتهایم تا بچهها در سالن ورزشی مسجد ورزش کنند. هر کسی به سهم خود باید برای موفقیت مسجد تلاش کند. البته نباید به بهانه جوانگرایی بزرگترها را فراموش کنیم. امام جماعت باید پدری کند و مردم تحت محبت او قرار گیرند. همة افراد در مسجد باید مورد کرامت امام جماعت قرار گیرند تا مسجد را از آنِ خود بدانند.
نخبگان محل چه سهمی در اداره مسجد دارند؟ گاهی از نخبگان برای سخنرانی در مسجد دعوت میکنیم. ضمن اینکه با آنها مشورت میشود و از راهنماییهای آنان بهره میگیریم. مهمترین مشکلات امام جماعت برای مدیریت مسجد چیست؟ تعدد فرماندهی در مسجد یکی از مشکلات است. مشارکت در رأی، ما را به نظر صواب میرساند؛ اما اگر در فرماندهی مشارکت باشد، به اضطرار میافتیم. گاهی تعدد فرماندهی در مسجد، از ناحیه بسیج و امام جماعت است. بسیج تا حدودی خود را مستقل میبیند و به فرمان مسجد نیست که این ممکن است تضاد پیش آورد. پیشنهاد بنده این است که امام جماعت، فرمانده بسیج را پیشنهاد دهد و سپاه حکم صادر کند. بسیج زمینه خوبی برای فعالیت دارد؛ بهخصوص آنکه اعضای بسیج معمولاً جوان و علاقهمند هستند؛ اما نکته مهم اینکه فعالیتهای بسیج باید با هدایت امام جماعت انجام شود. وجود مجموعههای فرهنگی در منطقه را فرصتی پیش روی مساجد ارزیابی میکنید یا یک تهدید؟ مسجد متعلق به همة مؤمنان است و قاعدتاً همة سازمانها باید به رونق آن کمک کنند. اما متأسفانه گاهی مسجد به محملی برای تبلیغات دیگران تبدیل میشود؛ در صورتی که مسجد باید مستقل باشد و در صورت نیاز
از کمکهای سازمانها بهرهمند. در مجموع باید گفت تنوع فضاهای فرهنگی برای مسجد یک فرصت است. ارتباط شما با همسایگان مسجد و خانوادههای شهدا چگونه است؟ اخیراً در روز عاشورا برای مسجد اطعامی تهیه شده بود که بنده سفارش کردم به همسایگان مسجد هم اطعام دهید. گاهی به عیادت همسایههای بیمار مسجد میشتابیم و حال نمازگزاران را جویا میشویم. گاهی به دیدار خانوادههای شهدا و جانبازان میرویم و از نورانیت و محبوبیتشان استفاده میکنیم. سعی ما بر این است که به عیادت بیماران برویم؛ بهویژه آنهایی که در نماز جماعت حضور مداوم دارند. گاهی مردم نوزادانشان را به مسجد میآورند برای اینکه در بدو تولد برای آنها اذان بگوییم. گاهی هدیهای نیز به آنها میدهیم. همچنین جوانان برای خطبه عقد در مسجد حضور مییابند. ماجرای دفن شهدای گمنام در مسجد فائق را مختصراً بیان بفرمایید؟ در مسجد فائق زیارتگاه شهدای گمنامی وجود دارد که مردم سر به آستان آنها میسایند. درباره این شهدا ماجرایی رخ داد که بیان آن خالی از لطف نیست. وقتی ساختمان جدید ساخته میشد، پیشنهاد شد که شهدای گمنام در این مسجد دفن شوند. شب بعد از دفن شهدای گمنام، فردی خواب شهیدی را
دید که گفته بود: به خانوادهام بگویید در جستجوی من نباشند، من در تهران، در مسجد فائق دفن شدم. وقتی این پیام به خانواده این شهید که ساکن یکی از روستاهای کرمان بود، داده شد، این شهید شناسایی شد. درباره اجرای برنامههای مشترک مساجد یک منطقه و ارتباط با یکدیگر تجربهای داشتهاید؟ در روزهای ۲۱ ماه رمضان از مساجد اطراف دعوت میشود که به طور دسته جمعی به زیارتگاه شهدا بیایند. در این مراسم حدود ده مسجد دعوت میشوند و در دستههای منظم عزاداری بهتدریج وارد مسجد میشوند. بعد از اینکه در مسجد از سخنرانی بهرهمند میشوند، مراسم عزاداری مشترک انجام میشود. به طور کلی اجتماع اهالی محل و نمازگزاران مساجد مختلف در یک مسجد خوب است و موجب انس مردم و ائمه جماعات آن منطقه میشود. برای ائمه جماعات هم خوب است که چنین جلسات مشترکی وجود داشته باشد که البته به نحوی این جلسات برگزار میشود. ارتباط مسجد فائق با مدارس منطقه چگونه است؟ بنده برای تقویت پیوند مسجد و مدرسه با آموزش و پرورش ارتباط برقرار کردم. آنها هم با مدارس نامهنگاری کردند. به دنبال این ارتباط، مدارس، دانشآموزان را برای زیارت شهدا میآورند، نماز میخوانند و ما
از آنها پذیرایی میکنیم. گاهی هم جشن تکلیف پسران و دختران را در مسجد فائق برگزار میکنیم. در مسجد فائق چقدر به اقامه نماز جماعت صبح اهتمام ورزیده میشود؟ ما در مسجد اعلام کردهایم که نماز جماعت صبح در مسجد برگزار میشود و کسانی که میتوانند شرکت کنند، حضور داشته باشند. در حال حاضر حدود بیست نفر در نماز جماعت صبحهای مسجد فائق شرکت میکنند. رابطه شما با هیئتامنا و خدام و نقش آنها در مسجد فائق چیست؟ در هیئتامنای این مسجد، هم جوانان حضور دارند و هم بزرگترها. تجربه نشان داده این ترکیب خوب است تا هم از تجربیات بزرگترها استفاده شود و هم از شور و نشاط جوانان. هیئتامنا بازوی امام جماعت است. خادم مسجد هم که شرح وظایف خود را دارد. در این مسجد یک نفر بر عملکرد خادمها نظارت دارد. من هم البته با آنها ارتباط دارم و بر کارشان نظارت میکنم. توصیه شده است که درِ مساجد، از قبل از نماز ظهر تا بعد از نماز مغرب و عشا باز باشد. آیا این اتفاق در مسجد فائق میافتد؟ باز بودن مسجد در ساعات روز را در شورای فرهنگی مطرح کردیم. به نظر میرسد باید مساجد را به دو بخش تقسیم کرد. یکی مساجدی که در ساعات غیر نماز مردم به آن مراجعه
میکنند و دیگری مساجدی که مانند مسجد ما محلی است. چون مراجعهکننده زیادی در ساعات خارج از زمان نماز نداریم، اعلام کردهایم که تا دو ساعت بعد از نماز مسجد باز است. البته این صرفاً به شبستان اصلی مربوط است و در غیر ساعات نماز، بخش هشتی و مختص به مقبره شهدا باز است. علاوه بر این دانشآموزان و جوانان در مسجد ما میتوانند تا هر زمانی که بخواهند، درس بخوانند و تا وقتی که حضور داشته باشند، مسجد برای آنها باز است. اولویت کارکردهای مسجد را چگونه ارزیابی میکنید؟ اقامه نماز، تعلیم معارف دین، بیان احکام و ارتباط ایمانی بین نمازگزاران در اولویت هستند. بنده اهتمام دارم بین دو نماز چند دقیقه حدیث بخوانم و آن را توضیح دهم. باید به این موضوع هم اشاره کنم که وقتی گفته میشود نباید امام جماعت نماز مردم را به گروگان بگیرد، مربوط به سخنرانیهای طولانی است. درباره نحوه اداره هزینههای مسجد چه مدلی را پیشنهاد میکنید؟ آیا وجود موقوفات و رقبات برای مسجد مفید است؟ مسجدی که درآمد نداشته باشد، نمیتواند هزینهها را جبران کند. در گذشته مساجد به موقوفات متکی بودند و الان هم خوب است که مؤمنان برای مسجد، موقوفات و رقباتی را ایجاد
کنند. مسجد فائق موقوفه مستقلی ندارد، اما صندوقی در داخل مسجد داریم که هر کس تمایل داشته باشد، میتواند به آن کمک کند. در حال حاضر تلاش میکنم خانهای برای امام جماعت بعدی تهیه کنم و موقوفهای را برای مسجد فراهم آوریم. چه نکاتی برای برگزاری صحیح مراسم جشن و عزاداری در مسجد رعایت میکنید؟ در مسجد برای جشنها مداحانی را دعوت میکنیم که شادمانی مردم را تأمین کنند و سفارش میکنم روضه نخوانند. مراسم جشن و عزا باید از یکدیگر کاملاً متمایز باشند. ذهن مردم به علت گرایش به تلویزیون و وسایل تصویری، کمتر تحمل سخن غیرتصویری دارد. نکته دیگر آنکه اگر روحانی بتواند برخی اشعار را با آوای خوب بخواند، جذاب خواهد بود. اقدامات مرکز رسیدگی به امور مساجد را در پیشبرد اهداف و مأموریتهایش چگونه ارزیابی مینمایید؟ افتخار میکنیم که تحت ولایت مقام معظّم رهبری و از طریق مرکز رسیدگی به امور مساجد هدایت میشویم. این مرکز هدایتها و راهنماییهای کتبی و شفاهی خود را به مساجد ابلاغ میکند. پشتیبانیهای مرکز برای مساجد بسیار مفید است. اگر هر مسجدی بتواند برنامههایش را به سایر مساجد منتقل سازد، باعث رشد مساجد دیگر میشود. به طور کلی
بنده اقدامات مرکز رسیدگی به امور مساجد را شایسته ارزیابی میکنم.
دیدگاه تان را بنویسید