آیاتی از قرآن که انسان را به سفر فرمان می‌دهد!

باشگاه خبرنگاران جوان: گردش می‌تواند فرصتی برای بالا بردن روحیه ، کسب مهارت و تجربه برای انسان مهیا کند. قرآن کریم در آیاتی انسان را به گردش تشویق می‌کند و حتی در بعضی آیات ترک جهانگردی را در انسان سرزنش می‌کند. آثار تاریخی هر کشور ، علاوه بر معرفی تمدن و فرهنگ هر منطقه ، بیانگر اتفاقاتی است که در گذشته افتاده و گاه گردش در دل آثار باستانی سیاحتی است در دل هزاران سال تجربه.

خرابه کاخ‌های بزرگی که روزی تجلی امپراتوری‌های بزرگ زمین بودند و مردمان ، چنان این حکومت ها را پرتوان و شکست ناپذیر می‌پنداشتند ، که حتی در مخیله‌اشان هم نمی‌گنجید در گوشه ای از زمان ، جا خوش کنند و خاک بخورند.

خداوند در آیه 44 سوره مبارکه فاطر می‌فرماید: «آیا در زمین گردش نمی کنند تا بنگرند سرانجام کسانی که پیش از ایشان زندگی می کردند چگونه بود (با اینکه) آن گروه از ایشان قدرتمند تر بودند». علی اکبر کلانتری ، در فصلنامه 14 فقه و صنعت جهانگردی چنین می‌نویسد : خداوند در آیه 46 سوره حج ، سیر و سیاحت را سبب تعقل و اندیشه و بالا رفتن سطح آگاهی و بینش انسان دانسته است. یعنی همان عنصری که بی تردید سنگ بنا و شالوده رشد و توسعه زندگی انسان در ابعاد گوناگون فرهنگی ، سیاسی ، اقتصادی و... است. زیرا یک جامعه بسته و بی خبر از دیگر ملتها ، هیچ زمینه رشد شایسته و بایسته ندارد و از تجربیات و دست آوردهای علمی ، فکری و اجتماعی دیگران محروم است. اهمیت سیر و سفر و رشد اجتماعی انسان تا حدی است ، که خداوند متعال در آیاتی از قرآن انسان را به انجام این امر فرمان می‌دهد. قرآن در آیه 137 سوره مبارکه آل عمران نکته‌ای ظریف و تامل برانگیز را در گردش به انسان گوشزد می کند.در مثالی ساده و کاملا عینی ، انسان را به تفکر دعوت می‌کند و از او می خواهد تا با دیدن باقی مانده آثار به جا مانده از گذشتگان از آن‌ها عبرت بگیرد. «پیش از شما مللی بوند و رفتند ، در اطراف زمین گردش کنید و ببینید که آنان که وعده های خدا را تکذیب کردند چگونه هلاک شدند!». خداوند نور هدایت را در مسیر همه انسان‌ها قرار داده است.حکومت‌های قدرتمندی در کشور ما هم حکمرانی می‌کردند و تا زمانی که از مسیر حق منحرف نشده بودند، پایدار ماندند ، اما پس از ظلمی که بر مردم خود و دیگران وارد آوردند ، به وسیله گروهی دیگر سرکوب شدند.شاید در آن دوران بسیاری از وعده‌های الهی به دست فراموشی سپرده شده بود و حتی بسیاری با غرور، این نشانه‌های عذاب را تکذیب کرده بودند. اما نتیجه‌ای جز نابودی برایشان نداشت و تنها چیزی که از آن‌ها باقی مانده است ، کاخ‌های مخروبه با ستون‌های سر به فلک کشیده‌ای است که هر انسانی را به این فکر وا می‌دارد که چنین حکومت بزرگی، چگونه در یک آن نابود می‌شود؟ البته در قرآن مجید آیاتی هم وجود دارند که بعضی مومنین را از سفر منع می کند.برای مثال خداوند کریم در آیه 122 سوره مبارکه توبه ، برخی از مومنان را از هجرت ، به جهت جهاد منع می کند: «مومنان همگی نتوانند سفر کنند ، از هر گروه ایشان دسته‌ای سفر نکنند تا در کار دین دانش اندوزند ، و چون بازگشتند قوم خویش را بیم دهند ، شاید آنان بترسند». این آیه برای آموختن علم و دانش است .آیه این نکته را بیان می‌کند که برای مؤمنین سایر شهرهای غیر از مدینه جایز نیست که همگی به سوی جهاد بروند چراکه از شهری یک عده به سوی مدینه کوچ نمی‌کنند تا در آنجا احکام دین را یاد گرفته و عمل کنند و در مراجعت هموطنان خود را با نشر معارف دین انذار نموده ، آثار مخالفت با اصول و فروع دین را به ایشان گوشزد کنند شاید بترسند و به سوی تقوی بگروند.(تفسیر المیزان ، ج9 ، ص641 ، سوره توبه) در احادیث منقول از پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) هم بسیار به سفر تاکید شده و قرآن انسان را برای کسب تجربه به گردش تشویق می‌کند. بسیاری از سفرها ، حتی اگر به قصد تفریح باشد می‌تواند منجر به افزایش تجربه و بالا رفتن روحیه شود ، پیشنهاد می‌شود تا با تنظیم وقت ، اماکن و آثار تاریخی مربوط به شهرهای باستانی را در برنامه خود قرار دهید. نوروز فرصت مناسبی برای آشنایی با گذشتگانی است که سال‌های دور می زیستند و امروز تنها آثاری از آنان باقی مانده است.