صله رحم و اینهمه برکت در زندگی!

با توجه به آثار و بركات ارزشمند صله رحم بي‌توجهي و كاهلي در انجام اين واجب ديني موجب خسران بزرگي در دنيا و آخرت خواهد بود.

مقدمه

ارتباط با نزديكان و آشنايان و احسان و نيكي به ايشان يكي از مهم‌ترين راه‌هاي تعالي و تقرب به سوي خداوند متعال است، كه در منابع و آموزه‌هاي اسلامي بر آن تاكيد و سفارش فراوان شده است. دراين نوشتار سعي داريم به‌طور اختصار به جايگاه و اهميت ارتباط خويشاوندي و يا همان صله ارحام اشاره كنيم.

جايگاه صله ارحام

در اهميت و ارزش صله رحم و ارتباط با خويشاوند همين بس كه خداوند متعال كساني كه به اين واجب ديني بي تفاوتي نشان مي‌دهند را در در زمره افراد زيانكار واقعي معرفي مي‌نمايد: «الّذين ينْقُضُون عهْد ا... مِنْ بعْدِ ميثاقِهِ و يقْطعُون ما امر ا... بِهِ انْ يوصل و يفْسِدُون فِي الْارْضِ اُولئِك هُمُ الْخاسِرُون؛ [بقره/۲۷]فاسقان كسانى هستند كه پيمان خدا را، پس از محكم ساختن آن، مي‌شكنند و پيوندهايى را كه خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده، و در روى زمين فساد مي‌كنند اينها زيانكارانند».

نكته بسيار مهم درباره آيه

گرچه بسيارى از مفسران اين آيه را ناظر به‌ويژه به قطع رحم و بريدن رابطه خويشاوندى دانسته‏‌اند، ولى دقت در مفهوم آيه نشان مى‏دهد كه معنى وسيعتر و عمومى ‏ترى دارد كه مساله«قطع رحم» يكى از مصداقهاى آن است. زيرا آيه مى‏گويد: فاسقان پيوندهايى را كه خدا دستور داده بر قرار بماند قطع مى‏كنند، اين پيوندها شامل پيوند خويشاوندى، پيوند دوستى، پيوندهاى اجتماعى، پيوند و ارتباط با رهبران الهى و پيوند و رابطه با خدا است، و به اين ترتيب نبايد معنى آيه را منحصر به قطع رحم و زير پا گذاشتن رابطه‏‌هاى خويشاوندى دانست. لذا بعضى از مفسران آن را به قطع رابطه با پيامبران و مومنان، يا قطع رابطه با پيامبران ديگر و كتب آسمانى آنها كه خدا دستور پيوند با همه آنها را داده است تفسير كرده‏اند كه پيدا است اين تفسيرها نيز بيان‌كننده بخشى از مفهوم كلى آيه است. [۱] در بعضى از روايات جمله «ما امرا... بِهِ انْ يوصل» به رابطه با امير مومنان (ع) و ائمه اهل بيت(ع) تفسير شده است. [۲]در منابع روايي نيز با روايات ارزشمند و زيبايي برخورد مي‌نمايم كه به خوبي حاكي از اهميت صله رحم در فرهنگ اسلامي دارد. سفارش و تاكيد بر ارتباط با خويشاوند حتي با تحمل سختي‌هاي يك سال مسافرت به خوبي حاكي از اهميت اين فريضه ديني و اخلاقي در شريعت اسلامي دارد.

آثار شگفت‌انگيز صله ارحام

در روايتي از امام باقر (ع) نقل شده است كه فرمودند: «صِلهُ الْارْحامِ تُزكِّي الْاعْمال و تُنْمِي الْامْوال و تدْفعُ الْبلْوى و تُيسِّرُ الْحِساب و تُنْسِئُ فِي الْاجلِ؛ [۳]: صله ارحام اعمال را پاك كند و اموال را فزونى دهد و بلا را بگرداند و حساب را آسان كند و اجل را تاخير اندازد»

پاك شدن اعمال: در اين روايت بسيار زيبا پنج اثر شگفت انگيز براي صله ارحام ذكر شده است در فراز ابتدايي روايت موضوع پاك شدن اعمال مطرح شده است نيكي به نزديكان و ديدار با ايشان از آنجاي كه مصداق بارز عمل صالح است موجب پاك شدن اعمال از بدي‌هاست كما اينكه در قرآن كريم مي‌آموزيم: «إِنّ الْحسناتِ يذْهِبْن؛ [هود/۱۱۴] چرا كه حسنات، سيئات (و آثار آنها را) از بين مى‏برند».

فزوني در بركات الهي: دومين و زيباترين اثر صله ارحام مورد اشاره در روايت، بهرمندي از بركات الهي و فزوني در آن است. «و تُنْمِي الْامْوال[۴] و اموال را فزونى دهد».

نجات از بلاياي ارضي و آسماني: «تدْفعُ الْبلْوى؛ [۵] و بلا را بگرداند».

حسابرسي آسان: «تُيسِّرُ الْحِساب؛ [۶] و حساب را آسان كند». در روايت ديگري از رسُولُ‌ا... (ص) نقل شده است. «الْوالِدينِ و صِلهُ الرّحِمِ يهوِّنانِ الْحِساب ثُمّ تلا هذِهِ الْآيه و الّذِين يصِلُون ما امر ا... بِهِ انْ يوصل و يخْشوْن ربّهُمْ و يخافُون سُوء الْحِسابِ؛ [۷] بر بوالدين و صله رحم حساب را آسان كنند و سپس اين آيه را خواندآنان كه آنچه را خدا به پيوستن آن فرمان داده پيوند مى‏دهند و از پروردگارشان مى‏ترسند و از سختىِ بازخواست خداوند بيمناكند».

طول عمر در سايه صله رحم: «تُنْسِئُ فِي الْاجلِ؛ [۸] و اجل را تاخير اندازد». در روايت ديگري از پيامبر اكرم (ص) نقل شده است: قال رسُولُ‌ا... (ص): صِلهُ الرّحِمِ تزِيدُ فِي الْعُمُرِ[۹].

سخن آخر

با توجه به آثار و بركات ارزشمند صله رحم بي‌توجهي و كاهلي در انجام اين واجب ديني موجب خسران بزرگي در دنيا و آخرت خواهد بود.