سرویس اجتماعی فردا: چرخ‌های پر شده از میوه و سبزیجات را که می‌بینی متوجه میشوی نه فشار اقتصادی و نه تورم نمی‌توانند جلوی اینهمه اسراف را بگیرند. زن و مرد و پیر و جوان با ساک یا چرخ دستی میان غرفه‌های تره‌بار میچرخند و بعد از سبک سنگین کردن میوه‌ها از هرکدام چند کیلویی می‌خرند و می‌برند طوری که تصور می‌کنی تمامی کسانی که آمده اند اینجا یا مهمانی های آنچنانی دارند یا برای مجلس عقد و عروسی خرید می کنند، با این تفاوت که برایشان فرقی هم نمی کند بخشی از میوه هایی که کارگر تره بار برایشان در هم میریزد یا خراب است یا در حال خراب شدن.
فقط چهارتا؟
در میان کسانی که در غرفه ها می چرخند خانم جوانی یک کیسه کوچک برمیدارد و برای خودش یکی دوتا سیب جدا می کند هنوز سیب ها را داخل کیسه نریخته که کارگر تره بار با عصبانیت کیسه را از دستش می کشد و می گوید: «خانم سوا کردنی نیست در هم است!»
خانم جوان در حالی که انگار هم خجالت کشیده و هم نمی خواهد روحیه اش را ببازد با صدای آرامی می گوید : «پس برایم چهار عدد پرتقال بیندازید.» کارگر غرفه بی توجه به حرف زن جوان کیسه را میان میوه ها فرو می برد و چهار پنج کیلویی پرتقال داخل کیسه می ریزد. زن جوان که انگار دیگر نمی تواند خونسردی اش را حفظ کند با صدای بلند می گوید: «صدایم را نمی شنوی؟ می گویم فقط چهار عدد پرتقال می خواهم! کیسه را پر کردی از پرتقال که چه بشود؟ من اینهمه میوه لازم ندارم.» کارگر غرفه وقتی می بیند زن با صدای بلند صحبت می کند سری تکان می دهد و با فریاد می گوید: «خانم وقتی پول کافی نداری نیا خرید! مگر مجبورت کرده اند؟ ما را مسخره کرده ای آدم برای خرید چهارتا پرتقال هم خودش را اسیر می کند هم مردم را! شماها از سر بیکاری اینطور رفتار می کنید میایید اینجا اعصاب ما را هم به هم میریزید.» زن جوان در حالی کیسه پرتقال را پس میزند با بغضی پنهان شده پشت صدای بلندش می گوید : «مگر من برای پولش می گویم من اگر اینهمه میوه بخرم فردا باید بریزمشان دور! خراب میشود! اسراف میشود! چرا حرف زور میزنی؟ امروز به اندازه نیازم می خرم دوباره فردا لازم داشتم برای
خرید میایم. چرا شما مردم را مجبور به اسراف می کنید؟» کارگر غرفه پرتقال های کیسه را با عصبانیت خالی می کند و می گوید: «خانم برو! برو خدا روزی ات را جای دیگری بدهد! آمدی روزمان را خراب کردی نمی دانم یا دوربین مخفی است یا کلا شما مردم آزاری را دوست داری. ما اصلا میوه فروشی نداریم! نمی فروشیم می شنوی؟ میوه نمی فروشیم.» زن جوان که انگار دیگر از این همه بحث کلافه شده با صدای آرامی می گوید: «واقعا برایت متاسفم!» و از همان راهی که آمده بود می رود.
هنوز خیلی دور نشده که صدای همهمه در غرفه می پیچد. پیرمردی که آنقدر چرخش را پر کرده که مجبور است بقیه خریدها را کشان کشان با خودش ببرد می گوید: «این جوان های امروزی هم هر روز یک ادا دارند. خب پدر جان میوه ها را بخر فردا بخور پس فردا بخور اینهمه جنگ و دعوا ندارد که!» خانم دیگری که با بچه کوچکش به تره بار آمده هم درحالی که چهار پنج عدد کاهویی که خریده را داخل چرخ می گذارد در تایید حرف پیرمرد می گوید: «راست می گویی پدر جان! آخر همه کارهایمان درست شده فقط مانده دو سه تا میوه خریدنمان! اسراف نکردنمان! والا که اینها از سر بیکاری این کارها را می کنند.»
زن جوان دیگر از تره بار رفته است ولی همچنان در میان نظرات مختلف جمعیت محکوم و محکوم تر می شود.
آمار تکان‌دهنده از به هدر رفتن محصولات کشاورزی در ایران
گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد از هر ۱۰۰ میلیون تن محصول کشاورزی تولیدی در ایران ۳۵ میلیون تن در سال دور ریخته میشود. این رقم معادل غذای ۱۵ میلیون نفر است! از سوی دیگر باید گفت که ۳۰ درصد از نان های پخته شده، هدر می رود و درصد ضایعات در میوه‌ها و سبزیجات به ۵۰ درصد می رسد. همچنین باید به ضایعات ۱۰ درصدی برنج و ضایعات ۲۵ درصدی خرما اشاره کرد.
گفتنی است سهم ایران از کل غذایی که هرسال در جهان دور ریخته میشود ۲.۷ درصد اعلام شده است!
صدا و سیما هم بی تقصیر نیست!
«یبنی ادم خذوا زینتکم عندکل مسجد و کلوا و اشربوا ولاتسرفوا انه لایحب المسرفین
ای فرزندان آدم زیورهای خود در مقام عبادت به خود برگیرید و هم از نعمت های خدا بخورید و بیاشامید و اسراف مکنید که خدا مسرفان را دوست نمیدارد. ( آیه 31 سوره اعراف)»
کشور ما یک کشور اسلامی است که مسئولانش سعی می کنند تمامی اصول زندگی را براساس دین اسلام بنا کنند ولی گاهی دیده میشود نه تنها قوانین دین رعایت نمی شود بلکه دقیقا عکس آنچه که باید باشد انجام می گیرد.
ایرانی ها جزو اسراف کارترین مردم دنیا هستند و مصرفشان به طرز فاجعه آمیزی بیشتر از مردم تمامی کشورهای دنیاست. این را میتوان از آمارهایی که از مصرف مواد غذایی، برق، آب و بقیه موارد مصرفی ایرانی ها داده میشود به خوبی دریافت کرد؛ ایرانی ها بیشتر از چهار برابر مصرف جهانی نوشابه مصرف می کنند، بیش از سه برابر برق مصرف می کنند، بیشتر از دوبرابر آب و نمک و سه برابر مصرف جهانی گاز مصرف می کنند و البته این مصارف بهینه نیست و بخش زیادی از آن اسراف میشود.
حجت الاسلام والمسلمین امیرحسین مهماندوست کارشناس مذهبی درباره اسراف و تبعات آن در زندگی می گوید: «اگر در شهری، کشوری یا منطقه ای اسراف رواج پیدا کند معنی اش این است که حقی از گلوی گرسنه یا مظلومی زده شده است یا در آن منطقه گرسنه ای گرسنه تر شده است. خداوند روزی بعضی بندگانش را در روزی بنده دیگری قرار می دهد و اتفاقا این موضوع را در چندین آیه فرموده اند. پس اینطور نیست که بعضی ها می گویند خدا اگر می خواست خودش به آنها هم روزی می داد. اگر مردم جامعه مان به اندازه کافی مصرف کنند و بنای زندگی را روی اسراف و مصرف بی رویه بنا نکنند نه تنها آثار مثبتش را در زندگی خودشان می بینند بلکه می توانند گرسنه دیگری را هم سیر کنند.»
این کارشناس مذهبی ادامه می دهد: «بسیاری از ما ادعا داریم که شیعه حضرت علی هستیم و برای زندگی مان از نوع زندگی حضرت محمد الگو می گیریم؛ اگر اینطور است چطور نمی دانیم بیشتر وقت ها غذای حضرت علی شیر و یک قرص نان یا خرما بوده است. در کدام از مهمانی های حضرت محمد یا حضرت علی چند نوع غذا آماده می کردند و چشم و همچشمی داشتند؟»
وی درباره مصارف غذایی خانواده ها چنین می گوید: «اینکه خانواده ها به ویژه کسانی که برای خرید به بازار میروند بتوانند فقط در حد نیازشان خرید کنند خودش گام بزرگی برای بهبود شرایط جامعه است. ما یاد گرفته ایم که بیشتر از حد نیازمان خرید کنیم و بعد اگر آنچه خریده ایم مورد استفاده قرار نگرفت به راحتی آنها را دور بریزیم. در صورتی که اگر این فرهنگ در جامعه به وجود بیاید که هرکس به اندازه نیاز خرید کند حتی فروشندگان هم نسبت به خریدهای محدود خانواده ها واکنش نشان نمی دهند و از این طریق تا حدی جلوی اسراف که یکی از آفت های ویرانگر جامعه است گرفته می شود.
حجت الاسلام مهماندوست در پایان تصریح می کند: «امیدواریم مسئولان و حتی صدا و سیما که واقعا یکی از نهادهای تاثیرگذار روی مردم است بتواند به جای اینکه انفعالی عمل کند و با فرآیند روانشناسی و جامعه شناسی فرهنگ مصرف صحیح را در جامعه جا بیندازد. هر چند که این سازمان گاهی به جای آنکه فرهنگ والای اسلام را ترویج دهد و خود پرچمدار اخلاقیات ناب اسلام باشد با تبلیغات رنگارنگش اسراف را تبلیغ می کند و فقط دیکته وار مردم را به صرفه جویی در مصرف برق و آب دعوت می کند. در صورتی که تاثیر آن میزهای پر از میوه و غذا که در تبلیغات و گاهی در بعضی فیلم ها به تصویر کشیده می شود خیلی بیشتر از تبلیغات « درست مصرف کنید!» است. پیشرفت آنها و پسرفت ما! میوه فروشی تنها جایی نیست که اسراف در آن موج میزند و خریدهایی انجام می شود که مشخص است نیمی از آن به پایان هفته نرسیده دور ریخته میشود.هرچند که اگر این میوه ها و سبزیجات را مردم هم نخرند به جای اینکه با قیمت خرید به فروش برسند تا شاید نیازمندی هم بتواند میوه نوبرانه سال را بخرد و استفاده کند شب به شب دور ریخته میشوند. اینها همه اسراف است و کشور ما جزو معدود کشورانی است که رعایت نمیکند.
در کشورهای دیگر میوه دانه ای خریده میشود یا حتی هندوانه را برشی می خرند و به خانه می برند؛ نه برای اینکه پول ندارند نه! برای اینکه دور نریزند برای اینکه اسراف نکنند. در صورتی که خیلی از شهروندان این کشورها نه سوره اعراف دارند نه اسرا که بگوید ای مردم اسراف نکنید! به اندازه نیازتان مصرف کنید و شاید به همین خاطر است که روز به روز پیشرفت می کنند و ما روز به روز پسرفت می کنیم و مهر جهان سومی بودنی که روی پیشانی مان خورده هر روز پر رنگ تر از روز قبل می شود.
دیدگاه تان را بنویسید