آیا می‌توان شرکت را وقف کرد؟

روزنامه حمایت: وقف در لغت به معني ايستادن و ساكن و حبس كردن است و در اصطلاح فقه، به معنای حبس مايملك و جلوگيري از انتقال آن به ديگري، چه از راه فروش و چه از راه بخشش؛ و در مقابل، قراردادن منافع و سود حاصل از آن را در راه خداوند است. مالی می‌تواند وقف شود که عين بوده، قابل تملک باشد و قابليت قبض نیز داشته داشته باشد. سهام شرکت‌هاي سهامي از جمله اموالی است که به نظر می‌رسد می‌توان به عنوان يک واقعيت و پديده‌ حقوقي در زمره‌ اموال قرار ‌گيرد چرا که این اسناد، قابليت موقوفه شدن را دارند. اگرچه سهام شرکت به عنوان یک حق حقوقی قابل بقا که دارای منافعی در طول زمان است، قابل وقف کردن است، اما اینکه چه کسی حق دارد، سهام را وقف کند و وظایف متولی در خصوص وقف چگونه خواهد بود، از نظر حقوقی قابل بحث است. از سوی دیگر، اینکه همه سهام یک شرکت به طور کلی قابل وقف هست یا نه، هم باید مورد بررسی قرار بگیرد.

وی با بیان اینکه برابر ماده 55 قانون مدنی، وقف به مفهوم حبس عین و تسبیل منفعت است، افزود: به عبارت ساده‌تر وقف به این معنا است که فردی که مالک مالی است، مالش را از مالکیت خود خارج می‌کند و مانع نقل و انتقال بعدی آن می‌شود تا منافع آن مال در امور خیر به کار گرفته شود. مالی وقف می‌شود که استفاده از آن با بقای مال ممکن باشد

عسگرنیا در ادامه عنوان کرد: در تعریف عین می‌توان گفت، مالی است که موجودیت آن قابل رویت و نیز وابسته به چیز دیگری نیست بنابراین به عنوان مثال، زمین، آب سردکن، ابنیه، گلخانه و برگه سهام جزو اعیان تلقی می‌شوند.

وی تاکید کرد: همانطور که اشاره شد، برگه سهام جزو اعیان محسوب می‌شود؛ چرا که وجود خارجی داشته، دارای ارزش اقتصادی و اصولا قابل نقل و انتقال است.

عسگرنیا در توضیح این مطلب گفت: به این معنا که سهامداران اصولا می‌توانند سهام خود را وقف کنند. البته نکته ضروری این است که چون وقف دارای آثار مالی برای شخصیت حقوقی است، مبادرت به وقف سهام یا کل دارایی شرکت، تابع مقررات عمومی و اساسنامه شخصیت حقوقی است.

وی افزود: بنابراین حکم اولی و کلی این است که وقف سهام، جایز است و سهامدار، راسا و شخصا صلاحیت تصمیم‌گیری دارد که البته اما و اگرهایی نیز در این زمینه وجود دارد. زیرا ممکن است با حقوق سایر سهامداران تعارض پیدا کند.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که سازمان‌های عمومی غیردولتی از قبیل دانشگاه آزاد را چه کسی می‌تواند وقف کند، اظهار کرد: در خصوص سازمان‌های عمومی غیردولتی باید توجه داشت که مقاماتی که طبق اساسنامه سازمان، اختیارات لازم جهت تصمیم‌گیری در مورد مسایل مختلف شخص حقوقی را دارند، از قبیل هیات‌ امنا یا مجامع عمومی نیز امکان تصمیم‌گیری در مورد وقف را خواهند داشت.