وقتی بستن‌کمربند ایمنی لوکس می شود

روزنامه آرمان امروز - زهرا سلیمانی:‌ براساس مطالعات انجام شده بستن کمربند ایمنی ۵۰ درصد جراحت‌ها در تصادفات را کاهش می‌دهد. نبستن کمربند ایمنی معمولا در تصادفات به تشدید جراحات در اثر باز شدن ناگهانی ایربگ‌ها منجر می‌شود. متاسفانه برخی از سرنشینان جلوی خودرو و اغلب سرنشینان عقب خودرو در جاده‌های کشور از کمربند ایمنی استفاده نمی‌کنند که همین موضوع باعث شده یکی از علل اصلی مرگ و میر تصادفات عدم استفاده از کمربند ایمنی باشد.این در حالی است که بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد اگر خودرویی با سرعت پایین دچار حادثه شود در صورت نبستن کمربند ایمنی به سرنشین خودرو آسیب جبران ناپذیری وارد می‌شود. متاسفانه توجه نکردن به قانون و نبستن کمربند ایمنی سبب شده بیشتر فوتی‌های واژگونی‌ها را سرنشینان صندلی عقب خودروها تشکیل دهند. بر اساس آمار، ۳۴ درصد تصادفات منجر به فوت را حادثه واژگونی تشکیل می‌دهد که رقم بسیار بالایی است. با بررسی‌های انجام شده در سال گذشته «عدم توجه به جلو» سهم ۶۶/۳۳درصدی را در تصادفات اعم از جرحی و فوتی داشت که بیشترین سهم را در بین سایر شاخص‌های علل تصادفات به خود اختصاص داده است. سپس «تخطی از سرعت مطمئنه»، «انحراف به چپ»، «عدم رعایت حق تقدم» و «خستگی و خواب آلودگی» از علل عمده تصادفات جرحی و فوتی است. تصادفات در جاده‌های کشور همچنان در اوج شهریور به عنوان یکی از پر حادثه‌ترین ماه‌های سال از نظر تصادفات رانندگی محسوب می‌شود. حتی چندی پیش هم معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه مرگ در جاده معادل سقوط روزانه یک هواپیماست،عنوان کرده است: «حوادث اولین عامل مرگ کودکان ایرانی است.» این در حالی است که به اذعان وزیر راه صدور گواهینامه در ایران باید سخت شود. ايران در ميان ۱۹۰کشور دنيا، از نظر تصادفات رانندگی رتبه ۱۸۹ را به خود اختصاص داده است. سوانح رانندگی در جاده‌های ايران هر ساله باعث مرگ و مصدوميت هزاران نفر شده و ميلياردها دلار هزينه بر اقتصاد كشور تحميل می كند. معمولا با افزایش تعداد خودروها تصادفات افزایش می یابد، اما در کشور ما بنا به گفته‌های روسای پلیس راهور فعلی و قبلی هر سال شاهد کاهش تلفات جاده‌ای ناشی از حوادث رانندگی بوده ایم. در سال گذشته بر اساس بررسی‌های آمار ۱۰ماهه پزشکی قانونی بیش از ۱۴هزار تن در تصادفات کشته شدند که خوشبختانه در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۳ تعداد ۴۵۰ تن از کشته‌شدگان جاده‌ای کاسته شده است. از عوامل بروز تصادفات در کشور می‌توان به ناتوانی در کنترل وسیله نقلیه که می‌تواند بر اثر خستگی، خواب‌آلودگی، خوردن، آشامیدن و استفاده از تلفن همراه باشد، اشاره کرد. پس از اجرایی شدن قانون استفاده اجباری از کمربند ایمنی مصوب ۱۳۷۶ برای تمام سرنشین‌ها، امید آن می‌رفت که شاهد نظم اجتماعی در این حوزه باشیم، اما در این سال‌ها فراز و نشیب‌های فراوانی گریبانگیر این قانون شد و اوج آن تا چند سال گذشته بود، به گونه‌ای که با سوار شدن بر هر خودرو عموما هم راننده کمربند ایمنی خود را بسته بود هم به مسافران به ویژه سرنشین جلویی این تذکر داده می‌شد. اما در این بین حدود ۸۰ درصد تلفات یا جراحات ناشی از تصادفات به دلیل عدم بستن کمربند ایمنی رخ می‌دهد، این در حالی است که ‏در بسیاری موارد به غیر از رانندگان، دیگر سرنشینان نیز کمربند ایمنی را نمی‌بندند. با اعمال سیاست‌های بازدارنده و جریمه‌های نقدی درصد قابل توجهی از سرنشینان از کمربند ایمنی استفاده می‌کنند، اما هنوز در کشور ما با توجه به میزان و علت تصادفات باز هم بستن کمربند ایمنی برای سرنشینان عقب از اهمیت چندانی برخوردار نیست. بستن کمربند ایمنی درکشورما لوکس تلقی می‌شود! استفاده از کمربند ایمنی احتمال مرگ و میر و معلولیت را برای سرنشینان خودروها کاهش می‌دهد، چون بستن کمربند ایمنی مانع از پرت شدن سرنشینان به جلو یا بیرون افتادن از خودرو است. بر اساس قانون، راهنمایی و رانندگی باید برای جلوگیری از بروز حوادث ناگوار رانندگی و مرگ و میر در تصادفات، نسبت به رانندگانی که از کمربند ایمنی در معابر شهری و برون‌شهری استفاده نمی‌کنند، اعمال قانون کند. اما با این تفاسیر تاکنون هیچ اقدامی درباره بستن کمربند ایمنی برای سرنشینان عقب از الزام برخوردار نشده است. با بررسی وضعیت تاکسی‌ها و چگونگی عملکردهای مسافرکش‌ها نیز باید گفت که هنوز در کشور ما با توجه به اعمال قوانین سفت و سخت فقط بستن کمربند برای سرنشین‌های جلو در اولویت قرار دارد و هنوز بستن کمربند ایمنی برای سرنشین‌های عقب یک وسیله لوکس محسوب می‌شود که در اکثر مواقع هم بی استفاده است. رعایت اصول رانندگی برای کاهش صدمات ناشی از تصادفات رانندگی، استفاده از وسیله نقلیه مناسب، وجود جاده‌ها مطابق استاندارد، رانندگی با تمرکز و احتیاط کافی، رعایت قوانین رانندگی و اصول ایمنی در میان آحاد جامعه ضروری است و در این میان کمربند ایمنی وسیله‌ای مفید، مناسب و ضروری برای پیشگیری از حوادث رانندگی است و باید بستن آن در آغاز رانندگی به صورت یک عادت همیشگی درآید، چون برای دستیابی به یک زندگی بهتر و خالی از آسیب‌های جانی و مالی ناشی از تصادفات، لازم است صحیح و اصولی رانندگی کرد. حل مشکلات ترافیکی، فقط با فرهنگسازی وآموزش یک کارشناس حوزه حمل و نقل و ترافیک درباره فرهنگ استفاده از کمربند ایمنی برای سرنشین‌های عقب خودرو به «آرمان امروز» می‌گوید: ‌در بررسی فرهنگ ترافیکی باید مسائل مختلف از جمله زیرساخت‌های موجود، اعمال قانون و آموزش مورد توجه قرار گیرد. هر اقدام ترافیکی در کشور مستلزم توجه به این مسائل همچون سه ضلع مثلث ترافیکی کشور است. این در حالی است که ضلع مهندسی و زیرساخت‌ها برعهده مدیریت شهری و وزارت راه و شهرسازی و اعمال قانون بر عهده پلیس و نیروی انتظامی است. متاسفانه با وجود اینکه اغلب دستگاه‌ها خواستار فعالیت در عرصه آموزش هستند، اما این مقوله متولی خاصی در کشور ندارد. هنوز متولی آموزش و فرهنگسازی با موضوع مسائل ترافیکی از سوی نهادهای مسئول به شکل مستقل تعریف نشده است. به نسبت اقدام خاصی نیز در این زمینه تاکنون اعمال نشده است. این در حالی است که هر اقدام یا تصمیم گیری در کشور نیازمند ایجاد زیرساخت‌ها، فرهنگسازی و اعمال قانون است. علیرضا صلواتی می‌افزاید: برای مثال در یک دهه گذشته بستن کمربند برای سرنشین‌های جلو خودرو چندان مورد پذیرش نبود، اما در آن زمان با استفاده از ظرفیت رسانه‌های جمعی به ویژه رسانه ملی به شهروندان ارتقای ایمنی به وسیله استفاده از کمربند ایمنی گوشزد شد. در کنار آن پلیس هم با اعمال قوانین بازدارنده همچون جریمه‌های نقدی سعی در فرهنگسازی بستن کمربند ایمنی کرد. از سوی دیگر با به‌کارگیری استانداردهای ایمنی در تولید خودرو بستن کمربنده به یک هنجار مثبت در کشور تبدیل شد. امروزه با بررسی آمار فقط ۱۰-۱۵ درصد جامعه از کمربند ایمنی آن هم به دلیل سهل‌انگاری استفاده نمی‌کنند. به گفته او برای استفاده سرنشین‌های عقب خودرو از کمربند ایمنی قوانین گوناگون اعمال شده است. برای فرهنگسازی آن باید رسانه‌ها با اقدامات فرهنگی وارد عمل شوند. رسانه‌ها می‌توانند با ساخت تیزرها، انیمیشن‌ها و برنامه‌های مناسب تلویزیونی به شکل همگانی در جامعه تاثیرگذار باشند. این امر می‌تواند در قالب یک مطالبه همگانی شکل بگیرد و در کنار این اقدام نیز پلیس با اعمال قانون باید وارد عمل شود. به گفته این کارشناس حوزه ترافیک به دلیل خطرات و صدمات احتمالی تهدید کننده در مسیرهای برون شهری می‌توان با اعمال قوانین درباره بستن کمربند ایمنی برای سرنشین‌های عقب خودرو شدت تصادفات منجر به فوت در کشور را کاهش داد. پلیس به همان ترتیب که سرعت و ایمنی جاده‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد می‌تواند در بستن کمربند ایمنی برای سرنشین‌های عقب خودرو تاثیر گذار باشد. این اقدام با فرهنگسازی و اعمال قانون به عنوان یک عادت ترافیکی تبدیل می‌شود. همچنین در کنار اعمال قانون می‌توان با آموزش به شهروندان بستن کمربند ایمنی را به یک فرهنگ عمومی تبدیل کرد. معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: در گام نخست با اعمال قوانین در مسیرهای برون شهری می‌توان شدت سوانح جاده ای را کاهش داد. هر گونه اقدام در این زمینه مستلزم فعالیت‌های ویژه از سوی رسانه ملی و دیگر رسانه‌های دیداری و شنیداری است. قبل از هر اقدامی در این زمینه باید هوشیارسازی و آگاه سازی افراد در جامعه از سوی رسانه‌ها اعمال شود و در کنار آن با اعمال قانون می‌توان این امر را به عنوان یک فرهنگ مثبت در جامعه تبدیل کرد. هم اکنون مسافرکش‌های شخصی و تاکسی‌ها در سطح شهر در عقب خودرو سه نفر را سوار می‌کنند. این در حالی است که نهادهای ذی‌ربط می‌توانند با اعمال قانون بر تاکسی‌ها فرهنگسازی در زمینه بستن کمربند ایمنی برای سرنشین‌های عقب خودرو در کشور را سرعت بخشند.