عرفه نجوای عاشقان

عرفه روز قرار عاشق و معشوق است و دقایق آن همان زمانی است که انسان دوست دارد. تمامی دغدغه دیروز و ترس فردای خود را به معشوق خود بسپارد تا قلبش آرام گیرد و شوق تمام لحظات بودن با خدا را با دعا و نیایش در این روز حس کند. در روز نهم ذی الحجه اولین حرکت حاجیان در سرزمین وحی بعد از احرام با توقف در صحرای عرفات آغاز می‌شود و حجاج وظیفه دارند از اذان ظهر تا وقت نماز مغرب در بیابان توقف کنند و به ذکر دعا و نیایش مشغول شوند.

۱.کربلا و زائران امام حسین (علیه السلام) امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند «چون روز عرفه شود خداوند بر زوار قبر حسین (علیه السلام) نظر انداخته می‌فرماید: بازگردید در حالی که گناهان گذشته شما را بخشیده‌ام و بر هیچ‌یک از شما از زمان انصراف از زیارت گناهی تا هفتاد روز نمی‌نویسم» (۱) در روز عرفه درهای رحمت و بخشش الهی باز می‌شود به همین خاطر باید نهایت استفاده از این فرصت طلایی کنیم. بدون شک مهم‌ترین و بهترین فرصت طلایی در روز عرفه توبه است. در عظمت و بزرگی روز عرفه و قبولی توبه در آن، همین روایت بس که امام صادق (علیه السلام) فرمود: «کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود، برای او بخششی، نخواهد بود جز اینکه در عرفه حاضر باشد» (۲)

در خبری از رسول خدا (صل الله علیه و آل) آمده است که فرمود «در ذی الحجه شبی است که آن سیّد شب‌هاست و آن شب ابراهیم خلیل است و در این شب خدای تعالی توبه داوود را قبول کرد و آن شب عرفه است» (۳)

هم چنین علی بن ابراهیم از صادق آل محمد (صل الله علیه و آل) چنین روایت می‌کند که «پس از آنکه آدم (علیه السلام) در زمین صفا از مفارقت بهشت که در جوار حق تعالی بود در حال سجده چهل روز گریست، جبرئیل بر وی نازل شد و گفت: ‌ای آدم چرا اینقدر گریه می‌کنی؟ آدم گفت: ‌ای جبرئیل چگونه گریه نکنم در صورتی که خداوند مرا از جوار خود خارج کرده است و به زمین سقوط کردم. جبرئیل گفت: ‌ای آدم توبه کن. آدم (علیه السلام) گفت: چگونه توبه کنم؟ آن‌گاه خداوند در محل کعبه، قبّه‌ای از نور برای او پدید آورد و نور آن اطراف مکه و کوه‌های مکه را فرا گرفت پس آنجا حرم شد و جبرئیل (علیه السلام) مأمور گردید که در آنجا علامتی بگذارد و گفت: ‌ای آدم برخیز و غسل کن و محرم شو و روزی که آدم (علیه السلام) از بهشت سقوط کرد، اول ذی القعدة الحرام بود و روزی که محرم شد و داخل در عرفات شد هشتم ماه ذی الحجة الحرام بود و مأمور شد بتلبیه و چون ظهر روز عرفه شد مأمور شد غسل کند و پس از نماز عصر خداوند کلماتی به او القاء کرد و آن کلمات این بود: «سبحانک اللّهم و بحمدک لا اله الّا انت عملت سوء و ظلمت نفسی و اعترفت بذنبی فاغفر لی انّک انت التّوّاب الرّحیم» و آدم (علیه السلام) با حال گریه و مناجات در عرفات ماند بعد از غروب روانه گردید بسوی مشعر الحرام و چون صبح شد خدا را به کلماتی خواند و خداوند توبه او را قبول نمود. (۴) حضرت آیت الله خامنه‌ای ولی امرمسلمین جهان در نصیحتی خطاب به جوانان از آن‌ها می‌خواهد تا از این فرصت طلایی استفاده کنند: «این ایام، ایام دهه‌ی ذی‌حجه است. شما جوانان عزیز، دل‌های نورانی، روحیه‌های شاداب، فرزندان عزیز من، توجه داشته باشید، که یکی از بهترین روزها و شب‌های دوره‌ی سال، از لحاظ فضیلت و امکان ارتباط دل‌ها با خدا، همین روزهاست. مایه و قوام اصلی همه‌ی حرکت‌های بزرگ و پیروز، ذکر الهی است؛ یاد خدا بودن، با خدا ارتباط داشتن. در قرآن می‌فرماید: «َ يَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَعْلُومات»... خدای متعال به ذکر در این ایام دستور داده است، همین ده روز اول ذی‌حجه است. در این ده روز، روز عرفه وجود دارد، که روز دعا و استغفار و توجه است. دعای سراسر عشق و شور و سوز در روز عرفه، که سیدالشهداء امام حسین (علیه‌السّلام) در مراسم عرفات انشاء فرموده است، نشان‌دهنده‌ی آن روحیه‌ی شیدائی و عشق و شوری است که پیروان اهل‌بیت در یک چنین ایامی باید داشته باشند. این ایام را قدر بدانید. فرصت مال شماست. همچنان که امروز فرصت پیشرفت، فرصت شکوفائی، فرصت حرکت‌های بزرگ سیاسی و انقلابی و اجتماعی مال شما جوان‌هاست، فرصت توجه به خدای متعال و ذکر الهی و مستحکم کردن رابطه‌ی قلبی با خدا هم متعلق به شماست»(۵) منابع: (۱) مصباح المتهجد شیخ طوسی، مؤسسه فقه الشیعه لبنان، ۱۴۱۱ ق، صفحه ۷۱۵ (۲) الاقبال بالاعمال الحسنه، سید بن طاووس، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات، ۱۳۷۶، جلد ۱، صفحه ۲۸ (۳) روض الجنان و روح الجنان، ابوالفتوح رازی، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، ۱۴۰۸ ق، جلد ۲۰، صفحه ۲۵۶ (۴) مخزن العرفان در تفسیر قرآن، سیده نصرت امین بانوی اصفهانی، نهضت زنان مسلمان، ۱۳۶۱، ج ۱، ص ۲۷۷ (۵) بیانات ولی امرمسلمین جهان حضرت آیت الله خامنه‌ای در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان مورخ ۱۱ آبان ۱۳۹۰