برای تحصیل علم تا چین برویم یا نه؟
نگاهی کوتاه به رویکرد دانشجویی و فارغ التحصیلی ایرانیان در خارج از کشور به ویژه کشورهایی همچون مالزی میتوان دریافت اغلب آنها در بازگشت به ایران با بی مهری مواجه میشوند.
خبرگزاری تسنیم: صدها سال پیش از این وقتی پیامبر اسلام (ص) فرمود: "اطلبوا العلم ولو بالصین" این دریافت را بر ذهن متبادر کرد که از نظر اسلام، طلب علم فریضه‌ای است که جا ومکان خاصی نمی شناسد و محدودیت مکانی ندارد. مجتبی پیرزاده معاون پژوهشی بنیاد حامی نخبگان جوان کشور، اخیرا در نخستین همایش جامعه نخبگانی استان مازندران با اشاره به تحصیل 14 هزار دانشجوی ایرانی در کشور مالزی و خروج ارز زیاد از کشور، افزود: طبق آمار مجلس شورای اسلامی در سال 89 حدود 60 هزار نخبه از کشور خارج شدند که اغلب از نفرات برتر المپیادها و کنکور بوده‌اند. البته طبق آمار اعلام شده از طرف مراجع ذیربط حدود 5 هزار دانشجوی ایرانی در مالزی مشغول به تحصیل هستند و عجیب نیست با وجود عدم ارزشیابی شایسته از مدارک تحصیلی آنها برخی از این دانشجویان به جای بازگشت به وطن به کشورهای توسعه یافته مهاجرت کنند، بلکه در جایگاه واقعی خود قرار بگیرند. حضرت محمد (س) همچنین فرمود: "الحکمة ضالة المؤمن فخذ الحکمة ولو من اهل النفاق" چرا که تحصیل علم از نظر اسلام یک ضرورت مطلق است و هیچ قید و شرطی ندارد. با توجه به جهانی بودن علم، تبادل دانشجو و اعزام دانشجو به دیگر
کشورها، میتواند مسیر بسیار خوبی برای به دست یافتن به علوم و فنون جدید باشد و این در صورتی امکان پذیر است که دانشجویان فارغ التحصیل به وطن خود بازگردند. اما با نگاهی کوتاه به رویکرد دانشجویی و فارغ التحصیلی ایرانیان در خارج از کشور به ویژه کشورهایی همچون مالزی میتوان دریافت اغلب آنها در بازگشت به ایران با بی مهری مواجه میشوند و حتی گاهی با وجود چنین تجربه‌ای ترجیح میدهند کشور سومی را برای ادامه زندگی برگزینند. با مروری بر سالهای گذشته میتوان دریافت دانشجویان ایرانی در طول تاریخ این مرز و بوم همواره در تلاش برای اعتلای سرزمین خود بوده‌اند. امروزه اگرچه دسترسی به منابع علمی ساده‌تر از گذشته به نظر میرسد اما همیشه و در هر برهه زمانی مشکلاتی بر سر راه جویندگان علم بوده است و البته که این مشکلات برای دانشجویان دور از وطن بیشتر و سخت‌تر خواهد بود. در این میان دانشجویان ایرانی در مالزی نیز با وجود مشکلات ناشی از زندگی در خارج از کشور همچنان در پی کسب علم و دانش و حفظ عزت و سرافرازی وطن هستند. در سال های گذشته دانشجویان ایرانی زیادی در مالزی مشغول به تحصیل بودند، اما با بالارفتن نرخ ارز در دوران دولت پیشین عرصه
زندگی بر بسیاری از این دانشجویان تنگتر شد و حتی بسیاری از آنها تحصیل علم را رها کردند. پس از آن اگرچه ارائه ارز دانشجویی نشان از فراموش نشدن دانشجویان ایرانی در خارج از مرزهای وطن داشت اما سختگیریهای اعمال شده در پرداخت آن نشان از عدم علاقه مسئولین به امر نیز بود. از طرفی، با وجود تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور به ویژه در مالزی سوال اینجاست که آیا آنها در انتها و در بازگشت به وطن نتیجه ی مثبت تلاشهای خود را خواهند دید؟ و آیا میتوانند بدون استفاده از روابط خاص در جایگاهی که باید باشند قرار بگیرند؟ آیا در میان بگیر و ببند دنیا و تلاش برای به دست آوردن مقام و میز کسی هم از حقوق آنها دفاع خواهد کرد؟ چندی پیش سیدحسن هاشمی وزیر بهداشت، در مراسم معارفه دکتر باقر لاریجانی به‌عنوان معاون آموزشی وزارت بهداشت با انتقاد از خروج دانشجویان علوم پزشکی از کشور و انتقال آنها به دانشگاههای نامعتبر کشورهای دیگر گفت: چرا باید فرزندان ایرانی به دلیل تحصیل مجبور به ترک کشور شوند و در دانشگاههای امارات، ترکیه، مالزی و... تحصیل کنند. البته برای اولین بار نیست که اشاره به مالزی به عنوان کشوری سطح پائین از نظر علمی از
طرف مسئولین به گوش میرسد. عدم ارزشیابی مناسب از مدارک تحصیلی فارغ التحصیلان ایرانی این کشور خود گویای عدم توجه مسئولین به رنکینگهای جهانی دانشگاههای این کشور است که اغلب دانشجویان ایرانی در مالزی آنها را برای تحصیل انتخاب میکنند. تبلیغات رسانه‌ای در مورد برنامه های انجام شده برای ارتباط علمی بیشتر با جهان به ویژه از طرف مسئولین آموزشی در مالزی از طرفی نشان می دهد مسئولین امر به جهانی بودن علم کاملا واقفند، پس از چه رو است که فارغ التحصیلان دانشگاههای مالزی با رنکینگ مناسب در جهان و حتی بهتر از رنکینگ جهانی دانشگاههای ایران، در مقایسه با برخی کشورهای اروپایی بدون در نظر گرفتن رنکینگ دانشگاه از اقبال کمتری در یافتن جایگاه مناسب علمی برخوردارند؟ با بررسی سیاست‌گذاریها و رویکردهای مسئولین دولتهای مختلف در ایران میتوان نتیجه گرفت رویکرد غرب گرایانه برخی از مسئولین در سیاسگزاری های نظام همچون، سیاستهای آموزشی متاثر بر تفکر انان در برخورد با فارغ التحصیلان دانشگاههای کشورهای شرقی همچون مالزی و فیلیپین بوده است. این نگاه غربگرایانه حتی در رویکرد اعزام اساتید جهت فرصت مطالعاتی در دانشگاههای خارج کشور نیز نمود
دارد با بررسی کشورهای مقصد جهت فرصت مطالعاتی دانشگاهی غربی حتی با رنکینگ ضعیفتر از دانشگاههای شرقی همچون سنگاپور، مالزی و چین مورد درخواست یا تقاضای اعزام فرصت مطالعاتی است. از سوی دیگر جذب فارغ التحصیلان دانشگاههایی غربی حتی با رنکینگ ضعیف به نسبت دانشگاههای برتر شرق در سیاست گذاری های جذب دانشگاهها و مراکز اموزش عالی نمود بیشتری دارد. گو اینکه برترین دانشجویان فارغ التحصیل ایرانی در دانشگاههای مالزی جایی در دانشگاهها و مراگز امورش عالی نداشته اما همین دانشجویان بعد از نا امیدی در جذب در ایران در بهترین مراکز اموزشی و پژوهشی کشورهای دیگر جذب شده‌اند. با نگاهی کوتاه به خبرهای منتشر شده در رسانه‌های ایران و ارتباط به ظاهر خوب ایجاد شده علمی میان ایران و مالزی به خصوص در دوره پسابرجام و تغییر نگاه جهانیان به ایران، و در دوره استقبال بیش از پیش دیگر کشورها درارتباط با وطن عزیزمان، شاید بتوان خوش بینانه تر از گذشته به انتظار احقاق حقوق دانشجویان ایرانی و ارج نهادن به تلاش آنها بنشینیم، اما اشاره به نکات ظریفی در میان خبرها باز هم حاکی از سیاست یک بام و دو هوای مسئولین در این خصوص است. اشاراتی که به نظر
میرسد بیشتر برای جلوگیری از میل و رغبت دانشجویان در ادامه تحصیل در مالزی تا ارج نهادن به تلاش آنها است. اشاراتی همچون کمک دانشجویان ایرانی به اقتصاد مالزی و اجبار دانشگاههای مالزی در جذب دانشجویان بین المللی به خصوص ایران به عنوان یکی از اصلی ترین کشورها، شاید بیشتر از آنکه باید ، تاثیر منفی، در جذب فارغ التحصیلان دانشگاههای این کشور در ایران داشته باشد. به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در انتها با توجه به آنکه در شرایط کنونی جهان و با توجه به نامحدود بودن و بی مرز بودن علم، کشورهای در حال توسعه ناگزیر از تبادل علم با جهان هستند، بهتر است مسئولین کشور تکلیف پویندگان علم را معلوم کنند که آیا با توجه به تبلیغات بیش از حد کارهای انجام گرفته از طرف آنها در این زمینه، واقعا درصدد پیشرفت و اعتلای کشور از این طریق هستند و یا با توجه به ارزشیابی سطحی و بدون در نظر گرفتن رنکینگ جهانی این دانشگاهها مخالف اعزام دانشجو به خارج از کشور هستند. شاید وقت آن رسیده باشد که اقدام و عمل، راهگشای فارغ التحصیلان ایرانی از دانشگاههای مالزی در کسب جایگاه مناسب آنها باشد و نسیم رضایت واقعی دانشجویان از
مسئولین در خصوص احقاق حقوق و ارج نهادن به تلاش آنها وزیدن بگیرد، چرا که بسیار مبرهن است، اشارات منفی در حین عدم توجه به فارغ التحصیلان این دانشگاهها، تاثیر گذارتر از پرداختن به تبلیغات رسانه ای در شبکه های اجتماعی برای اقدامات مسئولین، در خروج از سرمایه های وطن خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید