حدیثی از امام علی(ع) که جعلی است

خبرگزاری فارس: روند جعل احادیث و روایات و نسبت دادن آن به انبیاء و معصومین همواره در تاریخ رواج داشته و در سال‌های اخیر نیز این مسأله با پیشرفت تکنولوژی و وسایل ارتباطی از طریق شبکه‌های اجتماعی ادامه پیدا کرده است، البته انگیزه افراد از جعل یک سری اقوال و نسبت دادن آن به بزرگان مختلف است و گاهی دشمنان و معاندان از بغض و کینه سخنی را جعل می‌کنند و گاهی هم دوستان از سر غفلت و ناآگاهی این کار را انجام می‌دهند.

با گسترش شبکه‌های اجتماعی، موج جدیدی از مطالب بدون سند تولید شده و میان کاربران دست به دست می‌شود. یکی از مطالبی که تحت عنوان سخن امام علی(ع) این روزها و شب‌ها در صفحات مجازی نقل می‌شود، این است: «ای مالک! اگر شب هنگام کسی را در حال گناه دیدی، فردای آن روز او را با آن چشم نگاه نکن ... شاید سحرگاه توبه کرده باشد و تو از آن بی‌خبری». این حدیث ساختگی است برای یافتن سند این حدیث سراغ مصطفی دلشاد تهرانی و بخشعلی قنبری، دو تن از مترجمان و شارحان نهج‌البلاغه رفتیم. دلشاد تهرانی با اشاره به اینکه در نامه امام علی(ع) خطاب به مالک اشتر (نامه ۵۳ نهج‌البلاغه) چنین عباراتی وجود ندارد، ابراز داشت: این حدیث ساختگی است و به هیچ وجه وجود خارجی ندارد، حتی نقل مضمون بخشی از نامه ۵۳ هم نیست. حدیثی با این واژه‌ها وجود ندارد قنبری نیز با بیان اینکه روایتی با این واژه‌ها در کلام امیرالمؤمنین(ع) یافت نمی‌شود، اظهار داشت: ولی مفاهیمی با این مضمون در سیره اهل بیت به خصوص امام علی(ع) وجود دارد، آنجایی که پای رابطه انسان با خدا و یا رابطه انسان با خود مطرح است، همیشه درهای توبه و بخشش باز است و می‌توان امیدوار بود بنده از گناه خود توبه کند. وی افزود: ولی برخی گناهان که شامل رابطه انسان با انسان است و به عبارتی حق‌الناس است، در اینجا دیگر اغماض جایز نیست، زیرا تا هنگامی که حق مردم پرداخت نشود، بخشش الهی صورت نمی‌گیرد. عضو هیأت‌ علمی دانشگاه آزاد اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین چنین روایتی وجود ندارد، اما به لحاظ مفهمومی می‌توان در سیره امیرالمؤمنین(ع) مشاهده کرد.