بی‌توجهی رسانه به مسایل زنان مخاطب را طرد می‌کند

یک استاد ارتباطات معتقد است که بخشی از رسانه ها بدلیل بی توجهی به مسایل حوزه زنان عملا بخش عمده ای از مخاطبات بالفعل خود را از دست داده اند. شهناز هاشمی، عضو هیات علمی سازمان پژوهش وبرنامه ریزی می گوید که رسانه ها باید از ظرفیت های خود در حوزه گفتمان اعتدال، توسعه و زن بطور کامل بهره برداری کنند. مشروح این گفت و گو از نظرتان می گذرد:

به نظر شما رسانه ها تا چه حدی در بازنمایی هویت واقعی زنان موثر بوده اند؟

هاشمی: یکی از رسالت های رسانه ا بازنمایی واقعیت های جامعه است و رسانه ها موظف هستند انچه در جامعه اتفاق می افتد را منعکس کنند؛ ما زنان موفقی داریم که توانسته اند در عرصه های مختلف علمی، اجتماعی و گاها سیاسی توفیقاتی را کسب کنند. بنابراین طبیعتا رسانه در بازنمایی واقعیت ها باید به این قشر از زنان بپردازد و فعالیت ها و توانمندی هایشان را منعکس کند؛ ولی از طرف دیگر زنانی هم را داریم که قشر عامه مردم را تشکیل می دهند، زنان عادی هستند که زندگی روزمره دارند. در عین حال در جامعه گروهی دیگر از زنان را شاهد هستیم که نیاز به حمایت های بیشتری دارند و شاید نتوانسته اند حق و حقو ق شان را بگیرند. اگر رسالت رسانه بازنمایی واقعیت هاست باید به همه این قشرها بپردازد، چه ان قشری که موفق بودند و چه قشری که در حد توانشان فعالیت می کنند و یا چه انهایی که حق و حقوقشان ضایع شده است.بی توجهی رسانه به مسایل زنان که نیمی از جامعه را تشکیل می دهند عملا موجب می شود رسانه ها بخش مهمی از مخاطبان بالقوه خود را ازدست بدهند که این اتفاق در حال حاضر در مورد بسیار از رسانه های ما رخ داده است. رسانه ها برای آنکه بتوانند این جمعیت عظیم مخاطبان را به سوی خود جذب کنند، لاجرم باید در بازنمایی هویت واقعی زنان و مسایل حوزه آنها فعال و مشارکت جویانه عمل کنند.

فکر می کنید رسانه ها توانسته اند بستر مناسبی را برای گفتمان اعتدال، توسعه و زن فراهم سازند؟

هاشمی: یکی از مهمترین رسالت های رسانه ایجاد بستر مناسب برای توسعه است. اگر ما دنبال یک تغییر همه جانبه هستیم، این تغییر حاصل نمی شود مگر انکه اگاهی و شناخت افراد تغییر کند. رسانه ها برای حرکت دادن جامعه به سوی توسعه باید اول از دیدگاه ها شروع کنند و اگاهی های لازم را به جامعه ارایه دهند. یکی از مهمترین رسالت های رسانه همین دادن اگاهی است، اینکه توسعه بعنوان هدف نهایی چه معنایی دارد و در توسعه به دنبال چه اهدافی هستیم، الان کجا قرار داریم و برای طی کردن این مسیر چه اقدامی باید انجام دهیم، اینها مسیرهایی هستند که برای رسیدن به توسعه باید از طریق رسانه اگاهی رسانی شوند.

رسانه ها چگونه می توانند زنان را برای حضور فعال تر در جامعه ترغیب کنند؟

هاشمی: رسانه ها می توانند فضایی با نام فضای حوزه عمومی ایجاد کنندتا در این فضا امکان گفت و گو و دیالوگ بین زنان وجود داشته باشد و همین فضای عمومی را بازنمایی کنند. رسانه هایی که بتوانند این حوزه عمومی و دیالوگ بین زنان را به خوبی بازنمایی کنند، مخاطبان زن را به سمت خود جذب می کنند. طبیعتا در این حوزه رسانه ای قدرتمند است که بتواند مخاطب بیشتری را جذب کند چراکه حضور یک رسانه با مخاطبش است که معنا پیدا می کند وگرنه هر چه قدر رسانه حرفه ای کار کند و اهداف خود را تبیین نماید ولی مخاطبی را به دنبال خودش نکشاند ان رسانه عملا کار حرفه ای نکرده و هیچ قدرتی ندارد. برای یک رسانه داشتن مخاطب بیشتر، یک ضرورت است و برای جذب مخاطب بیشتر هم باید نیاز مخاطب را بشناسد و پاسخگوی ان باشد.

رسانه می تواند گفت و گوی بین زنان و یا مطالباتی که زنان از جامعه دارند را بازنمایی کند خود این بازگو کردن مطالبات زنان باعث می شود که ان حس مشارکت در زنان ایجاد گردد یعنی احساس می کنند صدایی دارند که این صدا از طریق تریبون رسانه بازگو و شنیده می شود. من نگاهم به رسانه نگاه از بالا به پایین نیست یعنی اینکه بگوییم یک رسانه یک هدفی را دنبال کند و برای انکه به این هدف برسد مخاطب را دنبال خودش بکشد. برعکس رسانه باید ببیند جامعه زنان چه اهدافی دارد و بعد خود را با انها همراه کند و یک تعاملی بین این دو گروه ایجاد شود.تعامل و مشارکت وقتی ایجاد می شود که افراد بدانند حرفشان گفته و شنیده می شود.

برگزاری جشنواره "زن، خانواده و رسانه" تا چه اندازه می تواند موجب ترغیب رسانه ها به پرداخت هر چه بهتر به مسایل زنان شود؟