از دولت هاشمی تا دولت روحانی خبری از مدیریت یکپارچه شهری نیست

انفجار در فلکه دوم شهران و ایجاد بحران در شمال غرب تهران موجب شد تا علامت سؤال‌های زیادی شکل بگیرد؛ علامت سؤال‌هایی که نگران‌کننده‌اند. آیا لوله‌های گاز زیرِ زمین مانند بمب ساعتی با یک تلنگر آماده انفجارند؟ آیا تونل‌های مترو باعث نشست زمین می‌شوند؟ آیا لوله‌های آب می‌توانند خطرآفرین باشند؟ آیا زمان زلزله نیز باید شاهد همین بحرانی که در شمال غرب تهران اتفاق افتاد باشیم؟ و... در این میان اما علامت سؤال بزرگ‌تری به میان می‌آید؛ چرا بعد از 16 سال هنوز پایتخت از مدیریت یکپارچه شهری بهره‌مند نیست؟ سؤالی که بارها و بارها در این سال‌ها به آن پرداخته ‌شده اما هیچ‌وقت به جواب و نتیجه قانع‌کننده‌ای نرسیده‌ایم. حادثه شهران مانند آتش زیر خاکستر عمل کرده است و باز هم موجب شده سراغ پاسخی برای این سؤال برویم. سؤالی که متأسفانه هنوز هم برای عملی شدن آن راهکاری اندیشیده نشده. در همین زمینه «صبح نو» با آقایان مجتبی شاکری و مرتضی طلایی از اعضای شورای شهر به گفت‌وگو پرداخته که در ادامه خواهید خواند. طبیعی است که ناهماهنگی میان ارگان‌ها و سازمان‌ها مشکلات زیادی را به وجود می‌آورد. به‌ویژه وقتی تعداد این سازمان‌ها به حدود ۲۷ دستگاه اجرایی برسد که برای انجام كارهای خود باید با شهرداری در ارتباط بوده و همکاری و تعامل مناسبی داشته باشند. برای همین است كه ضرورت ایجاد مدیریت یکپارچه شهری برای ایجاد هماهنگی در فعالیت‌های اجرایی و شهری میان ارگان‌ حس می‌شود؛ اما کو گوش شنوا؟ چون همچنان شاهد اتفاق‌هایی هستیم که نشان می‌دهد شهر همچنان یك متولی واحد ندارد! مشكلی كه شاید در اكثر كشورهای پیشرفته با اجرایی كردن قوانین مدیریت یكپارچه شهری وجود نداشته باشد. نمی‌توان منکر این موضوع شد که تحقق مدیریت یکپارچه شهری به‌ویژه در کلان‌شهر تهران یکی از نیازهای مهم برای پیشبرد اهداف در راستای رفاه اجتماعی است که باید به آن بسیار توجه کرد. چون مشکلات موجود در شهر به این دلیل است که نهادهای زیادی مانند سازمان آب و فاضلاب، آموزش‌وپرورش، شهرداری و غیره در شهر فعالند و هریک به سبک خود عمل می‌کنند و از یک نقطه واحد برای انجام کارها هماهنگ نمی‌شوند. هدف از ایجاد مدیریت یکپارچه شهری چیست؟ آن‌طور که کارشناسان شهری می‌گویند، هدف از مدیریت یکپارچه شهری، ایجاد هماهنگی در فعالیت‌های اجرایی و شهری میان ارگان‌هاست تا آنها بتوانند در کنار فعالیت‌های خود به بهترین نحو از یک نقطه واحد دستور بگیرند و اهداف مدیریت همگون و هماهنگ را محقق سازند. در چارچوب مذکور تمامی نهادها موظف‌اند در چارچوب یک ساماندهی اصولی و مدون به سامانه مدیریتی شهری پاسخگو باشند. البته مدیریت یکپارچه به مدیریت خودسرانه و تکرو و تک‌محور گفته نمی‌شود، بلکه در این مدیریت، تمامی دستگاه‌ها و نهادهای فعال در شهر باید همیار و همسو با مدیریت شهری گام بردارند و درنهایت مدیریت شهری با اتکای به هم‌اندیشی و دریافت نظرات گوناگون نسبت به اتخاذ تدابیری هوشمندانه اقدام می‌کند. آنچه گفته شد، مدینه فاضله‌ای است که تهران هنوز از چنین آرمان‌شهری فاصله دارد... از دولت هاشمی تا دولت روحانی خبری از مدیریت یکپارچه نیست آقای مجتبی شاکری، عضو شورای شهر تهران در پاسخ به این سؤال که چرا هنوز بعد از 16 سال خبری از مدیریت یکپارچه شهری نیست، به «صبح نو» می‌گوید: «عزم و اراده‌ای که در این زمینه باید در قوه مجریه موجود باشد نیست. تهران به‌عنوان پایتخت یک الزاماتی دارد که باید به‌طور ویژه به آنها نگاه کرد. بخشی از مسوولیت‌های کشوری و بین‌المللی با اداره شهر تهران قابل توصیف و قابل‌عرضه است. شهرداری تهران فقط تهران را اداره نمی‌کند. نمایش اداره شهر در مقابل کشور و در مقابل چشم‌های بین‌المللی است.» شاکری با اشاره به اینکه تجربه مدیریت یکپارچه تجربه آزموده شده در بسیاری از کشورهاست گفت: «وقتی مدیریت یکپارچه وجود داشته باشد می‌توان زمان را کوتاه کرد و امکان امدادرسانی را بالا برد. به‌هرحال بخشی از مسوولیت‌های حاکمیتی را باید قوه مجریه بپذیرد. تهران در حال حاضر چرا دارای آلودگی هوا، آلودگی نوری، آلودگی صوتی، ترافیک‌های سنگین شهری و... است؟ باوجود تمام این شرایط چرا هنوز مجوز تولید خودرو صادر می‌شود؟ چرا در طول روز با چنین حجم بالایی از شماره‌گذاری خودرو روبه‌رو هستیم؟ درصورتی‌که همه می‌گویند خیابان‌های تهران گنجایش این تعداد خودرو را ندارد. تهران برای 6 میلیون نفر تعریف‌شده است. به چه مجوز عقلی و قانونی 8 میلیون نفر در شب و 12 میلیون نفر در روز تهران جمعیت دارد؟ معلوم است چنین جمعیتی برای پایتخت آسیب‌زا می‌شود.» این عضو شورای شهر با انتقاد به این موضوع که مسوولان به دنبال راه چاره نیستند و بعد از وقوع حادثه به دنبال آسیب‌زدایی می‌روند گفت: «متأسفانه قبل از حادثه تدبیر نمی‌شود؛ آسیب اتفاق می‌افتد و بعد به دنبال این می‌رویم که با هزینه‌های چند برابر آسیب را برطرف کنیم. به نظر می‌رسد باید این الزامات حاکمیتی اتفاق بیفتد. یک‌زمانی باید برسد که شهردار تهران در دولت بنشیند و مسائل خاص پایتخت را حل کند؛ اما از دولت آقای هاشمی تا دولت آقای روحانی این اتفاق نیفتاده است؛ بنابراین نمی‌توان انتظار داشت منحنی رخدادها و آسیب‌ها رو به کاهش برود.» زنگ خطر برای مسوولان؛ لطفاً راه‌حل پیدا کنید آقای مرتضی طلایی، نایب‌رئیس شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «صبح نو» با انتقاد از نبود مدیریت یکپارچه می‌گوید: «حادثه شهران یک نیاز و یک کمبود را خیلی خوب به رخ کشید؛ کمبود مدیریت یکپارچه شهری آن‌ هم برای شهری به بزرگی تهران. در این سال‌ها وقتی شهروندان بارها و بارها شاهد آن هستند که آسفالت‌های خیابان چندین بار به دلایل گوناگون کنده می‌شود و بار دیگر روی آن آسفالت می‌کشند؛ باز هم باید شاهد این دسته از اتفاقات باشیم. اتفاقاتی که ممکن است عواقب بزرگ‌تری را نیز همراه داشته باشد. این اتفاق یک زنگ خطر است و مسوولان دستگاه‌های خدمات رسان شهری باید برای آن راه‌حلی پیدا کنند تا چنین حوادثی بار دیگر رخ ندهد. مساله‌ای که شاید باکمی هماهنگی بین بخشی و سازمانی در حفاری معمولی یک نقطه باعث به وجود آمدن حادثه‌ای دلخراش نمی‌شد.»