مقایسه تلفات و سوانح رانندگی نوروز امسال با سالهای قبل/ برای کاهش حوادث رانندگی چه باید کرد؟

سرویس اجتماعی فردا؛ بشیر قلی زاده سرچشمه: سوانح رانندگي در جاده‌هاي ايران همه ساله باعث مرگ و مصدوميت هزاران نفر شده و ميلياردها دلار هزينه بر اقتصاد كشور تحميل مي‌كند. حوادث رانندگی در جاده ها کم بود که حوادث هوایی را هم باید به آن اضافه کرد. هر ساله در تصادفات رانندگی هزاران تن جان خود را از دست می دهند و هر سال پلیس از کاهش تلفات ناشی از حوادث رانندگی خبر می دهد اما فرمول محاسبه پلیس به چه نحوه است؟ در سال 84 تعداد 4 میلیون و 127 هزار و 764 وسیله نقلیه در کشور موجود بود که این عدد تاکنون به بیش از 26 میلیون وسیله نقلیه رسیده است و هر روز بر تعداد آن افزوده می شود. به گفته آخوندی، وزیر راه و شهر سازی، تا 20 سال آینده تعداد خودرو ها به 50 میلیون برسد. معمولا با افزایش تعداد خودروها تصادفات افزایش می یابد اما در کشورمان بنابه گفته های روسای پلیس راهور فعلی و قبلی هر سال ضرب آهنگ کاهش تلفات جاده ای ناشی از حوادث رانندگی به گوش می رسد، ضرب آهنگی که اگر قرار به کاهش بود اکنون باید بر جمعیت کشور هم افزوده می شد. در وقوع تصادفات جاده‌ای سه عامل اصلی نقش بسزایی دارند که این عوامل انسان، خودرو و جاده است که سهم هر کدام در وقوع تصادف مشخص است هرچند که در تصادفات ده ها علل دیگر نقش آفرینی می کنند و سازمان ها و دستگاه ها در این تصادفات مقصر شناخته می شوند. بر اساس این گزارش، از سال 84 تا 93 طی 10 سال تمام، در تصادفات جاده ای 219 هزار و 172 تن کشته شدند که این عدد، آمار بالایی به شمار می رود، چرا که تعداد کشته شدگان در 8 سال جنگ تحمیلی با تعداد کشته های ده ساله تصادفات جاده ای تقریبا برابری می کند. در سال 94 برابر آمار 10 ماهه پزشکی قانونی بیش از 14 هزار تن در تصادفات کشته شدند که خوشبختانه در مقایسه با مدت مشابه سال 93 تعداد 450 تن از هموطنانمان کمتر کشته شدند. در سال های 84 تا 93 به ترتیب 27 هزار و 755 تن، 27 هزار و 567تن، 22هزار و 918 تن، 23 هزار و 362 تن، 22 هزار و 974 تن، 20 هزار 573 تن، 20 هزار و 68 تن، 19 هزار و 89 تن، 17 هزار و 994 تن، 16 هزار 872 تن تعداد کشته شدگان در تصادفات بوده است. گفتنی است که با سپری شدن فقط 9 روز از تعطیلات نوروزی، تعداد کشته های حوادث رانندگی نوروزی 95 به بیش از 300 تن رسیده و به نظر می رسد با افزایش 20 تا 100 درصدی 40 کد تخلف رانندگی از 25 اسفند سال 94 همزمان با آغاز رزمایش بزرگ ترافیکی و خدمات سفر نوروز 95 ، متأسفانه شاهد تغییر محسوسی در کاهش تلفات جاده ای نبودیم. به گفته سرپرست پژوهشکده بيمه مرکزي ايران طبق آمار، ايران در ميان ۱۹۰ کشور دنيا، از نظر تصادفات رانندگي رتبه ۱۸۹ را به خود اختصاص داده است و تنها کشور سيرالئون بوده است که وضعيت نامناسب تري از ايران داشته است. به گزارش ايلنا غدير مهدوي با بيان اين که در نتيجه اين تصادفات، زيان‌هاي غيرقابل جبراني بر اقتصاد کشور وارد ‌مي‌شود، گفت: تعداد تلفات جاده‌اي کشور در سال با تلفات يک جنگ تمام عيار برابري ‌مي‌کند و بر اساس برآوردهاي علمي پروفسور آيتي، رقم خسارت هاي مستقيم و غير مستقيم آن از ۷ درصد توليد ناخالص ملي کشور افزون‌تر است‌. اين در حالي است که ‌مي‌توان با تدوين و اجراي يک برنامه ۴ تا ۵ساله اين تصادفات را به نصف و حتي يک سوم ميزان فعلي رساند. وي با بيان اين که اين برنامه در کشورهايي همچون ژاپن، آلمان و کشورهاي اتحاديه اروپا در سال‌هاي پيش اجرا شده است، گفت: با وجود اين که در اين کشور‌ها تعداد تلفات در تصادفات از ميزان جهاني پايين‌تر بود اما باز هم آن‌ها با اجراي يک برنامه مدون توانستند اين ميزان را به نصف کاهش دهند. مهدوي متوسط جهاني مرگ ومير در اثر حوادث رانندگي را ۱۴تا ۱۵نفر در هر ۱۰۰هزار نفر ذکر کرد و افزود: اين ميزان در کشور ما ۳۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر يعني تقريبا دو برابرميانگين جهاني است. در حالي که با تدوين و اجراي يک برنامه جامع ‌مي‌توان اين ميزان را به نصف کاهش داد.

آمار تصادفات نوروزی تا 12 فروردین

مهر: آمار تلفات رانندگی نوروز از سال ۱۳۹۰ تاکنون نشان می‌دهد که روند تلفات کاهشی بوده است اما همچنان تعداد زیادی از هموطنان در تعطیلات نوروزی جان خود را از دست می دهند. براساس آمارها در نوروز ساسل ۱۳۹۰، یک هزار و ۳۱۸ نفر به دلیل تصادف در جاده ها کشته شدند که این آمار در سال ۱۳۹۱ به یک هزار و ۱۴۱ نفر کاهش یافت. اما روند کاهشی ادامه پیدا نکرد و در نوروز سال ۱۳۹۲، یک هزار و ۲۲۷ نفر در جریان سفرهای نوروزی بر اثر تصادفات رانندگی کشته شدند. در نوروز سال ۱۳۹۳، آمار تلفات به یک هزار و ۸۴ نفر و در نوروز سال ۱۳۹۴ به ۹۶۸ نفر کاهش یافت که نخستین عدد سه رقمی از تلفات رانندگی در نوروز به شمار می رود.

افکارنیوز: سردار سید تیمور حسینی رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در نشست رسانه‌ای خود پیرامون تمهیدات نوروزی عملکرد این پلیس اشاره و اظهارداشت: برای ششمین سال متوالی پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ موفق به کسب رتبه اول از حیث کاهش تلفات بر اساس آمار پزشکی قانونی شد. رئیس پلیس راهور تهران بزرگ به آمار 11 ماهه امسال پرداخت و تصریح کرد: 9 درصد کاهش تلفات داشته‌ایم؛ یعنی 56 نفر نسبت به سال قبل کمتر در تصادفات کشته شده‌اند.

وی به نرخ تلفات تصادفات رانندگی پرداخت و بیان داشت: نیمی از تلفات مربوط به عابران پیاده است و این گروه تا 49 درصد کشته شدگان بالاترین نرخ تلفات را دارد؛ موتورسواران با 28 درصد جایگاه دوم و رانندگان با 9 درصد سهم تلفات جایگاه سوم ررا به خود اختصاص داده‌اند. عالی‌ترین مقام راهنمایی و رانندگی پایتخت ادامه داد: 83 درصد از تلفات ناشی از تصادفات رانندگی را آقایان و 17 درصد را خانم‌ها.

رئیس پلیس راهور تهران بزرگ به سن فوت شدگان پرداخت و ادامه داد: 39 درصد بالای 50 سال، 26 درصد 30 تا 50 سال، 24 درصد 20 تا 30 سال و 10 درصد سن کمتر از 20 سال دارند و با توجه به آنکه تلفات مربوط به سن بالای 50 سال است باید در این زمینه تمهیداتی اندیشید. در تصادفات نوروز امسال وسایل نقلیه شخصی از جمله سواری و وانت بیشترین میزان مقصران تصادفات را به خود اختصاص داده اند و خودروهای مسافربری عمومی نیز با توجه به اجرای طرح تشدید کنترل ناوگان حمل و نقل عمومی تنها در 2.5 درصد تصادفات مقصر هستند.

درصد عوامل شکل گیری حوادث

سواری و وانت	1751 فقره	65.4 درصد
موتورسیکلت	443	16.6
کامیون	230	8.6
عابر پیاده	186	7
مسافربرعمومی	66	2.5

علاوه بر وازگونی که رتبه نخست علل وقوع تصادفات است، انحراف به چپ با 410 فقره وقوع و سرعت غیر مجاز با 362 فقره در رتبه های بعدی قرار دارند.

علل وقوع تصادف

انحراف به چپ	410 فقره	20.4 درصد
سرعت غیر مجاز	362	18.1
تغییر مسیر ناگهانی	56	2.8
حرکت در خلاف جهت	19	0.9
خستگی و خواب آلودگی	154	7.7
سایر	33	1.6
عبور از محل ممنوع	4	0.2
عدم توانایی کنترل وسیله نقلیه	86	4.3
توجه نداشتن به جلو	580	28.9
رعایت نکردن حق تقدم	241	12
رعایت نکردن فاصله طولی	40	2
نقص فنی	15	0.7
نقص ماده 2 آئین نامه راهها	5	0.2

همچنین در نوروز امسال بیشتر تصادفات در ساعت 16 تا20 رخ داده است و پس از آن بیشترین تصادفات رخ داده در ساعت 12 تا 16 بوده است.

ساعات وقوع تصادفات

از ساعت یک تا 4 بامداد	153 فقره	8 درصد
از ساعت 4 تا 8 صبح	152	8 درصد
از ساعت 8 تا 12 ظهر	359	18
از ساعت 12 تا 16	510	25 درصد
از ساعت 16 تا 20	561	28 درصد
از ساعت 20 تا 24	270	13 درصد

در این مدت 60 درصد تصادفات در 30 کیلومتری شهرها و 40 درصد نیز از کیلومتر 30 به بعد شهرها رخ داده است.

تصادفات بر حسب کیلومتر

تا 30 کیلومتر	1194 فقره	60 درصد
از 30 کیلومتر به بعد	811	40

این در حالی است که 61 درصد تصادفات نوروزی در راههای اصلی کشور به وقوع پیوسته و پس از آن راههای فرعی در رتبه دوم قرار دارد. تصادفات بر حسب محور

راه اصلی	1224فقره	61 درصد
راه فرعی	553	28
راه روستایی	228	11

مصدوميت‌هاي ناشی از حوادث رانندگي در ايران و راههای پيشگيري از آن به منظور بالا بردن آگاهی عمومی درباره این مساله و روشن تر شدن ابعاد آن يونيسف با همراهي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، سازمان بهزيستي کشور، پلیس و شهرداري تهران مبادرت به اجراي برنامه اطلاع رساني در اين زمینه نموده است تا از این طریق سهمي در كاهش ميزان مرگ و مير و مصدوميت‌هاي ناشي از سوانح رانندگي ايفا كند. همه افرادي كه در ايران به نحوي با رانندگي و تردد جاده‌اي سر و كار دارند بايد نسبت به برخي آمار كليدي ، از قبيل آنچه در زیر آورده شده، آگاهي داشته باشند. سوانح جاده‌ای در ايران بيست برابر ميانگين جهانی است سالانه در سراسر جهان سوانح رانندگي منجر به مرگ حدود 2/1 ميليون نفر و مصدوميت و معلوليت بيست تا پنجاه ميليون نفر مي‌گردند. در ميان همه مصدوميت‌هاي غير عمدي منجر به فوت كودكان زير پنج سال، مصدومیت های ناشی از سوانح رانندگي مهمترين عامل مرگ و میر محسوب مي‌شود. هر ساله در ايران تصادفات جاده‌اي باعث مرگ حدود 28,000 نفر و مصدوميت يا معلولي 300,000 نفر ديگر مي‌گردد. در ايران در هر نوزده دقيقه يك نفر در جاده‌هاي كشور جان مي‌سپارد و در هر دو دقيقه خبر مصدوميت جدي و حتي معلوليت مادام‌العمر يك نفر بر اثر حوادث جاده‌اي به اعضاي خانواده‌اش مي‌رسد. مرگ و ميرهاي ناشي از سوانح رانندگي سالانه شش ميليارد دلار هزينه بر اقتصاد ايران تحميل مي‌كند، كه معادل بيش از 5 درصدِ تولید ناخالص ملی كشور است. حدود 25 درصد از كليه تلفات جاده‌اي ايران مربوط به حوادث موتورسیکلت است که در بيش از 60 درصد این موارد مرگ به دليل عدم استفاده از كلاه ايمني و بروز ضربه مغزي رخ مي‌دهد. درصد از تلفات سوانح رانندگي جهان مربوط به كشورهاي داراي درآمد كم و متوسط است. تا سال 2020 ميلادي سوانح جاده‌اي و رانندگي از بیماری سرطان سبقت گرفته و فقط بعد از بيماري های قلبي و افسردگي، به دومين علت اتلاف سال‌هاي عمر، بدل خواهد شد. سوانح رانندگي و جاده‌اي دومين عامل اصلي مرگ و میر افراد 5 تا 25 ساله در جهان سوانح رانندگي و جاده‌اي قابل پيش‌بيني و قابل پيشگيري هستند. بسياري از كشورها با پرداختن به مسائل اصلي، به موفقيت‌هاي چشمگيري در كاهش تعداد تصادفات و کاهش فراوانی و شدت آسیب‌هاي ناشي از سوانح رانندگي دست يافته‌اند. مداخله¬های مؤثر آنهائی بوده¬اند که به مسائل زیر پرداخته‌اند: سرعت غيرمجاز: سرعت غيرمجاز مهمترین عامل ايجاد آسیب‌هاي ناشی از رانندگي در اغلب كشورها است. احتمال رانندگي با سرعت زیاده از حد يا غيرمجاز مشخصاً در ميان مردان جوان بیشتر است. تحقيقات نشان داده ‌است كه هر يك كيلومتر در ساعت كاهش در سرعت متوسط وسائل نقلیه باعث اُفت چهار الي پنج درصدي در تصادفات مرگبار مي‌گردد. استفاده از كمربند ايمني: نسبت به سایر اقدامات ايمني، كمربند ایمنی تا کنون باعث نجات بیشترین تعداد افراد در هنگام سوانح رانندگي شده است . يافته‌ها نشانگر آنند كه مردان جوان در مقايسه با ساير گروه‌ها كمتر مقید به استفاده از كمربند ايمني در هنگام رانندگی هستند. استفاده از كمربند ايمني باعث كاهش 50-40 درصدي در تمامی آسیب¬ها و كاهش 60-40 درصدي در آسیب¬های مرگبار مي‌گردد. وسائل ایمنی برای كودكان: وسائل ایمنی برای كودكان، از قبیل صندلي نوزاد ، صندلي كودك و صندلي مرتفع، همگي در پيشگيري از تلفات نوزادان و خردسالان هنگام سفر با خودرو بسيار مؤثر هستند. استفاده از اين گونه وسائل نرخ مرگ و مير ناشي از تصادفات رانندگی را در میان نوزادان تا 71 درصد و در ميان كودكان تا 54 درصد كاهش مي‌دهد. كلاه ایمنی: استفاده از كلاه ايمني مؤثرترين راه كاهش آسيب‌های ناحيه سر و کاهش تلفات ناشي از تصادفات موتورسيكلت، دوچرخه موتوري و دوچرخه محسوب مي‌شود. عدم استفاده از كلاه ايمني در حين موتورسواري در ميان مردان جوان متداولتر از ساير گروه‌ها است. يافته‌ها حاكي از آنند كه استفاده از كلاه ایمنی موتورسيكلت هم شدت و هم احتمال آسيب‌ِ ناحيۀ سر را حدود 70 درصد كاهش مي‌دهد. طراحي و زيرساخت‌ جاده‌ها: اقدامات مربوط به بهبود طراحي و زيرساخت‌ِ جاده‌ها عبارتند از: جداسازی انواع متفاوت وسایل نقليه؛ تأمين معابر ايمن‌تر براي دوچرخه‌سواران و عابران پياده؛ ساختن پياده‌رو و معابر مشخص عابران پياده؛ و كاهش سرعت خودروها از طريق ايجاد سرعت‌گير، مناطق میخکوبی شده و ساخت ميدان. خدمات اضطراري: بسياري از قربانيان سوانح جاده¬ای به دليل كمبود امكانات و خدمات اضطراري نظير خدمات درماني، آتش‌‌نشاني و پليس، قبل از رسيدن به بيمارستان جان مي‌بازند. بهبود سطح خدمات اضطراري از محل تصادف تا مراکز درماني و پس از آن، احتمال زنده ماندن و پیشگیری از نقص‌عضو و آسیب‌های درازمدت براي سانحه دیدگان حوادث رانندگی را افزايش مي‌دهد.