تفاوت درآمد 300 برابری پزشکان و پرستاران/ سفیدپوشانی که از تبعیض رهایی ندارند

سرویس اجتماعی فردا ؛ صفیه رضایی: پس از اجرای طرح نظام سلامت گلایه ها در مورد کمبود پرستار بیشتر شده است؛ چرا که با مراجعه بیشتر مردم به بیمارستان های دولتی باید پرسنل و نیروی کافی برای پاسخگویی به بیماران وجود داشته باشد. این مشکل در تهران جدی تر است. آن طور که امین صابری‌نیا، رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کشور اواخر ماه گذشته اعلام کرد ، ۲۶۸ نیروی پرستار در اورژانس‌های تهران نیاز است. پیش از این نیز علی جعفریان، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران گفته بود که میزان آمار پرستار به ازای هر تخت بیمار زیر یک است و این یعنی هیچ پرستار دیگری برای رسیدگی به بیماران نداریم.

با وجود کمبود کادر پرستاری فشار کاری مضاعفی بر پرستاران وارد می آید. این امر می تواند در نحوه درمان و رسیدگی به بیماران هم خود را نشان دهد. به این خاطر افزایش جذب پرستاران در بیمارستان ها و اورژانس ها بیشتر بر سر زبان ها است. این موضوع در حالی است که خبر می‌رسد که هر سال تعدادی از پرستاران برای کار به خارج از کشور می‌روند. در حال حاضر بیشتر پرستاران ایرانی به آمریکا، کانادا و استرالیا رفته و در آنجا حقوقی به مراتب بالاتر از ایران دریافت می‌کنند. بر اساس آماری که در سال ۸۹ ارائه شد، کمترین حقوق پرستاران با کمترین میزان تحصیلات در آمریکا، ۵۲ تا ۵۵ هزار دلار در سال است و بالاترین آن ۱۸۶ هزار دلار در سال است. همچنین بنا به اعتقاد برخی از پزشکان، در ایران کارانه ٔ پزشکان در اجرا همیشه بالاتر از پرستاران بوده است و طبیعی است با افزایش تعداد بیماران، کارانه ٔ آن‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند؛ در واقع این رقم به ۱۰۰ تا ۳۰۰ برابری اختلاف حقوق پرستاران با پزشکان می رسد! ولی چون کارانه پرستاران مقداری حداقلی است، افزایش بیماران نیز تغییر چندانی در حقوق آنها ایجاد نمی‌کند. عده ای در این میان از نگاه های پزشک سالارانه وزارت بهداشت گلایه می کنند و معتقدند با وجود کمبود پرستار باید شرایط استخدامی و حقوق و کارانه پرستاران مناسب تر شود.

با این همه، محمد حسین قربانی، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نهم گفته است که کمبود پرستار در اورژانس های پاییتخت به منزله ضعف سازمانی نیست؛ چرا که دربخش های مختلف دیگر هم نیاز به نیروی انسانی دیده می شود. در وزارت بهداشت و درمان و در بسیاری از حوزه ها با کمبود نیرو مواجه هستیم. خالی بودن کرسی ها و کمبود نیرو به خاطر نبود مجوز جذب از جانب دولت است. به علاوه اینکه این نبود مجوز جذب به خاطر کمبود اعتبارات رخ داده است. دولت باید ابتدا محل تامین منابع و بودجه را برآورد کند. بهترین راه برای تامین منابع این است که برآورد مالی جذب نیروی پرستار و پرسنل در ردیف بودجه آورده شود.

هر چند احمد نجاتیان، قائم مقام رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور گفته است: استاندارد مورد قبول برای جذب پرستار متناسب با شرایط حال نیست و این استانداردها مربوط به گذشته است. باید استاندارد جدید و متناسب با شرایط روز تعریف شود؛ چرا که در حال حاضر دو برابر وضعیت فعلی به نیروی پرستار احتیاج داریم.

عبدالرحمن رستمیان، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم معتقد است: کمبود پرستار در حال حاضر به برنامه ریزی های گذشته برمی گردد. در کشورهای دیگر نسبت پرستار به پزشک ۳ به یک یا ۵ به یک است در حالی که در کشور ما این نسبت تقریبا برابر است. با این حال به نظر نمی رسد تا ۵ سال آینده مشکل کمبود پرستار رفع شود. با این حال دانشگاه ها باید تعداد جذب دانشجوی پرستاری را بالا ببرند و به کارگیری و جذب نیرو هم بالاتر رود.

جذب پرستار به صورت قراردادی

سید حسن هاشمی ، وزیر بهداشت ، در پاسخ به این سوال که وزارت بهداشت چه برنامه ای برای جبران کمبود پرستار در اورژانس های تهران دارد به فردا گفت: ما خواستیم از منابع طرح تحول سلامت برای بکارگیری بیش از 500 نفر از پرستاران در تهران اقدام کنیم. چندین بار اعلام کردند. یک تعدادی بالغ بر 150 نفر آمدند. امیدواریم که امکان جذب آنها تا آن عدد مورد نظر فراهم باشد.

هاشمی در پاسخ به این سوال که آیا دولت مجوز استخدام پرستاران را صادر می کند یا نه گفت: دولت مجوز استخدام در تهران را نمی دهد ولی جذب پرستاران به صورت قراردادی و شرکتی انجام می شود.

استانداردهای پرستاری در کشور به روز نیست

محمد میرزابیگی، رییس کل سازمان نظام پرستاری با اشاره به مقایسه استاندارد پرستاران در ایران و کشورهای دیگر به فردا گفت: خدمات پرستاری و اشتغال پرستاران فاصله زیادی با استانداردهای روز دنیا دارد. البته استانداردهای دنیا کف است و سقف نیست. به عنوان کشوری چون ژاپن 2 میلیون و 500 هزار پرستار دارد. یعنی به ازای هر 1000 نفرجمعیت، 10 پرستار دارند. در ایران براساس میانگین کشورهای منطقه می خواهیم خدمات پرستاری را به سطح استاندارد جهانی برسانیم. وضعیت پرستاری در کشورما فقط از کشورهای افغانستان و پاکستان و چند کشور دیگر در منطقه بهتر است.

وی افزود: تعداد پرستار به تعداد تخت بستگی دارد. و اینکه گفته می شود از نظر تعداد پرستار و وضعیت اشتغال و خدمات پرستاری در سطح مطلوب و استاندارد نیستیم یک واقعیت است. البته ما بنا نداریم مثل کشورهای دیگر شویم و خودمان را با استانداردها و شرایط پرستاری و پزشکی آنها هماهنگ کنیم. چرا که شرایط کشورها با هم متفاوت است. انها مشکلات و مسایل خودشان را دارند و ما هم مشکلات خاص خود را داریم.

میرزابیگی گفت: اگر ما به ازای هر تخت به دو پرستار برسیم و یا به ازای هر 1000 نفر جمعیت به 3 پرستار برسیم این روند ایده آل ما است و ان شاء الله به بهترین شکل خدمات ارائه شود. (البته این در مورد گروه پرستاری است).

وی افزود: در حال حاضر به ازای هر تخت 8 دهم تا 9 دهم در بهترین وضعیت است.

وی درباره رفع مشکل خدمت پرستاری و رسیدن به استاندارد مطلوب و در پاسخ به اسنکه استخدام پرستار میتواند مار ا به سطح استانداردهای مطلوب برساند یا نه، گفت: با تربیت پرستار می توانیم سطح خدمات پرستاری را بالا ببریم. چرا که بسیاری از خدمات در سطح جامعه رد و بدل می شود.( home care ) بسیاری از مردم در برخی از کشورها برای بیماری های خود به بیمارستان مراجعه نمی کنند. در منازل و خانه های خود تحت مراقبت قرار می گیرند. ولی این مورد در کشور ما وجود ندارد. ما باید پرستار را براساس نیاز جامعه تربیت کنیم.