درس‌هایی که از دفاع مقدس آموختیم
ایران: هفته دفاع مقدس و سالروز آغاز حمله رژیم صدام در آخرین روز شهریور سال 59 یادآور نکات ارزشمندی است که بازخوانی و توجه به تجربه‌های آن مقطع سرنوشت‌ساز و تأثیرگذار می‌تواند چراغ راهی برای پیمودن ادامه مسیر درخشان انقلاب اسلامی تا تحقق کامل آرمان‌های بلند آن باشد. آنچه در طول دوران دفاع بر این سرزمین و مردمان آن گذشت، حاوی درس‌ها و نکته‌هایی است که هر یک از آن نکات نقش بسزایی در ارزش آفرینی‌های پایدار دوره جنگ دارد. جنگ تحمیلی رژیم صدام علیه کشورمان به فاصله کوتاهی از استقرار نظام جمهوری اسلامی که در پی مردمی‌ترین انقلاب قرن ایجاد شده بود، تنها جنگ میان دو همسایه نبود. در یک سوی این نبرد، مردمی قرار داشتند که به رهبری امام خمینی(ره) و با تأسی از آموزه‌های دینی خود، به دنبال تحقق ایجاد نظامی اسلامی بودند تا بتوانند ارزش‌های اسلامی و تمدن و فرهنگ اسلامی را در مقابل نظام و تمدن غربی احیا کنند و در سوی دیگر تمام قدرت‌های جهانی متخاصم که دیگر امکان تصمیم‌گیری برای ملت مسلمان ایران توسط دست نشانده‌های مزدور خود را نداشتند، تا آنجا که توانستند نسبت به مسلح کردن رژیم متجاوز صدام از هیچ تلاشی فروگذار نکردند. در
واقع آنها با تجاوز به خاک میهن‌مان می‌خواستند قبل از آنکه نظام جمهوری اسلامی مستقر شود و ارزش‌های ناب معنوی و اخلاقی را گسترش دهد، از ترس متزلزل شدن دیگر حکومت‌های وابسته و دست نشانده و بیداری و آگاهی ملت‌های مظلوم تمام توان خود را برای شکست دادن نظام نوپای اسلامی به خدمت گرفتند. اما مردم صبور و مقاوم ایران اسلامی، با تحمل 8 سال جنگ تحمیلی و ایثار و فداکاری مثال‌زدنی توانستند در این تقابل نابرابر، با سربلندی نظام خود را حفظ کنند. بی‌تردید ثمرات این جنگ، نهال انقلاب اسلامی را به درخت تنومندی بدل کرد که از گزند حوادث ایمن و استوار باقی بماند. مگر ویژگی‌های جنگ و مختصات جامعه ایرانی در آن روزهای پرالتهاب چه بود که توانست در برابر آوار سهمگین جنگ نه تنها مقاومت و ایستادگی کند، بلکه به الگویی ارزشی تبدیل شود؟ واضح است ارزش‌های معنوی دوران دفاع مقدس یک شبه به وجود نیامده بود. ملت بزرگ ایران که رنج سال‌ها ظلم و ستم را چشیده و با قصد رهایی از سیطره استبداد، به ندای قافله سالار خود امام خمینی(ره) لبیک گفته بود، می‌دانست که پیمودن مسیر انقلاب اسلامی و حراست از این نظام نوپا، در برابر هجمه‌های بیرونی کار آسانی نیست،
بنابراین در آن مقطع حساس با رمز انسجام و همگرایی، پشتیبان همه جانبه حکومت و امام بود و با صدایی واحد حمایت خود را از نظام تازه تأسیس به رخ می‌کشید. ملت ایران در روزهای جنگ، به معنای واقعی «امت واحده» بود و وحدت و همنوایی، سرچشمه احیای ارزش‌های مقدسی همچون ایثار و فداکاری، صبر و استقامت، مقاومت و پایداری و شکل‌گیری فضایی سرشار از فضیلت و معنویت شد. به بیان امروزی می‌توان گفت در دوران دفاع مقدس، سرمایه اجتماعی ملت ایران و اعتماد بین مردم و نظام در بالاترین سطح بود و با‌وجود مشکلات ناشی از دگرگونی نظام ساختاری حکومت و عوارض و تبعات گریز ناپذیر انقلاب، تجاوز دشمنان در روزهایی که هنوز نظام جمهوری اسلامی به ثبات نرسیده بود، نتوانست کوچک‌ترین خللی در صف ملت ایران وارد کند و انسجام و همدلی آن روز موجب تعمیق شعارهای انقلاب شد. استقلال به معنای واقعی کلمه، حفظ تمامیت ارضی کشور، عزت و سربلندی ایران اسلامی و... همه مرهون فداکاری‌ها و از خودگذشتگی‌های مردان و زنان غیوری بود که رمز توفیق‌شان جز انسجام نبود، به طوری که در این جنگ نابرابر حتی یک سانتی‌متر از خاک میهن، از دست نرفت. ایمان مردم دوران جنگ و باور و اعتقاد قلبی
آنان به نظام و رهبری آن، موجب هماهنگی، همدلی و برابری و برادری میان مردم و همه نیروهای مسلح در خط مقدم جنگ بود. هنوز در ذهن و خاطره جوانان آن روزها، صف‌های به هم فشرده اهدای خون و پشتیبانی مادران و پدران آنها در صفوف اهدای اقلام مورد نیاز جبهه‌ها نقش بسته و غبار گذر زمان و تغییرات اجتماعی از بها و ارزش آن روزهای سرشار از معنویت و فضیلت نکاسته است. جنگ علاوه بر برکات معنوی و ایمانی، به لحاظ الگوآفرینی و ساختارسازی و نیز تجربه‌های مدیریتی در روزهای بحرانی هم ثمرات بی‌نظیری برای ما داشت. ایثار و از خود گذشتگی جوانان پاکباخته دوران دفاع مقدس، الگوهایی جاویدان و همیشگی پیش روی ما نهاد که به آنها و فداکاری‌هایشان افتخار کنیم. فهمیده‌ها، جهان‌آراها، همت‌ها، باکری‌ها، خرازی‌ها و چمران‌ها و... سرمایه‌های عظیم نمادین و ذخایر معنوی ما هستند که نسل جدید ایران باید مشی آنها را الگو و اسوه خود قرار دهد. علاوه برآن، از رهگذر جنگ 8 ساله و ظرفیت‌های بالقوه دفاعی و نیروهای مخلص و ایثارگر، ساختارهای مستحکم و منضبطی برای نظام ایجاد شد، که قدرت دفاعی بلامنازع جمهوری اسلامی حاصل کادر‌سازی و ساختارسازی آن روزگار است. روحیه
فداکاری و برابری و برادری میان نیروهای مسلح، زمینه‌ساز شکل‌گیری ساختارهایی شد که علاوه بر دارا بودن شاخص‌های برتر دفاعی و نظامی، ارتباط وثیقی هم با مردم داشتند و به این معنا نیروهای مسلح ما «مردم سالار» و برخاسته از خواسته‌های مردم بودند. اتحاد و وحدت ملت و نیروهای مسلح موجب شکل‌گیری و ظهور نیروی مردمی مقاومت بسیج شد که بعدها در عرصه سازندگی کشور هم نقش‌آفرینی کردند. فراموش نکنیم که جنگ با عراق در طول دوران دفاع مقدس، در شرایطی مدیریت شد که قریب به اتفاق راه‌های مبادلات تجاری و اقتصادی ما در عرصه بین‌المللی مسدود و تحت تأثیر تقابل قدرت‌های جهانی با جمهوری اسلامی قرار داشت، اما با وجود همه محدودیت‌ها و فشارها، کشور با 6 میلیارد دلار بخوبی اداره شد و مشکلات اقتصادی ما را از پا در نیاورد. البته این مهم بدون مقاومت و همراهی مردم امکان‌پذیرنبود و جامعه ما به واسطه اعتماد به دولت در آن ایام زیست حداقلی را به عنوان الگوی زندگی خود پذیرفته و به حداقل‌ها قانع شده بود. از این منظر جامعه ایرانی خود را با حداقل‌ها اداره می‌کرد و فشاری از جانب ملت به دولت وارد نمی‌شد. دفاع مقدس نظام نوپای جمهوری اسلامی را در مقابل
شکاف‌ها و بحران‌سازی‌های بعدی هم واکسینه کرد و آینده نظام با آموزه‌ها و دستاوردهای جنگ تحمیلی تضمین شد و از خدعه‌های مخالفان مصون ماند. تثبیت اقتدار ایران بعد از جنگ و تحولات و موفقیت‌های دهه‌های دوم و سوم انقلاب اسلامی محصول استواری و ایستادگی دلاورمردان و شیرزنان ایران اسلامی است که امروز عظمت و بزرگی‌شان را بیش از گذشته و با همه وجود حس می‌کنیم. بنابراین بازخوانی ارزش‌های دفاع مقدس و بازگشت به ارزش‌های معنوی آن ایام مهمترین نیاز امروز جامعه ایرانی است. خوشبختانه امروز به همه دنیا ثابت شده که ملت ایران ملتی صلح‌طلب است و اهل جنگ و تجاوز نیست، اما در برابر تجاوزگران لحظه‌ای درنگ به خود راه نمی‌دهد و به هیچ وجه در این زمینه مسامحه نمی‌کند و با همه توان خود از استقلال و شرف ملت و کشور و انقلاب و نظام با جان و دل دفاع می‌کند. در 200 سال گذشته ایران آغازگر هیچ جنگی نبوده، اما در برابر متجاوزان با قدرت دفاع کرده و تجاوزگران را از کرده خود پشیمان ساخته است. ملت ایران ثابت کرده که پای منافع ملی خود محکم می‌ایستد و آنجا که پای مصالح ملی در میان است منافع شخصی و گرایش‌های سیاسی رنگ می‌بازد. همچنان که جنگ 8 ساله
ایران و عراق هم متعلق به گروه و جریان خاصی نبود و بر اساس باورهای دینی و علایق ملی به حماسه جاوید تبدیل شد، حماسه‌ای که سد محکمی برای مواجهه با مشکلات و مسائل پیش روی نظام از گذشته تا امروز بوده و در آینده همچنین خواهد بود، چرا که خدای متعال وعده داده: «ان تنصروا‌الله ینصرکم و یثبت اقدامکم.»
دیدگاه تان را بنویسید