از 36 تا 3000 چقدر فاصله است؟ / چماقی که بر سر دانشجویان بورسیه شکست

سرویس اجتماعی فردا؛ ماجرای بورسیه‎‌های غیرقانونی یکی از سیاسی ترین و البته سیاه ترین مواردی بود که در وزارت علوم اتفاق افتاد. اولین بار مجتبی صدیقی معاون وزیر علوم و رییس سازمان امور دانشجویان ۴ خرداد ۱۳۹۳ در یک نشست خبری مدعی تخلف بیش از ۳۰۰۰ دانشجوی بورسیه شد دو سال پس از اتهام وارده و پس از بررسی هایی که توسط کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی صورت گرفت محمد پورمختار، رئیس کمیسیون اصل نود طی نامه ای به وزارت علوم بصورت رسمی اعلام کرد که بجز 36 مورد که مندرجات خود را خلاف واقع درج نموده اند سایر بورسیه های اعطاء شده قانونی و طبق روال بورسیه می باشد.اما روزنامه‌های زنجیر‌ه‌ای اصلاح‌طلب در جهت منافع جناحی و سیاسی خود با هجمه خبری شدید موضوع بورسیه های غیرقانونی را طوری مطرح کردند که مجال پاسخ دادن کسانی که در مظان اتهام بودند فراهم نشد. در همین حین بود که موضوع استیضاح فرجی دانا اولین وزیر علوم دولت یازدهم بوجود آمد. موضوعی که موجب ایجاد تنش بین مجلس و دولت شد و دولت نیز در این زمینه وزیر خود را از دست داد. موضوعی که پای بورسیه ها نیز بدان باز شد. توپخانه روزنامه های اصلاح طلب با موضوع بورسیه های غیرقانونی پر شد و جراید زنجیره‌ای نیز با دستاویز قرار دادن همین موضوع مجلس را به توپ بستند و مطرح کردند که مجلس به خاطر بورسیه‌های دانشجویی که البته پای 10 نفر از نمایندگان هم بدان باز است، فرجی دانا را به پای میز استیضاح کشیده است.

در همین حین خبرگزاری دولتی ایرنا از قول مخالفان استیضاح فرجی دانا نوشت که موضوع استیضاح وزیرعلوم، سیاسی است و وی تاوان مبارزه با فساد را می دهد.

در همین رابطه، «احمد نقیب زاده» استاد علوم سیاسی و بین الملل دانشگاه تهران، استیضاح وزیر علوم را یک «سیاسی کاری» و «افتضاح سیاسی» دانست و گفت: استیضاح فرجی دانا به دلیل افشای بورسیه های غیر قانونی دانشگاهها به خارج کشور است.

همچنین، «جهانگیر کرمی»استاد دانشگاه تهران با سیاسی خواندن استیضاح وزیر علوم در مجلس گفت:فرجی دانا تاوان مبارزه اش با فساد در بخش بورسیه های وزارت علوم را می پردازد.

این درحالی بود که محمد مهدی زاهدی رئیس کمیسیون آموزش مجلس درخصوص موضوع علنی شدن پرونده بورسیه‌ها و ارتباط آن با استیضاح فرجی دانا وزیرسابق علوم، تحقیقات و فناوری، گفت: بنده باید تاکید کنم که موضوع بورسیه ها یک بحث کاملا انحرافی است، زیرا مسائل دیگری مطرح بود که باید به آنها بیشتر پرداخته شود.

اما در این بین بود که فاز دوم سیاه بازی و حمله به اصولگرایان و مجلس با به اصطلاح افشاگری یکی از فعالان تندرو اصلاح‌طلب کلید خورد. فردی به نام محمد غزالی که بعدها توسط دولت به خاطر به زعم خود افشاگریهای مشابه بازداشت شد، در کاری غیراخلاقی تنها با غرایض سیاسی نام چندصد نفر از افراد بورسیه را با نام بورسیه های غیر قانونی در فیس بوک خود منتشر کرد، بدون آنکه ابروی علمی این افراد را در نظر بگیرد.

فرجی دانا استیضاح شد و این حاشیه سازی ها نیز نتوانست باعث باقی ماند وی در پست خود شود. متاسفانه این حاشیه سازی ها رئیس جمهور را نیز وارد گود کرد و حسن روحانی به طور تلویحی با جمله معروف « بورسیه و ما ادراک البورسیه» این مساله را علت برکناری وزیرش توسط مجلس دانست.

هم خلاف قانون، هم خلاف تدبیر و هم خلاف اخلاق

این مساله متاسفانه دو سال وزارت علوم را وارد حاشیه کرد و دود آن به چشم بورسیه‌هایی رفت که در این بین مظلوم واقع شدند. این موضوع عاقبت مانند بسیاری از مسائلی از این دست با اشاره رهبری به مسیر واقعی خود بازگشت. رهبر انقلاب در در دیدار سالانه خود با اساتید و اعضای هیئت امنای دانشگاه‌های سراسر کشور سیاست‌بازی را سمِّ محیط‌های علمی خواندند و با ابراز تأسف از اینکه در موضوع بورسیه‌ها به عده‌ای ظلم شد بیان داشتند: «سمّی که در این موضوع به دانشگاه‌ها تزریق شد از بینش فکری مبتنی بر سیاست کاری نشأت می‌گرفت و متأسفانه، هم خلاف قانون، هم خلاف تدبیر و هم خلاف اخلاق بود.»

حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: «تحقیقات دقیق نشان می دهد مسأله بورسیه ها، به آن شکلی که در روزنامه ها با آن بازی کردند نبود اما اگر هم بود باید از راههای قانونی امتیازاتی که عده ای بر خلاف قانون گرفته بودند لغو می شد نه اینکه سر و صدا و جنجال درست شود.»

36 نفر تخلف داشتند و بقیه مشکلات اداری و ...

این موضوع سبب شد تا محمد علی پورمختار رئیس کمیسیون اصل 90 در گفتگو با خبرگزاری تسنیم به تشریح ماجرا بپردازد.

پورمختار درباره سرنوشت بورسیه های دانشجویی، گفت: کمیسیون اصل 90 مجلس طی جلسه‌ای که با وزارت علوم برگزار کرد، به توافق‌هایی رسید و مقرر شد وزارت علوم موضوع بورسیه‌ها را دنبال کند و با توجه به همان نظری که کمیسیون اصل 90 مجلس دارد، مشکلات دانشجویان بورسیه حل شود.

وی افزود: باید توجه داشت که تعیین تکلیف تعدادی از دانشجویان بورسیه باقی مانده که حدود 200 نفر‌ند و چون این تعداد از دانشجویان بورسیه حکم بورس نداشته‌اند، باید در دانشگاه‌ها جایابی را انجام دهند تا به‌صورت بورسیه بتوانند ادامه تحصیل دهند.

پورمختار در پاسخ به این سؤال که آیا وزارت علوم مشکل این دانشجویان بورسیه را نیز حل خواهد کرد، گفت: نسبت به مابقی دانشجویان بورسیه تعیین تکلیف شده، یعنی 1600 تا 1700 دانشجوی بورسیه مشکلی نخواهند داشت. حدود 35 تا 36 نفر هم تخلف داشته‌اند و اطلاعات نادرست به وزارت علوم اعلام کرده‌اند که درباره وضعیت آنها کمیسیون اصل 90 مجلس با وزارت علوم هم‌نظر است.

رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس با اشاره به اینکه براساس توافق کمیسیون اصل 90 مجلس با وزارت علوم قرار شده مشکل دانشجویان بورسیه ایثارگر و مربیان کاملاً حل شود، تصریح کرد: تعدادی از مربیان نیز پیمانی بودند و باید از هیئت امنای دانشگاه مربوطه مجوز می‌گرفتند که این مربیان باید این پروسه را طی کرده و سپس به تحصیل خود ادامه دهند.

پورمختار تأکید کرد: دانشجویان بورسیه‌ای که شرط معدل آنها از سوی وزارت علوم دولت یازدهم ایراد گرفته شده بود، 50 نفر آنها حکم بورس داشتند که این حکم آنها غیرقابل برگشت است و می‌توانند با همان شرایط بورسیه به تحصیل خود ادامه دهند.

رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس در ادامه اظهار داشت: 200 دانشجوی بورسیه هم باید جایابی خود را در دانشگاه‌ها انجام دهند تا مشکل‌شان حل شود.

اما این تمام ماجرا نیست. رضا صابری دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درخصوص تخلف های وزارت علوم در برخورد سیاسی با موضوع بورسیه های تحصیلی گفت: در موضوع بورسیه های تحصیلی جلسات متعددی با وزارت علوم داشتیم و تاکید کردیم که بسیاری از اطلاعاتی که به رسانه ها کشیده می شود ناصحیح است.متاسفانه فضای لجاجت بر وزارت علوم حاکم بود و این نگاه و برخوردهای خود را امری مبارک می دانستند.

وی افزود: ارسال این اطلاعات غلط به رئیس جمهور هم باعث شد که متاسفانه آقای روحانی هم در برخی سخنان خود بورسیه ها را به عنوان اقدامی منکر قلمداد کنند که در نوع خود عجیب بود.

دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی از معرفی عوامل متخلف حاشیه ساز و دروغ پرداز در موضوع بورسیه های تحصیلی به مراجع قضایی خبر داد.

حال به نظر می‌رسد بایستی از یک سو از دانشجویانی که در این زمینه مظلوم واقع شده‌اند و بعضا با برچسب‌های سیاسی صلاحیت علمی آنان زیر سئوال رفته و دراین مدت سرگردان شده‌اند دلجویی صورت گیرد و از سوی دیگر با افراد خاطی اعم از رسانه‌های زنجیره‌ای و افرادی که آدرس غلط به افکار عمومی داده اند و فضا را علیه مراکز علمی کشور مسموم ساخته‌اند برخورد جدی صورت گیرد. متاسفانه وزارت علوم از آفت سیاسی کاری عده‌ای رنج می برد که یکی از مصدایق این سیاست بازی‌ها نیز همین موضوع بورسیه‌های غیرقانونی است. این چنین وقایعی متاسفانه به اعتبار و آبروی علمی کشور لطمه وارد می کند و مسیر علمی کشور را پر از سنگلاخ کرده و به انحراف می کشاند. برخورد جدی و قانونی با چنین جنجالسازی هایی در ابتدا می تواند جلوی بسیاری از مسائل اینچنینی دیگر را بگیرد و در پاکسازی فضای علمی کشور وهمچنین به راه انداختن قطار علمی کشور روی ریل پیشرفت و تعالی مفید فایده باشد.