از مدل جوجه تیغی تا مدل موی خامه‌ای!

مهر: به «سلمانی» ها امروز، آرایشگاه می گویند. البته باز هم این عنوان برای بخش مردانه اشتباه است چراکه برای مردانه پیرایشگاه و برای زنانه آرایشگاه مناسب تر است. با این حال هنوز در فرهنگ ایرانی ها کوتاه کردن موی سر را سلمانی می گویند. هرچند تاریخچه سلمانی مربوط به ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است اما در ایران قدیم سلمانی ها غیر از پیرایش در امور دندانپزشکی و پزشکی و حتی حجامت و اقدامات اورژانسی در محل هم اقدام می کردند! یعنی می توان گفت از وظایف آنها بوده است. برخی هم که دکان نداشتند به سلمانی های سیار و دوره گرد معروف بودند و برای تبلیغ کار خود مشتری را به یک فنجان چای دیشلمه دعوت می کردند که به اصطلاح می گفتند اصلاح چای دارچینی! از مدل موی آلمانی تا قارچی! اما در این میان سبک آرایشگری و نوع مدل مو هم اهمیت داشت: مدل فرق از وسط، فرق از چپ، مدل قاجاری و مدل بالایی. شاید یکی از مهمترین مدل های مو که متاسفانه در ایران هم تا ۷۰ سال ماندگار شد مدل موی آلمانی بود. مدلی که آلمان ها وارد فرهنگ ایران کردند. در این مدل موهای اطراف سر بسیار کوتاه می شد و موهای بالای سر بلند بود. در دوران پهلوی هرچند ماهواره مانند امروز بر روی فرهنگ مد و لباس خودنمایی نمی کرد اما مدل ها و مانکن ها روی جلد روزنامه ها و مجلات و همچنین مدل مو و ریش خوانندگان و بازیگران الگوی جوانان آن روزها بود. تا اینکه بعد از انقلاب و آغاز دفاع مقدس دیگر کمتر کسی به مدل مو توجه می کرد و پیرایشگران بدون الگوی خاصی تنها موی سرها را کوتاه می کردند...خیلی ساده. بعد از پایان جنگ و ورود کشور به سازندگی، آرام آرام تهاجم فرهنگی غرب از طریق فیلم های ویدئویی، بازی ها و ماهواره آغاز شد و در دهه هشتاد شاهد مدل های موی غربی مانند مدل قارچی (دور سر کاملا به یک اندازه خیلی کوتاه می شد) بودیم! در آن دهه برخی از جوانان با استفاده از ژل مو، واکس مو و دیگر مواد آرایشی انواع مدل های غربی را تقلید می کردند. بعد از آن هم برخی مدل های مو برگرفته از کارتون ویژه کودکان به نام تن تن و همچنین مدل موی تیفوسی وارد بازار مد ایران شد. این درحالی است که کارشناسان می گویند مدل مو می تواند به تنهایی در فرهنگ و حتی جامعه تاثیر گذار باشد. حال موهای جوانان ایرانی خوب نیست/ ۳۰۰۰ آرایشگاه غیرمجاز در پایتخت اما این روزها حال موهای جوانان ایرانی خوب نیست! گاهی خامه ای می شوند و گاهی هم روی صورت و چشم آنها را می پوشاند! گاهی هوای جرج کلونی دارند و گاهی هم هوس می کنند جوجه تیغی شوند ... موهای جوانان ایرانی این روزها در مسیر سبک های غربی با سرعت تندی در حال تغییر وضعیت است و این مو همان مد روز را به ارمغان می آورد. حتی کار از پیرایش هم گذشته و برخی جوان ها در آرایشگاه های مردانه غیر از پیرایش برای زیبایی هم اقدام می کنند. از تعداد ۵۰۰۰ آرایشگاه مردانه در تهران تنها ۲۰۰۰ آرایشگاه مجوز دارند و این یعنی این روزها مد موی ایرانی در ۳۰۰۰ آرایشگاه غیرمجاز تعیین تکلیف می شود! اگر از بازار بی حساب و کتاب لباس و کفش بگذریم حداقل می توانیم تنها با هوشیاری و مدیریت وارد قلب تپنده تولید خرده فرهنگ های غلط غربی یعنی همان آرایشگاه های غیرمجاز و گاها مجاز مردانه شویم. با گشت و گذاری در آرایشگاه های مردانه در سطح شهر می توان به یک بی نظمی خاص پی برد. عدم آیین نامه های ویژه برای تعیین مکان، انتخاب آرایشگر، شخصیت و فرهنگ آرایشگر، نوع لباس و کلام و آرایش آرایش گر، تسهیلات و امکاناتی که باید به مشتری ارائه داده شود و ... باعث می شود برخی آرایشگاه ها گرم و نامرتب باشند و برخی هم بدون رعایت مسائل بهداشتی تنها با یک صندلی و یک آینه و قیچی و ماشین اصلاح فکر کنند بهترین خدمات را به مشتری ارائه می کنند. اما در درجه بندی اتحادیه به سراغ آرایشگاه های ممتاز هم رفتیم. آرایشگاه های مردانه ای که می گویند هم کلاس دارد و هم سنگ تمام می گذارند اما بیشتر برای بچه پولدار ها است! در خیابان سهروردی در یکی از ساختمانهای اداری یک واحد تجاری به نام آرایشگاه ثبت شده که به گفته مسئولان اتحادیه آرایشگران تهران جزو بهترین اعضای اتحادیه محسوب می شود. داوود الله وردی جوان حدود ۳۲ ساله ای است که مدیریت این پیرایشگاه را برعهده دارد. آنقدر خوش صحبت و با انرژی بود که اجازه نمی داد خبرنگار سوالاتش را مطرح کند اما در ۱۲۰ دقیقه گپ و گفت، آنچه از زیر و بم پیرایش مردانه خواستیم را توانستیم کسب کنیم. می گوید: روی مدل مو حساس هستم. کارکنانم همه لباس فرم دارند و هر فصل رنگ لباس ها تغییر می کند. از مسواک دهان تا عطر ویژه آرایشگر و ادب و احترام به مشتری برای من اهمیت دارد. مشتری ها در فضایی خنگ و مطلوب هم چای و قهوه و بیسکویت میل می کنند و هم در آرامش پیرایش می شوند. هر مشتری هم برای خودش کیف مخصوص دارد و لوازمش را برای پیرایش نگهداری می کنیم. حتی قرار است فیش ماساژ بیاورم تا مشتری در هنگام پیرایش پاهایش را داخل آکواریوم فیش ماساژ گذاشته و آرام شود. بعد از تعریف و تمجیدها و نوع مدیریت آقای الله وردی در پیرایشگاه خود کمی در این شغل بیشتر وارد شدیم تا تاثیر این شغل در جامعه را رصد کنیم. آرایشگاه ها وزارت ارشاد کوچک هستند این آرایشگر جوان به نکات بسیار مهمی اشاره کرد و گفت: یک آرایشگاه مردانه می تواند وزارت فرهنگ و ارشاد باشد! آرایشگر باید و حتما باید بومی منطقه باشد و مشتری ها را به خوبی بشناسد و هر دو به هم اعتماد کنند. من مشتری داشتم که مادرش گفت با پسرم صحبت کن تا این اخلاقش در این مورد اصلاح شود و توانستم در یک ماه تاثیر گذار باشم. حتی خانواده فرد آرایشگر هم مهم است که چگونه تربیت شده است. من به هیچ عنوان مشتری که بلغزد و موردی داشته باشد را نمی پذیرم چون اعتبارم زیر سوال می رود. اگر می بینید مشتری های من مسئولان سیاسی یا پزشکان و برخی سرداران هستند دلیلش رعایت همین اصول اولیه است. یعنی این آرایشگاه احترام و ارزش و حتی حرمت دارد. اگر مشتری بگوید موی سرم را خامه ای بزن یا زیر ابروی من را بردار هرگز انجام نمی دهم. سعی می کنم یا ارشادش کنم و یا مشاوره بدهم و به او مدل سبک موی خودم را ارائه کنم. این همان وزرت ارشاد کوچک است. یعنی آرایشگاه مردانه که وقت ۳۰ تا شاید ۱ ساعته فردی را می گیرد باید دارای کتابخانه، تلویزیون، روزنامه و غیره باشد. مثلا می خواهم جلوی آینه مونیتور نصب کنم تا مشتری در این فرصت بتواند اخبار یا تصاویر را نگاه کند. حالا وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت ورزش و جوانان هم اگر وارد این صنف شوند قطعا تاثیراتش را می بینند. این آرایشگر جوان گفت: یک آرایشگر هرگز نباید اجازه دهد بحث های سیاسی، قومیتی و مسائل تخصصی که مشتری و خودش علم آن را ندارند در آرایشگاهش مطرح شود. یک آرایشگر نباید ترویج مد غربی را با ارائه تصاویر بازیگران و شخصیتهای غربی به مشتری تلقین کند. نباید برای سود بیشتر مشتری را به سمت آرایش زنانه سوق دهد و به اعتقاد من تمام این آسیب ها از همان آزمون فنی حرفه ای و مجوز ها نشات می گیرد. اگر فنی حرفه ای یک تا ۲ سال سابقه را شرط دادن مدرک کند دیگر آرایشگر با ۴۵ روز آموزش صاحب آرایشگاه نمی شود. اگر به من باشد می گویم یک آرایشگر به دلیل حساسیت شغلی که دارد باید غیر از مهارت آرایشگری دوره های ویژه سخن وری، فرهنگی، اجتماعی، روابط عمومی و حتی روش ترویج صحیح فرهنگ ایرانی اسلامی و مد ایرانی را ببیند. من مشتری هایی دارم که وقتی فرزندش خارج از تهران است می گوید موهایم را فقط فلان آرایشگر اصلاح کند چون او را امین خود و دوست خود می داند. برخی مدل های مو خودنمایی و ناشی از فرهنگ پایین است الله وردی به موضوع مد غربی در پیرایش جوانان اشاره کرد و گفت: بیشتر مدهای غربی که امروز روی موهای جوانان مشاهده می شود ناشی از فرهنگ خانواده و جامعه و فرد است. بعنوان مثال شاهد هستیم که یک شاگرد میوه فروشی که حتی پول تهیه لباس خوب ندارد هزینه کرده و موهایش را اورکات یا خامه ای یا تاجی می زند! که این یک نوع خودنمایی کاذب است. برخی آرایشگاه ها هم از سالن های آرایش یاد گرفتند و با قراردادن وای فای در مغازه مشتری جذب می کنند که این هم قابل تامل است. گاهی برای یک پیرایش و آرایش داماد ۳ میلیون تومان می گیرند در این گفتگو به موضوع تعرفه های پیرایش مردانه رسیدیم که برخی سالن های پول های زیادی مطالبه می کنند و همین جوانان را به سمت آرایشگاه های خیابانی سوق می دهد. الله وردی گفت: تعرفه برای آرایشگاه های ممتاز ۱۵ هزار تومان است و من هم همین مبلغ را می گیرم. حالا اگر مشتری نیاز به ماسک، ماساژ، کرم و مواد تقویتی و غیره داشته باشد قطعا هزینه جداگانه است. مثلا برای داماد از ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان آن هم ۳ روز کار هزینه دارد اما برخی آرایشگاه های سالن ۲ تا ۳ میلیون تومان پول می گیرند. وی با انتقاد از برخی الگوهای جامعه اعم از فوتبالیست ها و هنرمندان گفت: وقتی بازیگر محبوب من زیر ابرو بر می دارد یا فوتبالیست محبوب من مدل موی غربی روز دارد هزار فرهنگ سازی کنیم موثر نخواهد بود. ۳۶ مدل موی ایرانی داریم/ رسانه ملی حمایت نکرد! مصطفی گواهی رئیس اتحادیه آرایشگران مردانه ایران هم در مورد اینکه چرا سبک ایرانی برای مدل های مو نداریم در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: ما برای هر فصل، برای هر مناسبت و برای برجسته‌شدن در هر نگاه انسانی، می‌توانیم الگو و مدلی ارایه دهیم. به همین سبب است که هنر دهم نام گرفته‌ایم. شاید متاسفانه در سال‌های گذشته در بخش مد مو و لباس نتوانستیم کاری انجام دهیم و به همین دلیل کشورهای دیگر مد و لباس خود را به ما ارایه داده‌اند و این امر موجب شد تا مدل‌های نامتعارف و مدل‌هایی که با فرهنگ ایرانی سنخیتی ندارند در کشور رواج پیدا کنند. اما، ما خود صاحب سبک هستیم و در این راستا برای حمایت از هنر ایرانی در اسفند ۹۳، جشنواره مدل‌موی ایرانی برگزار شد و ما اولین ژورنال مدل‌مو را ارایه کردیم و ۳۶‌مدل‌مو در این ژورنال ارایه شد اما خبرش را به عوض رسانه ملی باید شبکه‌های غیرملی بدهند. متاسفانه رسانه‌های داخلی کم‌لطفی می‌کنند. در زمستان ۹۴ هم دومین جشنواره مدل‌موی مردانه و پسرانه در تهران با همکاری ۳۰ استان کشور، وزارت بهداشت، اماکن و اتاق اصناف تهران برگزار می‌شود و دومین ژورنال به صورت کشوری ارایه می‌شود و امیدواریم در‌ سال ۹۵ نیز این ژورنال را در سطح جهانی ارایه کنیم. زوری نمی شود مدل مو را ایرانی کرد/ طرح خوب بدهید جوان انتخاب کند یک جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد این موضوع می گوید: هر اقدامی در این جامعه از راه رفتن، حرف زدن، سینما و تلویزیون می تواند به کشور فرهنگ دهد. اما وقتی در برخی کارها ضابطه نباشد قطعا شکست می خوریم. وقتی ما ضابطه ای برای آرایشگری نداریم چگونه می توانیم مدعی فرهنگ سازی باشیم. ما که نمی توانیم به زور به مردم بگوییم بیایید این مدل مو را بزنید چون افراد در نوع مدل مو و مسایل شخصی آزاد هستند. حالا که می خواهیم به نوعی در مدل موی جوان وارد شویم باید الگویی زیباتر و بهتر از مدل آلمانی و خامه ای و قارچی ارایه کنیم چرا که وقتی جوان می بیند این مدل قشنگ تر است به سمت آن می رود. پس باید تیم طراح و مدل ایرانی حرفه ای چیده شود و نمی شود با زور فرهنگ را تغییر داد. وی افزود: امروز کت و شلوار غربی یا پیراهن یقه انگلیسی همان است و تغییری نکرده مگر اینکه دوخت را تغییر دهند این راهش نیست. باید از نو مدل زیبایی بومی ایرانی طرح کنیم تا جوان بتواند انتخاب کند. به گزارش خبرنگار این گفته ها در حالی است که امروز شاهد تبلیغات آرایشگاه های فوری آن هم با مدل رایگان در سطح شهر هستیم. یعنی یک معتاد و بیمار مسری هم می تواند مدل باشد و بدون پرداخت پول اصلاح سرش انجام شود و این میان تنها صاحب آرایشگاه از کنار هنرجویانش سود می برد. حالا توزیع بیماری ها و ایدز به کنار آیا نظارتی در این خصوص انجام می شود؟ آیا اتحادیه غیر از مدل مو و برگزاری جشنواره ها قدرتی برای نظارت و برخورد با ۲ تا ۳ هزار آرایشگر غیرمجاز دارد؟ آیا وزارت ورزش و جوانان تاکنون در این مورد وارد شده است؟ آیا بخش مد و لباس وزارت ارشاد به یادش می افتد که می تواند وارد بحث آرایشگاه ها شود؟ این سوالات در حالی است که امروز آرایشگاه های مردانه و حتی زنانه به مرکزی برای توسعه فرهنگ و مد غرب تبدیل شده و همچنان بدون نظارت می تازند.