آزادی محدود بهتر از زندان است

در ماه‌های گذشته بحث استفاده از پابند الکترونیک داغ‌تر از قبل شده است. آنطور که مسئولان می‌گویند این طرح به‌صورت آزمایشی در برخی استان‌ها اجرایی شده است. با وجود این، برخی از اظهارنظرها حاکی از این است که این طرح اشکالاتی دارد چنانکه، روز گذشته یک عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس عنوان کرده است: «تاکنون از انجام آزمایشی این برنامه نتیجه خوبی نگرفته‌ایم». آقای ابوترابی برخی از مشکلات این طرح را بر شمرده است که ازجمله آن می‌توان به زیان و ضرری که پابندهای الکترونیکی برای سلامت دارد اشاره کرد. درمورد زندانی‌ها و کسانی که مرتکب جرم شده‌اند اجرای احکام است که باید تصمیم بگیرد و کاری را که صلاح است انجام دهد. به هر حال نمی‌توان کسی را که مرتکب جرم شده است آزادانه به‌حال خود رها کرد وگرنه، احتمال تکرار جرم بالا می‌رود. حال تکنولوژی به کمک دستگاه قضایی آمده و به وسیله این امکان می‌توان مجرم را تحت نظر داشت بدون اینکه، در محیط زندان باشد. قطعا در مورد جرایمی، تنها گذاشتن سند کافی نیست؛ اینکه می‌گویند کسی که سند می‌گذارد دیگر فرار نمی‌کند و در این صورت نیازی به پابندهای الکترونیک نیست کاملا اشتباه است چون، مساله فرار مجرم نیست. مساله تحت‌نظربودن مجرم برای تکرارنشدن جرم است. مجرم‌هایی که دستبند و پابند الکترونیک دارند از طریق GPS کنترل می‌شوند تا به برخی مناطق وارد نشوند زیرا، آن مکان‌ها برای‌شان ممنوع است و امکان تکرار جرم وجود دارد. نقدی هم که بر سر و صدا و احتمال آبروریزی مجرم می‌کنند به‌نظرم درست نیست زیرا، دستگاه‌های الکترونیک که همین‌طوری هشدار نمی‌دهد مگر حرکت ممنوعه‌ای صورت بگیرد و این طبیعی است که یک مجرم باید مراقب رفتار خود باشد و نباید به هر جایی پا بگذارد؛ به هر حال در واقع او یک زندانی است که این امکان برایش فراهم شده تا از فعالیت‌های اجتماعی بهره‌مند شود و به‌جای بودن در زندان کنار خانواده‌اش باشد. این وسایل الکترونیک تضمین آن است که فرد به محیط‌هایی که خطرناک است بازنگردد اما، سند هیچ عامل بازدارنده‌ای نیست. ضمن اینکه برای همه مجرمان از این وسایل استفاده نمی‌شود. مثلا کسی که جرمی غیرعمد حتی قتل مرتکب شده است، می‌تواند با گذاشتن سندی که تعیین می‌شود آزاد شود. این مجرم حتی اگر فرار هم بکند اتفاقی نمی‌افتد چون جرمی غیرعمد توسط او انجام شده است و فقط مساله خسارت شاکی است که می‌توان از همان سند آن را پرداخت اما، کسی که جرمی مانند سرقت کرده باید تحت‌نظر باشد این نظارت پیش از این حتما در زندان صورت می‌گرفت و هم هزینه‌های گزافی از قبیل زندانبان و سایر خدمات زندان داشت و هم فرد از خانواده دور بود. به هر روی محیط زندان محیط مناسبی نیست و به نظرم بر روحیه فرد بیشتر از یک صدای هشدار تاثیر منفی می‌گذارد. اینکه فرد به جای محروم بودن از حضور در اجتماع بتواند به کمک تکنولوژی در جامعه فعالیت کند و کسب معاش حلال داشته باشد اتفاق بسیار خوبی است در نظر بگیرید فردی که در زندان است چقدر به خانواده‌اش فشار وارد می‌شود و آنها در تنگنا قرار می‌گیرند؛ جدا از مسائل عاطفی همین که زنی که همسرش به زندان افتاده است، می‌شود سرپرست خانوار به اندازه زیادی به او ضربه می‌زند و او را در فشارهای روحی و اجتماعی قرار می‌دهد اما وقتی همسرش کنارش حضور داشته باشد این قوت قلبی است که می‌تواند آن خانواده را از خطر فروپاشی نجات دهد. تعدادی از افراد هم که از این دستبندها و پابندها در اختیار دارند کسانی هستند که جرم‌شان به گونه‌‌ای است که نمی‌توانند کاملا آزاد باشند. مثلا این افراد اجازه دارند صبح تا شب به فعالیت در اجتماع بپردازند اما حتما شب را باید به زندان بازگردند. در چنین مواردی گذاشتن سند تضمینی نیست برای اینکه قانون بداند فرد در طول روز چه می‌کند و کجا می‌رود درحالی که چیزی که اهمیت دارد این موضوع است. اگر قرار باشد به دلایل مختلف از این ابزار استفاده نکنیم باید برای هر زندانی یک نفر مراقب بگذاریم که این به نظرم هم هدردادن نیروی انسانی است هم بیشتر در روحیه فرد اثر منفی دارد. یا اینکه به‌طور کل نپذیریم که فرد آزاد باشد و تمام مدت در زندان نگاهش داریم.عده‌ای می‌گویند این وسایل الکترونیک خطرزا هستند و بیماری‌هایی نظیر بیماری‌های قلبی و عروقی را تشدید می‌کنند. تا امروز چنین چیزی قطعا اثبات نشده است ولی این وسیله الکترومغناطیس هم مثل تمامی وسایلی از این دست ممکن است آسیب‌هایی داشته باشد که درصورتی که قطعا مشخص شود تشخیص آن با پزشکی‌قانونی است و درصورت تائید این نهاد قطعا اجرای احکام تصمیم دیگری اتخاذ می‌کند اما تاکنون خطرزابودن این دستگاه‌ها ثابت نشده است. درنهایت به‌زعم من آزادی حتی با وجود محدودیت‌هایی، بهتر از یک دقیقه زندان است.