گزارش وزیر نیرو از اوضاع وخیم ذخایر آب

مهر: وزیر نیرو با اعلام اینکه ایران مطابق تمامی استانداردها در شرایط بحران آب قرار گرفته است گفت: نیازمند بازنگری در برنامه ساخت سدها هستیم. حمید چیت‌ چیان امروز در اولین همایش سراسری مدیران امور و روسای ادارات منابع آب شهرستان‌های کشور گفت: امروز کسی تردید ندارد که موضوع آب و بحرانی که کشور در این مساله دارد در راس تمام مسائل قرار گرفته و رئیس جمهوری نیز بارها با تاکید بر این مساله، آب و محیط زیست را در راس موضوع کشور بیان کرده است. وزیر نیرو با تاکید بر لزوم کاهش برداشت سالانه 11 میلیارد مترمکعب از آب زیرزمینی اظهارداشت: این تصور که صرفه‌ جویی در مصرف آب یعنی اعمال فشار بر کشاورزان و مردم، یک تصور باطل است. وزارت نیرو نافی کاهش تولید محصول کشاورزی نیست، بلکه می‌گوییم با استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری می‌توانیم در قبال کاهش مصرف آب، میزان تولید محصول را افزایش دهیم. چیت چیان افزود: برای موفقیت در اجرای طرح احیا و تعادل بخشی آب‌ های زیرزمینی باید سالانه 11 میلیارد مترمکعب برداشت از آب زیرزمینی را کاهش دهیم. وی ادامه داد: در سال‌ های اخیر دچار خشکسالی‌های مستمر بوده‌ایم به‌ طوری که متوسط بارندگی از 250 میلیمتر به 242 میلیمتر کاهش یافته است، جمعیت ما و نیاز به مصرف آب به صورت مستمر در کشور افزایش یافته و میزان آب تجدیدپذیر از 130 میلیارد به 120 میلیارد تقلیل یافته است؛ در نتیجه سرانه آب تجدیدپذیر به کمتر از 1500 مترمکعب رسیده و طبق تمام استانداردها کشور ما در شریط بحران آب قرار گرفته است. وی ادامه داد: در باره تاکید همیشگی او بر وضعیت بحران آب در کشور گفت: بیان دائمی بحران آب فقط جلب توجه نیست، مطلب اساسی این است که ناچاریم در این شرایط تدابیر دقیق‌تر، سیاست‌های روشن‌تر، اقدام جدی‌تر و همت بیشتری را برای حل مسائل آب داشته باشیم. ما باید با شفافیت کامل با مردم صحبت کنیم و در این صورت است که علاقه مردم برای همراهی با مسئولین بیشتر خواهد شد. وزیر نیرو با بیان اینکه حدود 60 درصد آب مورد نیاز کشور از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود گفت: در سال‌های گذشته 110 میلیارد مترمکعب از ذخایر استاتیک آب‌های زیرزمینی را مصرف کرده‌ایم، در کشوری که تا به امروز 28 درصد میزان بارندگی کمتر از مدت مشابه سال گذشته داشته، باید حفظ ذخایر آب برای ما بسیار حیاتی باشد، چرا که کوتاهی در این خصوص به قیمت پایان یافتن حیات و زندگی در بخش‌هایی از کشور خواهد بود. چیت چیان تصریح کرد: ما در گذشته شهرهایی داشته‌ایم که به دلیل نداشتن آب به طور کل از بین رفته‌اند و هم‌ اکنون نیز این یک تهدید جدی است، آیا باید از خود بپرسیم با توجه به شرایطی که در منابع آب کشور مشاهده می‌کنیم باید تسلیم این شرایط باشیم یا راه‌حلی برای آن ارائه دهیم؟ وی با تاکید بر اینکه ما با اتکا به مدیریت مصرف آب قطعا خواهیم توانست به نیازهای خود پاسخ دهیم تصریح کرد: عمده‌ترین مشکل این است که در مدیریت مصرف نتوانسته‌ایم گام‌های اساسی در این زمینه برداریم. وزیر نیرو با بیان اینکه عمده مصرف آب در بخش کشاورزی است و بنابراین بیشتر تلاش ما باید در این بخش باشد افزود: هم‌ اکنون با شیوه‌های ساده آبیاری می‌توانیم مصرف آب را کاهش و از طرفی میزان محصول را افزایش دهیم که این بهره وری بسیار مناسبی در این زمینه خواهد داشت. چیت‌ چیان تصریح کرد: امروز مقام معظم رهبری در بین مردم تبریز به شدت بر افزایش بهره وری کاهش داشتند و به تاکید ایشان مهم‌ترین محور سیاست اقتصاد مقاومتی را کاهش اتکا به نفت و بالابردن بهره وری است. وی با تاکید بر اجرای سیاست‌های غیرسازه‌ای وزارت نیرو در بخش آب گفت: در گذشته ثقل اصلی فعالیت وزارت نیرو بر روی ایجاد سازه‌های جدید همچون سد و شبکه بود و تصور بر این بود که ما قادر هستیم با ایجاد تاسیسات جدید مشکل آب را حل کنیم، اما تجربه نشان داد این سیاست به تنهایی جوابگو نیست. وزیر نیرو ادامه داد: هم اکنون در بعضی نقاط کشور ایجاد سدها و تاسیسات باعث آسیب به سایر منابع آب و محیط زیست شده است، اما باید توجه داشت تمام سیاست‌ها در ساختن سد غلط نبوده است. چیت چیان تصریح کرد: اکنون نیازمند بازنگری در این برنامه احداث سدها هم در ظرفیت‌های در نظر گرفته شده و هم درباره ضرورت‌ها و توجیه احداث سد در یک منطقه هستیم. وی با تاکید بر نگاه فرامنطقه‌ای و حوضه‌ای بر بخش آب گفت: اگر نگاه مقطعی به طرح‌های آب داشته باشیم، شاید برای اجرای یک طرح در یک منطقه ضرورتی وجود داشته باشد، اما نگاه ملی تعیین کننده است و اینکه منافع همگانی را در نظر داشته باشیم. وی به وضعیت وخیم منابع آب زیرزمینی در کشور اشاره کرد و افزود: تاخیر در اجرای یک سد خسارت زیادی ندارد، اما اگر در مورد مدیریت آب‌های زیرزمینی تعلل بکنیم ممکن است تمام آبخوان‌ها در دشت‌های بحرانی از بین برود و امکان بازیابی سفره‌های زیرزمینی میسر نباشد. وزیر نیرو طرح تعادل بخشی آب‌ های زیرزمینی را اولویت اصلی وزارت نیرو در سال آینده عنوان کرد و افزود: در زمان حاضر ما حدود 65 میلیارد مترمکعب در سال از منابع زیرزمینی برداشت می‌کنیم و تمام شواهد نشان می دهد ما با برداشت این میزان 5.7 میلیارد مترمکعب بیشتر از ظرفیت دینامیک این آب‌ها استفاده می‌کنیم. چیت چیان با بیان اینکه در این طرح باید سالانه 11 میلیارد مترمکعب برداشت از آب زیرزمینی را کاهش دهیم بیان داشت: با حذف برداشت اضافی و همچنین با صرفه‌جویی 5 میلیارد مترمکعب در برداشت، ما خواهیم توانست کسری 110 میلیارد مترمکعبی مخازن را در طی دوره اجرای طرح جبران نماییم. وزیر نیرو با تاکید بر بر اینکه باید با تجدیدنظر در پروانه‌های برداشت، میزان تعیین شده برای هر دشت رعایت شود گفت: برای اولین بار در کشور میزان منابع و برداشت در هر دشت و محدوده مطالعاتی به تفکیک مشخص شده و از سال آینده سهم برداشت در بخش‌هایی همچون کشاورزی، صنعت، شرب و محیط زیست برای هر دشت کشور مشخص است؛ از زمان اجرای طرح تعادل بخشی باید ظرفیت قابل برداشت از هر دشت رعایت شود. وی با بیان اینکه در تعدیل مصارف باید از مشارکت کشاورزان و سازمان‌های دیگر استفاده شود گفت: طبق این طرح بایستی شورای حفاظت منابع آب درهمه استان‌ها و شهرستان‌ها تشکیل شود و امیدواریم با حمایت از این برنامه بتوانیم آینده کشور را از خطرهای در پیش روی نجات دهیم. چیت چیان با بیان اینکه باید از تمام ظرفیت ملی برای مدیریت این کار استفاه شود ادامه داد: هم اکنون 15 طرح درشورای عالی آب تصویب شده که یک طرح مربوط به سازمان زمین شناسی، 3 طرح مربوط به جهاد کشاورزی و 11 طرح مربوط به وزارت نیرو است که این برنامه‌ها باید یک انسجام کامل و هماهنگی سایر ارگان‌ها اجرایی شود. وزیر نیرو گفت: سال آینده سال سختی را در پیش رو داریم؛ هم اکنون 30 درصد کاهش بارندگی داشته‌ایم و موظفیم بر اساس بدترین شرایط برنامه‌های خود را به اجرا بگذاریم. کمک مدیران با تعامل با مردم و ارگان‌ها، آگاهی رساندن به مردم، شفافیت اطلاعات و اجرای قاطع خواهیم توانست این مسئولیت را با موفقیت به سرانجام برسانیم. وی از تصویب لایحه جدید در مجلس برای اجرای طرح‌ های آبرسانی روستایی خبر داد و افزود: با تصویب مجلس از هر مترمکعب آب شهری 15 تومان برای اجرای طرح های آبرسانی روستایی دریافت شود که قدم بسیار خوبی برای اجرای طرح های روستایی است.